Kirkjuritið - 01.12.1972, Side 62

Dr. BJARNE HAREIDE:
Ábyrgð kirkjunnar í uppeldi
Hér verður fyrst að skýra hugtakið
,, k i r k j a Við höfum þó jafn-
framt í huga íslenzku kirkjuna, þjóð-
kirkju, sem heita má að allir telji
sig til. Hinar lúthersku þjóðkirkjur ala
með sér djarfa konungshugsjón: að
gera allar þjóðir að lœrisveinum.
Þœr leggja ekki svo mjög áherzlu
á að vera „hreinar" kirkjur. Þœr
hafa aldrei haft sérlega mikla trú
á því, að hœgt vœri að setja saman
„hreinan" söfnuð. Ein tilraun var
gerð í þessa átt, svo vitað sé. Lúther
vildi gjarnan hafa sérstakar guðs-
þjónustur, þar sem aðeins vœru
sannir játendur trúarinnar, „Eine
Samlung . . . die so mit Ernst christ-
en wollen sein" (Deutshe Messe
1526). En hann kvartar um það, að
hann hafi ekki söfnuð til þessa.
Þessi hugsun, um sérstakar guðs-
þjónustur, um altarissakramentið,
þar sem hinir trúuðu gœtu komið
saman til þessarar dýru máltíðar og
sömuleiðis játast undir kirkjuaga,
bjó með honum í nokkur ár. Hann
varð fyrir vonbrigðum. Hann hafð'
gjört sér í hugarlund, að þetta gœtl
orðið veruleiki með því að notfcerö
sér visitaziurnar, Þetta urðu hin
mestu vonbrigði. Ástand safnaðanna
var slœmt. Þar kynntist hann vaP'
þekkingu, og skilningsleysi á fagn'
aðarerindinu skelfdi hann. Veruleik'
inn um samfélag trúaðra virtist
mjög fjarlœgur.
Hvað var það þá, sem Lúther sa
meðal meðlima kirkjunnar? Það, a
þeir voru aðeins sem t r ú n e m a r ■
Lítil merki sáust um það, að kirkjan
vœri congregatio sanctorum heldu'
ncer eingöngu congrega*
catechumenorum. ^55
vegna varð guðsþjónustan að ver°
trúboðs-guðsþjónusta, opinber gu®s
þjónusta, þar sem kristinn maður a?
ókristinn voru hver með öðrum (<<
Christen und Unchristen bei eina e
stehen und zu hören"). Þetta ha a
síðan orðið örlög og mögaleik0
348