Kirkjuritið - 01.12.1972, Blaðsíða 50

Kirkjuritið - 01.12.1972, Blaðsíða 50
hinn sterkari eigi alltaf allan rétt. — Svona er nú mannleg hugsun ein- kennileg, því að sannarlega var kenningin um náttúruréttinn upphaf- lega borin uppi af hugsuninni um það, að allir vœru bornir jafnir í þennan heim. Þessi lauslega athugun á hug- myndinni um náttúruréttinn og tengsl hennar við kröfu manna til yfirráða yfir sjálfri náttúrunni, sýnir Ijóslega, að œvinlega, þegar manneskjan skil- greinir sjálfa sig eða rétt sinn, gerir hún það til þess eins að upphefja sjálfa sig. Það er því óhjákvœmilegt, þegar manneskjan reisir réttarkröfur sinar einungis á eigin tilveru og duttl- ungum, kallar hún það eitt réttlœti, sem styður sjálfsupphafning mann- eskjunnar. Maðurinn upphefur sjálfan sig til að sýna og s a n n a , að hann sé í rauninni sterkastur allra og eigi þess vegna vald yfir öllum rétti. Það má því Ijóst vera af því, er hér hefir sagt verið, að hugtök eins og réttur og réttlœti eru œði afstœð, að því leyti, sem þau eru metin samkvœmt mannlegri viðmiðun. Maðurinn vill upphefja sjálfan sig og sýna sig í sem jákvœðustu Ijósi, þess vegna telur hann það vera rétt og réttlátt, sem veitir honum þessa jákvœðu birtu. Þetta er óhjákvœmi- leg afleiðing þeirrar manndýrkunar — og mannmiðjustefnu, sem hug- myndin um náttúruréttinn er hluti af. Nú er nóg rœtt um hugmyndir og hugtök. — Hvaða áhrif hafa þessar hugsanir haft á raunverulegt líf manna, líf hversdagsfóiks? Allir kannast við hið margnefnda tœkni- þjóðfélag nútímans, — þjóðfélag, sem annars vegar léttir oss lífið með hinum margvíslegasta hœtti, en a hinn bóginn truflar jafnvœgi lögmál- anna þannig, að leitt gœti til þess, að heimurinn yrði óbyggilegur mönn- um. Sá heimur, sem maðurinn hefi' mótað af skynsemi sinni e i n n i , a grundvelli þess réttar, sem hann sjálfur hefir tekið sér í n a f n 1 mennsku sinnar einnar s a m a n , er þannig í þann veginn að gera manninn að leiksoppi sínurn í stað þess að upphefja hann og stað- festa rétt hans og réttlœti. Þjónninn er m.ö.o. í þann veginn að sölsa undir sig húsbóndascetið. Allar umþenking- ar um rétt á grundvelli mennskunna' einnar og náttúrurétt — öllum fœdd- um jafnt til handa — eru hégóm' og hjóm, því að réttur er ekkert °n v a I d s . Reynslan hefir sýnt það, e[ allf kemur til alls, að það er ekki manneskjan, sem fer með hið ceðsta vald. Reynslan hefir kennt það, a réttur mannsins er ekki meiri en Ij°nS ins, sem getur étið hann, hvencer sem þvi þóknast að hafa lyst á honum- VERKARÉTTLÆTI ANDSPÆNIS RÉTTLÆTI GUÐS Hingað til hefir einungis verið rce ^ um þann rétt, sem maðurinn seg1 hafa í krafti þess, að f fl n e r m a ð u r, sem hefir sannað re sinn með því að leggja undir s'9 heiminn og móta hann eftir s í n u vilja. Þ.e. þann rétt, sem maðudn * I hefir tekið sér í krafti s í n s e i 9 valds. En annar réttur er til 0 annað réttlœti, — það réttlœti og s 336
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100

x

Kirkjuritið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Kirkjuritið
https://timarit.is/publication/443

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.