Kirkjuritið - 01.12.1972, Blaðsíða 95

Krists. Voru krossar þessir oft hlaðn-
ir skrauti, viravirki og dýrum stein-
um.
í Austurkirkjunni bera allir prestar
^rossa á brjósti, en biskupar þar hafa
l'tla, málaða helgimynd í skrautleg-
Urr' ramma.
Flestir biskupar mótmœlenda bera
e'nnig kross, en hann er nœr œvin-
le9a sléttur.
Margir prestar bera œtíð krossa
a brjósti, en þeir eru minni og ekki
e'ns áberandi.
Fjöldi trúaðra manna ber og kross
a brjósti sér innan klœða.
Fir>gurgull
^iskupar báru gullhring með signeti
Ur dýrum steini. Hans er fyrst getið
1 9erðum kirkjuþings í Toledo 633.
^iskupar ensku kirkjunnar munu
Venjulega nota hann, en ekki er það
re9la hjá lútherskum biskupum.
Auk þessara embœttistákna notuðu
iskupar sérstaka hanzka. Voru þeir
en9i hvitir, en fylgja nú hinum litur-
9jsku litum. Einnig notuðu biskupar
Serstaka sokka og skó.
Litareg|a
Ymsir litir
■ •■.i hafa verið notaðir á
^essuklœðum. Lengi giltu engar regl-
Urn liti nema á vissum svœðum,
voru þcer nokkuð mismunandi. Á
Á öld setti Píus V. fastar reglur um
r,etta' og gilda þœr enn um alla
0rnversku kirkjuna nema sums stað-
r 1 Afríku og Asíu. Þœr kirkjur mót-
^lenda, sem nota mismunandi liti,
fylgja nú að mestu sömu reglum.
Að sjálfsögðu ber að skoða þœr sem
leiðbeiningar, en ekki lög.
Hvítt er notað á öllum Kristshá-
tíðum, svo sem jólum, páskum, upp-
stigningardag o.s.frv., einnig á Mar-
íumessum og dögum helgra manna,
sem ekki létu lífið fyrir trú sina.
Rautt er litur andans og notað á
hvítasunnu, á postulamessum og
píslarvotta.
Grœnt er notað á öllum sunnu-
dögum milli þrettánda og föstu nema
þeir hafi sérefni, sem heyrir öðrum
lit. Sama er um alla sunnudaga frá
þrenningarhátíð til aðventu.
Fjólublátt er notað um fösturnar
og við útfarar- og sálumessur.
Svart er notað á föstudaginn langa
og við útfarar- og sálumessur.
Öll messuklœði þau, sem hér hafa
verið talin, — en þá eru hvorki al-
tarisklœði né biskupsklœði með talin,
— eiga eins og fyrr er sagt uppruna
sinn í klœðaburði þeim, er tíðkaðist
fyrstu aldir kristninnar, en ekki i
prestaskrúða mustersins. Ekki er vit-
að, hve langt aftur í tímann þessi
fatnaður hefur tíðkazt. Víst er þó,
að kyrtill Krists er sama fatið og hin
rómverska linea eða messuserkurinn
og að skikkja hans er sama fatið
og hin rómverska paenula eða hök-
ullinn. Postularnir hafa því einnig
borið þessi klœði. Þótt kirkjan hafi
sett sinn svip á þau, eftir að þau urðu
aðeins messuföt, eru það sömu föt-
in. Þau hafa því um aldirnar þjónað
boðum fagnaðarerindisins á sinn
hátt, eins og sönglistin og list orðs-
ins, tónlistin og myndlistin, bygging-
arlistin og listin að vera lœrisveinn.
381