Andvari - 01.01.1883, Page 40

38
Perð um

og minnka. Askan hefir mjög skemmt beitilönd hér á
heiðunum; landi hallar lítið og vatn getur því ei borið
öskuna á burtu; utan við börð höfðu þó sumstaðar
borizt saman með vindi og vatni þykk vikurlög, stund-
um 10—12 fet á þykkt, vikurkornin eins og baunir
og bygg á stærð hvað innan um arinað og smágjört
dust á milli; hér og hvar vóru þó innan um miklu
stærri vikurmolar; sumstaðar hafði hnoðazt saman vikur,
mold og leir, eins og hörð «breccía» eða sambryskingur;
sumstaðar var vikur og leir í lægðum orðinn að þykk-
um graut og kviksyndi. Hér og hvar hafði vikurinn
fokið eða runnið á snjó og hafði hann þá eigi bráðnað
undir vikrinum, því að sólargeislarnir kastast aptur af svo
livítum og gljáandi steinum og verma þá eigi nægilega
til þess að bræða snjóinn; höfðu því myndazt ýmislega
lagaðar kúpur og háar keilur úr snjó með vikurlagi
utan á. Efri hluti Jökuldals hefir beðið fjarskalegan
skaða af öskufallinu, hlíðarnar eru enn víðast hvítgular
af vikri, tún flest á efri bæjunum nærri í oyði. Af
bæjum þeim, sem evddust við öskufallið 1875 eru 5 í
eyði enn: Hnefiase! í Eíríksstaðalandi, Heiðarsel í
Brúatiandi við fverárvatn, Veturhús í Hákonarstaðalandi,
og fyrir sunnan Jökulsá, þ>orskagerði og Brattagerði.
Allir bæir fyrir innan Gilsá vóru í eyði fyrsta árið, neina
Aðalból í Hrafnkeisdal; annað og þriðja árið byggðust all-
flestir bæirnir, fjórða árið einn og fimmta árið einn.
J>ess verður langt að bíða, að efri hluti Jökuldals verði
jafngóður sem áður; til þcss að svo verði, verður vikurinn
annaðhvort að berast allur burt af vatni eða smátt
og smátt að þokast í jörðu niður, þannig að jarðvegur
myndist ofart á, en slíkt verður ei á svipstundu, því
að vikurinn hefir alls ekkert frjóvgunarefni í sér fólgið, en
er þvert á móti, svo kísilsýruríkur, að hann á mjög illf
með að leysast í sundur og rnynda jarðveg. þ>ó er
þessi hvíta vikuraska að einu leyti betri en svarta
vikuraskan, að því að hún er Ijett og á því