Menntamál - 01.06.1955, Síða 19

MENNTAMÁL
81
áður en það velur sér endanlegt viðfangsefni. Þess vegna
tel ég, að verknámið eigi ekki að stefna að því frá upp-
hafi að gera hvern nemanda fleygan og færan í einni
starfsgrein. Leitin á einnig rétt á sér. Hins vegar dregur
að því, að taka þurfi fyrir tiltekin og alvarleg verkefni.
Og það er líka gert á hinum síðari stigum námsins. Ég
vil ekki gera lítið úr verkkunnáttu nemenda í verknáms-
deildum gagnfræðaskóla, þar sem skást er búið að slíku
námi. Hún samsvarar að vísu hvergi nærri meistararétt-
indum, en hún er gagnleg samt. Hann er ekki lítilsvirði sá
undirbúningur, sem stúlkur fá þar til heimilisstarfa, bæði
í saumum, þjónustubrögðum og matreiðslu. Og ekki höfum
við efni á því að láta eintóma iðnlærða menn fást við
vélar, en vafalaust er betra, að þeir, sem við slík tæki fást
hafi fengið einhver kynni af þeim og leiðbeiningar um
hirðingu þeirra. Vélar eru dýrir gripir, og þjóðhagslegt
tjón hlýzt af, ef gæzlu þeirra er ábótavant. Verknám
gagnfræðaskólanna á í þessu efni miklu hlutverki að gegna.
Smíðakunnátta er einnig til margra hluta nytsamleg, þótt
iðnréttindi fylgi henni ekki. Nú á tímum verða venjulegir
menn mjög til vinnu sjálfra sín að grípa, ef þeim á að
vera kleift að koma sér upp þaki yfir höfuð. Enn frem-
ur má minna á það, að viðgerðir á heimilum geta orðið
dýrt spaug, ef alltaf þarf að kaupa iðnlærða menn til
þeirra verka. Það er ekki á allra færi.
Ég hefi nú nefnt nokkur dæmi um það gagn, sem af
almennri verkkunnáttu má hljótast. Sá manndómur, sem
unglingum vex við það að læra verk, er einnig mikils virði.
Og betra er foreldrum að vita börn sín við slíka iðju en
sjá þau rangla aðgerðarlaus hafandi ekkert mark og mið.
Jafnvel þótt verknámið væri ekki annað en tómstunda-
iðja, væri það ekki einskis nýtt.
En þess er ekki að dyljast, að verknámið er dýrt. Og
það er miklum erfiðleikum bundið fyrir fámenn byggðar-
lög og bæi að hafa mikla fjölbreytni í því. Reynslan hefir
6