Kirkjuritið - 01.06.1966, Side 48

286
KIRKJURITIÐ
inn, liarmafregn o. s. frv. Varð því að svipast um fjair í ætt-
um, og hvort seni ráðgazt var nú lengur eða skemur, þá var
afráðið að gefa drengnum nafn móðurföSur síra Helga, sein
lieitið liafði liinu algenga nafni Jón Jónsson. En þar var raunar
um þjóðkunnan mann að ræða, síra Jón Jónsson í Möðrufelli
í Eyjafirði, síðar í Dunliaga, sem enn í dag er lieiðraður með
því að vera nefndur „liinn lærði“, enda fjölliæfur maður, lieit-
trúaður og siðavandur. Áttu og prestslijónin í Görðum þá ósk
vissulega lieitasta, að liinn nýfæddi sonur þeirra mætti líkjast
nafni og helzt af öllu verða dáðríkur starfsmaður í kristnilífi
þjóðar sinnar. Svo varð og. Sveinninn, sem fæddist þennan
dag fyrir 100 árum í Görðum á Álftanesi, Jón Helgason, varð
eftirmaður föður síns sem kennari íslenzkra prestaefna um
rúmlega 22 ára skeið og síðan nær því jafnlengi biskup ls-
lands. Það er hann, sem vér minnumst nú í dag.
Þau ófullkomnu minningarorð, sem ég mun flytja liér uni
Jón biskup Helgason, verða ekki bundin í föstum ævisögustíb
Og vonandi verður mér ekki heldur það á, að bregða yfir
orð mín blæ útfararræðu; það myndi mínum mikilsvirta læri-
föður á námsárum mínum og síðar yfirmanni mínum öll lians
ár í biskupsdómi sízt af öllu liafa fallið vel í geð. Á minninga-
degi sem þessuin í dag fer bezt á því, ef þess má auðið verða,
að það séu sjálfar minningarnar, sem tala. Vér lilustum þa
liljóð á rödd þeirra og leitumst svo við að endursegja sem
réttast það, sem vér beyrum þær mæla. En rödd minninganna
greinir oss ekki eingöngu frá því, sem vor eigin jiersónuleg
kynni ná til. Hún túlkar einnig og um leið fyrir oss gildi ann-
arra, einkum eldri frásagna, sem vér liöfum átt kost á að lesa
eða nema á annan liátt.
Lengi býr að fyrstu gerð, segir íslenzt spakmæli. Þegar ég
nú lít til baka og íliuga ævistarf dr. Jóns biskups Helgasonar,
þá lilýt ég að nema staðar, fyrst í stað, við íliugun um æsku-
lieimili bans, bversu lians innra líf muni liafa mótazt þar a
liinum mikilvægu þroskaárum frá bernsku til tvítugsaldurs.
Foreldrar dr. Jóns fluttust til Reykjavíkur, er hann var tveggja
ára, og þar átti liann því sínar æskustöðvar á því skeiði, sem
nú er 80—98 ár að baki oss í tímanum, svo að flest er nú
gleymt, sem þá var og gerðist. Móðir dr. Jóns, frú Þórliildur,