Iðunn : nýr flokkur - 01.04.1920, Síða 58

296
Svipall:
l iðunn
faldlega endurgoldna, þannig, að þeir verða í raun
réttri fálækari en áður. En þólt menn nú sjái þetta
og skilji í svip, þá eru menn samt sem áður svo blind-
ir, að þeir keppast við eftir sem áður að hækka
verðið á vöru sinni, sjáandi ekki það, að þeir
með þessu móti gera kapphlaupið enn tryllara og
fá enn fleiri til að selja upp, en af þessu leiðir
almenna og óhóflega verðkækkun. sem flýtir enn
meir fjrrir því hruni, þeirri hringiðu, sem þeir sjálfir
ef til vill að síðustu sogast niður í. Því af verð-
hækkun varanna leiðir auðvitað verðfall peninganna-
Og því meiri sem verðhækkun varanna verður ytir-
leitt, því meira verður verðfall peninganna, þangað
til þeir verða svo að segja einskis virði.
Sérhver verðhækkun heíir aukna peningaþörf í tör
með sér. Og þegar allir hækka vöru sína á móli
manni einum, verður maður auðvitað að reyna að
rnargfalda tekjur sínar til þess að geta lifað. Maður
eykur þá tekjur sínar annaðhvort með því að setja
hærra verð á vöru þá, sem maður selur, eða á vinnu
sína, s m líka er vara, m. ö. o. með einhvers konar
verðhækkun. En hver er nú afleiðing þessa? Græða
menn i raun réttri nokkuð á þessu?
Hækkað verðlag hetir auðvitað verðfall peninga í
för með sér. Menn halda raunar, er þeir setja hærra
verð á vöru sína eða vinnu, að þeir séu að verða
ríkari, af því að þeir fá fleiri peninga handa á milli-
En í raun réttri eru þeir kannske að verða fátækari.
l3ví að peningarnir eru altaf að missa eitthvað af
gildi sínu, á meðan nokkur setur upp. Það kann því
svo að fara, þótt menn sitji með fullar hendur fjár,
þá séu þeir kannske ekki með annað en bréfmiða í
lúkunum, sem ekkert gilda, og þótt þeir eigi alt sitt
í góðum eignum, sem áður voru, þá kunna þeir samt
sem áður að verða á nástrái, áður en þá sjálfa varir.
Eða hvernig er að fara fyrir Þjóðverjum, þar sei»