Náttúrufræðingurinn - 1944, Side 15

NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
117
Kvískérjum gefið liann Náttúrugripasafninu. Mál fuglsins voru
þessi: Vængur 92.0, stél 62.0, nef frá kúpu 18.0, rist 22.8, miðtá-f-kló
22.5, kló 5.7, afturtá-þkló 18.8 og kló 10.0 nnn. Kyn fu'glsins var ekki
ákvarðað, en stærðin (vænglengdin) sýnir, að þetta hefur verið karl-
fugl, og af ýrnsum einkennum má auk þess ráða, að þetta hafi verið
ársgamáll fugl.
Tegund þessi er ný fyrir ísland. Á dönsku er hún kölluð Skærpiber,
á norsku Skjærpiplærke, á sænsku Skarpiplárka, á þýzkn Strand-
pieper og og á ensku Rock-Pipit. Á íslenzku mætti kalla liana strand-
tittling.
Varpheimkynni þessarar tegundar ná yfir norðlægari hluta gamla
og nýja heimsins, en þar senr hún krefst alveg sérstaks umhverfis, er
útbreiðslusvæði hennar mjög slitrótt, en ekki ein samfelld heild.
Tegundin hefur verið klofin í 9 deilitegundir, og skulu hér taldar
hinar lielztu þeirra:
1. A. sp. spinoletta (L.) er varpfugl í öllum helztu fjalllendum Mið-
og Suður-Evrópu.
2. A. sp. petrosus (Mont.) er varpfugl og einkennisfugl hinna klett-
óttu stranda Bretlandseyja (að undanskildum Ytri Hebrideseyj-
um), Ermarsundseyja, Norðvestur-Frakklands og Noregs, norður
að Varangerfirði.
3. A. sp. meinertzhageni E. G. Bird er varpfugl á Ytri Hebrideseyj-
um.
4. A. sp. kleinschmidtii Hartert er varpfugl á Færeyjum.
5. A. sp. littoralis Brelnn er varpfugl á dönsku eyjunum og með-
fram ströndum Svíþjóðar, Finnlands og Norður-Rússlands.
6. A. sp. rubescens (Tunst.) er varpfugl í Norðaustur-Síbiríu, Norð-
ur-Ameríku og á Vestur-Grænlandi.
Þrjár deilitegundir til viðbótar byggja fjalllendi Asíu frá Kúrileyj-
um og Kamtsjatka um Austur-Síbiríu, Altai, Vestur-Kína og Túrk-
estan til Persíu og Litlu-Asíu. í hinum norðlægari heimkynnum sín-
um er strandtittlingurinn að nokkru leyti farfugl, sem leitar lengra
eða skemur suður og vestur á bóginn á haustin. Á svæðum með mildu
eyjaloftslagi, eins og t. d. á Bretlandseyjum, Færeyjum og á vestur-
strönd Noregs, er hann þó að mestu leyti staðfugl. Sunnar leitar hann
á veturna úr fjalllendum þeim, er hann byggir, niður á láglendi.
Vegna þess, að hér er ekki völ á fuglum til samanburðar, verður
ekki skorið úr því með fullri vissu að svo komnu máli, til hvaða