Andvari - 01.01.1928, Blaðsíða 42

40
Þingstjórn og þjóðstjórn
Andvart
og frumkvæði kjósenda og í stjórnarskrá sámbands-
ríkisins.
Þýzkaland hefir hina frjálsustu stjórnarskrá í Norður-
álfu. í engu öðru ríki eru völdin lögð eins mikið i
hendur kjósendanna, og allir tvítugir borgarar, karlar og
konur, hafa kosningarrétt, svo að kjósandatalan er hærri
en í nokkuru öðru landi, full 52°/o af þjóðinni. Þingið er
að eins ein deild, en til þess að hindra illan og ónógan
undirbúning lagafrumvarpa var sett á stofn ríkisráðið,
sem er eins konar undirbúningsdeild fyrir þingið.
í ríkisráðinu eiga sæti 66 fulltrúar fyrir hin 18 ríki í
sambandinu. Gerðar eru ráðstafanir til þess að tryggja
smáríkjunum áhrif gagnvart stærri ríkjunum í samband-
inu. Þannig hefir Prússland að eins 26 sæti í ríkisráðinu,
enda þótt Prússar séu meir en helmingur íbúa ríkis-
heildarinnar.
Stjórnin verður að leggja öll frumvörp fyrst fyrir ríkis-
ráðið, og ef það fellst á þau, er hún skyld að leggja
þau fyrir þingið. Ef ríkisráðið ræður frá, að einhver
frumvörp séu lögð fyrir þingið, er stjórninni skylt að
skýra þinginu frá því, en hún hefir samt rétt til að flytja
frumvörpin, og svo getur tíundi hluti kjósenda allt af
neytt hana til þess með áskorunum. Ríkisráðið er því
ekki svo sterkur hemill, að það geti hindrað gerðir
þings og stjórnar til mikilla muna, en það tryggir betri
undirbúning málanna.
Vér gætum ef til vill tekið hina þýzku tilhögun oss
til fyrirmyndar, haft alþingi að eins eina deild, en sett
á stofn nefnd, kosna af öllum flokkum og með fulltrú-
um fyrir aðalatvinnugreinirnar, til þess að athuga frum-
vörp stjórnarinnar, áður en þau eru lögð fyrir þingið.
Hugsanlegt er, að á þann hátt yrði betri samvinna milli
flokkanna og málin skýrðust betur en við umræður á