Menntamál - 01.12.1949, Blaðsíða 17

MENNTAMÁL
130
verkefni fyrir höndum. En það er mikil hætta fólgin í því,
að skipulagning í svo stórum stíl verði notuð einræðinu
til framdráttar — einræðisflokkur getur náð stjórn sam-
takanna á sitt vald og með því haft töglin og hagldirnar.
Við höfum ekki gleymt, hvernig fasistarnir á Ítalíu notuðu
sér samtök verkamanna um hagnýtingu tómstundanna, og
við höfum ekki heldur gleymt þýzku samtökunum: Kraft
durch Freude né áróðrinum meðal barna í félagsskap
Hitlersæskulýðsins. Og sízt höfum við gleymt blekkingatil-
raun Qvislinganna „Sol i arbeidet", sem gerð var í sama
skyni, og hinum örlagaríka ósigri, sem nazistarnir biðu,
þegar þeir reyndu að efla til tómstundafélagskapar meðal
allra norskra barna eldri en 10 ára og tengja þau við
æskulýðsdeildirnar í „Nasjonal Samling“. Alls staðar í ein-
ræðisríkjunum var rennt hýru auga til tómstundafélag-
anna og þau talin næsta veigamikið atriði í stjórnmála-
baráttunni. Við megum ekki hugga okkur með því, að
hrammur einræðisins sé nú höggvinn af og vaxi aldrei
framar. Hann getur seilzt til okkar síðar.:
Hvernig fáum vér varizt slíku? Til þess ber brýna
nauðsyn að skapa öfluga fylkingu frjálsra, hugsandi
manna, sem færir eru um að taka rétta ákvörðun á öi'laga-
stund og standa „eins og foldgnátt fjall“ gegn ofsafengn-
um áróðri. Skynsamleg ráðstöfun tómstundanna getur ein-
mitt orðið til eflingar slíkra mannkosta — þar eð fórnar-
starf í þágu göfugra málefna, heilbrigð og gagnleg hress-
ing, dundur og sérstök áhugaefni geta orðið til að auka og
efla vinnugleði og jákvæða afstöðu til þjóðfélagsins og um
leið viljann til að vera á verði gegn hugsanlegum árásum.
Þar sem við erfið skilyrði er að etja, verður þjóðfélagið
að leggja lið, svo að einstaklingunum gefist kostur á að
færa sér tómstundir sínar skynsamlega í nyt. En við þekkj-
um það, að það er annað en auðgert að hafa áhrif á full-
tíða fólk. Frá ungdæmi sínu hefur það jafnan tamið sér
lífsvenjur — eða óvanda —, sem eru einnig bundnar við