Iðunn : nýr flokkur - 01.04.1920, Page 22

260
Ágúst H. Bjarnason:
[ IÐUNN
En — til hvers að rita svo áhrifamikið Ieikrit,
svona Hka þrungið af vilja og áræði, til þess að láta
það enda í hreinni og beinni botnleysu?
Annaðhvort var, að láta Loft dragast upp af hug-
sýki, eins og gert er í sögunni; eða þá að láta hann
rata inn á réttar brautir, komast til viðurkenningar
á því, að maður geti ekki svona alt í einu og með
þekkingunni einni saman sigrast á því illa, sem
maður hefir aðhafst, heldur að eins með yíirbót og
og skylduræknu staríi.
Enginn verður góður fyrir þekkinguna eina saman;
ekki heldur fyrir það, þótt hann öðlist máttinn til ills
og góðs, heldur verður vilji mannsins sjálfs að verða
góður og tjá sig reiðubúinn að hafna því illa og hlýða
æðslu boðum siðgæðisins. En það var einmitt eigin-
girnin og framgirnin, sem hafði klofið vilja Lofts alveg
niður í rót, og því gat hann ekki rækt boð sinna göf-
ugustu hugsjóna.
Alt þetta sá og vissi Jóhann ef til vill mörgurn
manni fremur. Því var það svo hörmulegt, að hon-
um skyldi ekki auðnast að gera bragarbót, að hon-
um skyldi ekki auðnast að sýna hinn stælta og góða
mannsvilja á leiðinni til hinna æðstu hugsjóna.
Lýsingin á Ólafi sýnir, að Jóhann hefir verið þessa
vel megnugur. Ef til vill hefði sú skaplýsing ekki
orðið jafn-áhrifamikil á leiksviði. En hver veit þó?
Séra Ketill gat orðið að Gesti eineygða! Gat þá ekki
Loftur tekið algerðum sinnaskiftum og brotist, eins
og hann sjálfur segir, gegnum myrkrin til ljóssins?
í stað þessa brestur liann nú í miðjum kliðum eins
og harðspentur bogastrengur, og úrlausnin, sem hon-
um var sett að ná með lífi sínu, ófengin.
Þetta er harmsárt. En enn þá sárara er þó til
þess að vita, að Jóhann Sigurjónsson skyldi nú hníga
í valinn, áður en honum auðnaðist að yrkja hásöng