Jörð - 01.09.1940, Blaðsíða 32

Jörð - 01.09.1940, Blaðsíða 32
indi, stærðfræði og guðfræSi, var lært á danskar kennslubæk- ur. Þá voru kennd þessi mál í skólanum, auk íslenzkunnar: latína, gríska, danska, þýzka, enska og franska. Konráö Gísla- son hafði gefið út hina dansk- íslenzku orðabók sína árið 1851, en ekki veit ég, hvort hún hefir nokkurntíma verið í margra manna höndum í skólanum. Þegar ég gekk inn í skóla 1891, mátti heita að sú bók sæist eigi þar. En hvenær, sem piltur þurfti að fletta upp latnesku, grísku, ensku, þýzku eða- frönsku orði, þá urðu þeir að leita í danskar orðabækur. Með þessu móti límdist dansk- an inn í hugskot nemandanna og spillti islenzkum málsmekk þeirra, svo að til vandræða horfði, enda bar málfar þeirra þess ríkar menjar. Árið 1896, er skólinn hafði staðið í 50 ár, voru íslenzku kennslubækurnar að vísu orðnar 12, en margar þeirra voru smákver ein, senr fjölluðu um námgreinar, sem skipuðu mjög þröngan sess í skólanum. Bækurnar voru þess- ar: 1) Forníslenzk (ekká is- lenzk!) málmyndalýsing, eftir L. Wimmer, sem Valtýr Guð- mundsson hafði þýtt á íslenzku. Þar að auki var lesin í 1. og 2. bekk 01dnordisk(!) Læsebog eftir Winnner og var orðasafn með dönskum þýðingum prent- að aftan við lesmálið. „Old- nordisk" var bókin kölluð, þó 174 að hvert orð og atkvæði henn- ar væri tekið úr íslenzkum forn- ritum. 2) Dönsk lestrarbók eftir Þorleif H. Bjarnason og Bjarna Jónsson, og var danskst mál- fræðiságrip fremst í bókinni. 3) Enskunámsbók eftir Geir T. Zoége. 4) Þýzk lestrarbók eftir Stgr. Thorsteinsson, ásamt mál- myndalýsingu. 5) Hin postul- lega trúarjátning eftir Lisco. 6) Biblíusögur Tangs. 7) Nokkrir kaflar úr kirkjusögu Helga Halfdánarsonar (lesnir í 6. bekk). 8) íslands saga eftir Þorkel Bjarnason (lesin í 5. bekk, en þá bók höfðu piltar lært undir skóla og verið- spurðir út úr henni við inntöku- próf!). 9) Þykkvamálsfræði eftir Halldór Briem. 10) Lítill kafli úr Dýrafræði Benedikts Gröndals (bls. 98—118). 11) Jarðfræði eftir Þorvald Thor- oddsen. 12) Söngkennslubók eftir Jónas Helgason. Við allt annað nám í skólan- um voru hafðar danskar kennslubækur og danskar orða- bækur. Jafnvel íslenzk bók- menntasaga frá upphafi til h. u. b. 1400 var kennd á lélega danska bók (Lund: Den old- nordiske(!) Litteratur). Þá hafði þó fyrir nokkrum árum ágrip Finns Jónssonar af ís- lenzkri bókmenntasögu (900— 1890) komið út. Fyrra hefti kversins náði yfir sama tíma- bil sem bæklingur Lunds, og var Lund þó látinn sitja í JÖRD
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164

x

Jörð

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jörð
https://timarit.is/publication/467

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.