Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.1945, Qupperneq 52

Henry Hálfdansson:
Samrœming launa og lœkkun dýrtíðar.
Á 9. Sambandsþingi Farmanna- og fiski-
mannasambands Islands komu fram athyglis-
verðar tillögur, þar sem reynt var að finna
ráða til að samræma launakjörin í land-
inu og lækka dýrtíðina. F.F.S.í. hefur löngum
verið það ljóst, eins og komið hefur fram í ræð-
um og samþykktum á þingum þess, að til þess
að koma fram einhverjum umbótum á ástand-
inu eins og það nú er, þarf fyrst og fremst að
lcoma á einhverri réttlátri samræmingu um hin-
ar almennu launagreiðslur, en slíkt verður ekki
framkvæmt nema af launþegunum sjálfum með
innbyrðis samkomulagi, og með því að hver
hætti að ota sínum tota.
Sjómönnum er fyrir löngu orðin Ijós sú stað-
reynd, að þegar burtu er numin áhættuþóknun-
in og ýmisleg fríðindi í sambandi við hana, þá
eru laun þeirra ekki í neinu sambærileg við önn-
ur laun í landinu miðað við lengd vinnutíma.
Það er nú löngu ljóst að það eru ekki einungis
sjómenn, sem hafa fengið „áhættuþóknun“,
heldur hefur svo að segja hvert manns-
Eins var líka, a<S aldrei þig
orka'Si gull a'S villa, —
þín er vöndun söm viS sig,
sízt þarf hana aS gylla.
Sextugur enn á sigurleiS:
Sigurjónsku þína
sérSu leggja um lífsins meiS
líknararma sína.
EINS ég vildi óska þér,
sem engan skaSaS getur:
AS þá sýna mœttir mér
marga er reyndust hetur.
GuSm. Gíslason Hagalín
Vestfirðingur og fyrrum
sjómaSur.
322
barn í landinu komizt nærri jafnlangt í að krefj-
ast hinna svonefndu „hræðslupeninga“, ekki af
hræðslu við ógnir ófriðarins eða fyrir að hætta
lífi sínu, heldur vegna hræðslunnar við að fá
ekki sinn skerf af peningaveltunni 1 landinu.
Sjómenn höfðu í upphafi sínar hugmyndir
um hvernig æti að ráða fram úr þessum málum,
og settu fram skoðanir sínar um það m. a. í
málgagni sínu, Sjómannablaðinu Víkingur. Þeir
vildu að komið væri á allsherjar skyldusparnaði
og þannig loku fyrir það skotið, að það fé, sem
menn fengju umfram daglegar þarfir yrði þeim
að fótakefli eða ásteytingarsteinum. Þá hefðum
við ekki einungis átt þrjú hundruð miljónir
króna til nýbyggingar sjávarútvegsins heldur
miklu meira en það. En þetta vildu ekki hinir
vísu menn aðhyllast, sem hér réðu lögum og lof-
um. Þeir vildu heldur eyða fé þjóðarinnar í
glerkýr, postulínshunda og álíka glysvarning og
koma allri þjóðinni úr jafnvægi með upp-
sprengdu verðlagi, en skapa festu og búa í hag-
inn fyrir framtíðina.
í þessu kapphlaupi, sem fylgdi í kjölfar óreið-
unnar, og stjórnað hefur verið af ótal sérkröfu-
og verðlagsnefndum, hafa sjómennirnir í flest-
um tilfellum verið olnbogabörn. Það hefur ver-
ið kjassað og kjaftshöggvað á víxl, en þeir, sem
hafa fengið utan undir, eru oftast nær sjó-
mennirnir. Skemmst er að minnast, að fyrir
nokkru er stofnað var búnaðarráð, sem stórum
hækkaði allar nauðþurftir almennings í landinu,
kvað önnur nefnd upp þann úrskurð, að farm-
gjöld með skipum skyldu lækka um 20%, én
útgerðarmenn þessara skipa telja sig ekki geta
mætt þessari lækkun nema með stórfelldri lækk-
un á ltaupgjaldi mannanna um borð í skipun-
um. Afleiðingin varð sjómannaverkfallið er nú
stendur yfir.
Sagan um dýrtíðina er sagan um stríðið. Eða
réttara sagt, hún er örlítil spegilmynd af hiri-
um mikla ófriði er hefir geisað um alla veröld.
Ófriðurinn hefur leitt í ljós ýms afbrot og af-
brotamenn, sem álitið er að þurfi að jafna um
að ófriðnum loknum. Sama er að segja um dýr-
tíðina og þá, sem henni hafa valdið. Þar eru
það verðlagsnefndirnar sem hljóta að verða sak-
felldar, eða öllu heldur löggjafinn, sem stappað
hefur í þær stálinu. Sérstaklega munum vér
sjómennirnir og aðrir við sjávarsíðuna ekki geta
VtKlNGUR