Iðunn : nýr flokkur - 01.04.1931, Blaðsíða 5

IÐUNN
Járnöld hin nýja.
103
svar jmð, er alpýða nianna galt við umvöndunum
þeirra. Þetta á einkuim við um málsvara þess siðgæðis,
er sveitalífið eitt fái þróað. Yfirburðir sveitanna um
þroskun manndóms og vitsmuna hafa átt sér miklu
skeleggari formælendur, er veiitt gátu skoðunum sinuim
brautargengi úr skjóli virðulegra embætta og hárra
htetorða í liærdómi. En alt hefir komið fyrir ekki. Fólkið
hefir rifið sig upp af torfunni, prátt fyrir aðvaranir pró-
íessora og prédikara. Þeim hefir farið stórum fjölgandi,
hér sem annars staöar, er telja þetta hærra siðgæði
sveitalífsins aflóa hjátrú. Munurinn sé einkum fólginn
i því, hve miklu opinskárri borgarbúinn sé um viðhorf
sín við öllu, er að siðgæði lýtur, og óháðari í skoð-
hnum.
Aðrir hafna öllum mun á siðgæði sveita og borga, en
af öðrum orsökmn. Þeir segja sem svo: Borgarbúinn
lætur eftir skemtana- og nautna-hvöt sinni, án þess að
gera sér neina rellu út úr því, hvorki við umhverfi sitt
eöa samvizku. i staö þess hættir sveitamönnum til aö
&era sér forboðna hluti fremur að íhugunarefni og um-
rasðu en athafna. Hugir þeirra eru því einatt fullir af
éfullnægðum löngunum og kotungslegum hneykslunum.
^g af þessu tvennu er síðari villan tvímælalaust argari
f'inni fyrri.
En annars er allur slíkur samanburður löngu úreltur.
Héðan af verður hann aldrei annað en glhna við ástæð-
Ur. sem heyra fortíðinni til — gestaþraut fyrir hugi,
senr gliðnað hafa úr tengslum við samtíðina. Véla-
öl-din hefir rutt úr vegi öllum hindrunum þess, að hug-
^yndir og siðir fari samtímis um þjóðlönd og álfur.
ffnn hefir fært líkarni sveitamanna í milljónum iinn i
borgina, en með miklu imeiri hraöa hefir hún gróður-
s°tt borgarhyggjuna, borgarsálina, í svedtinni. Til dæmis