Menntamál - 01.12.1949, Blaðsíða 64

186
MENNTAMÁL
hér kringum 1920. — Bjarni frá Vogi barðist gegn út-
breiðslu hans og átti góðan þátt í því, að nokkur stöðvun
varð á útbreiðslunni. — í öðru lagi flutti Árni Pálsson
skörulegt erindi um málið. Taldi hann tízku þá í ósamræmi
við íslenzkt mál og þjóðarsið.
Síðan hefir verið hljótt um málið. Ættarnöfnum hefir
eitthvað f jölgað síðan, en ekki verið mikil brögð að fjölgun-
inni. — Þó skaut ættarnafnamálinu upp í blaði einu fyrir
tveim árum eða svo. Var þar heitið á þjóðina að taka al-
mennt upp ættarnöfn. Átti það að gerast minningu Guð-
mundar Kambans til virðingar, með því að hann hefði haft
áhuga á þessu.
Mig furðaði það mest, að þessi uppástunga skyldi koma
í kvennablaði. Konurnar eru að sækja fram til almennrar
þátttöku í ýmsum málum þjóðfélagsins. Er gott eitt um
það að segja. — En kynlegt virðist það, ef þær vilja sam-
hliða fela nöfnin sín, verða „lepparnir", sem fylgja „goð-
unum“ eða „týna sjálfum sér og deyja ættum sínum“ eins
og Ólöf frá Hlöðum komst að orði, að konurnar breyttust
„beint móti vonum, þá bónda síns föður þær verða að
s onum.“ Óviðfelldið er það, að íslenzk kona nefni sig og
skrifi son, hvort sem það er miðað við tengdaföður eða
eitthvað annað. — Hattaverzlunin Hólmfríður Hélgason
er ekki íslenzka, þó að orðin séu íslenzk. —
Ég vil skjóta því hér inn í, að ég lít svo á, að svonefnd
ættarnöfn, sem enda á son séu málspjöll í íslenzku. Algeng-
ast er það enn, að t. d. Páll Helgason þýði það, að maður-
inn heiti Páll og sé sonur Helga. En nú hafa allmargir rugl-
að hugtakið, svo að þetta getur eins þýtt, að Helganafnið
sé lengra sótt, til afa, langafa eða enn lengra.
Svo eigi meira um það.
Vík ég svo aftur dálítið að konunum og ættarnöfnun-
um. Samkvæmt útlendri venju er gift kona nefnd ættar-
nafni manns síns — og „týnist" þannig ætt sinni að nafn-
inu til. — Kemur það svo á eftir, að skírnarnafnið hverfur