Andvari - 01.01.1955, Qupperneq 68

ANDVARI
Handritin frá Qumran og
saga Essena.
Eí tir Þóri Þórðarson.
Efni mitt er allfjarri alfaravegum. Ég fjalla hér um fornar
bækur og höfunda og urn samtíð þeirra. En maðurinn er forvitin
skepna. Elann svipast um í samtíð sinni og rekur þræði fortíðar
sinnar og erfða, bæði í þeirn tilgangi að svala forvitni sinni og
eins til hins að öðlast dýpri skilning á sjálfum sér. Ef til vill
þjónar efni rnitt einungis hinum fyrmefnda tilganginum, þ. e.
að svala forvitni rnanna urn það, sem er forvitnislegt. En raunar
fræða bækur þessar einnig urn forna sögu, sem við eigum allir
nokkra hlutdeild í, því þær bregða upp mynd af baksviði og
umhverfi uppvaxtar þeirrar hreyfingar í sögunni, senr mest hefir
rnótað vestræna menningu: hinnar kristnu trúarhreyfingar, frum-
kristninnar.
Fundi Qumrandrandritanna hefi ég áður lýst í tímaritinu Víð-
förla. Eíonum hefir einnig verið lýst á öðrum vettvangi. Ég ætla
því ekki að þreyta lesandann á nákvæmri lýsingu handritafundar-
ins. Samt skulum við rifja upp til glöggvunar nokkra höfuðþætti
hans. Árið 1947 gerist sá atburður, sem hvað mesta athygli hefir
vakið hina síðustu áratugi í sögu fornleifarannsókna. Forn handrit,
hebresk, fundust í helli einurn í óbyggðum Júda við norðvestur-
strönd Dauðahafsins. Hellir sá, sem hér um ræðir, hefir eitt sinn
geymt allstórt bókasafn. En þegar í hann var komið árið 1947,
var þar aðeins fáeinar bækur að finna.
Það sem í helli þessum fannst, voru skinnroðlar, handrita-