Jörð - 01.09.1940, Page 118

slíkt, er Hklegastur til þess að
vera æsingaskrjóöur og ærsla-
belgur i þjóöfélaginu til skaöa
öllu því, er gefur því festu og
góöan viögang. En aö gæta
hófs í hverju sem er, mun hverj-
um og einum, og ekki sízt ung-
um mönnurn, reynast öröugt,
nema rætur lifs þeirra standi í
djúpum jarövegi. Hugsanafer-
ill þeirra verður að grundvall-
ast á einhverri meginhugsjón,
og því háleitari og voldugri
sem hún er, þeim mun meira
bjargráð er hún manninum. —
Leyfist manni aö nefna hér
Guö?
NGIN MENNTASTOFN-
UN tryggir vel framtíð
og afkomu þjóöarinnar með
því aö senda frá sér unga menn
guðvana út i lífsbaráttuna. Þaö
er blindnin ein, sem sniðgeng-
ur Guö. Ef menntastofnanir
vorar telja guöshugmynd fyrri
tíma ónothæfa, þá verða þær
að framkalla aöra sannari mynd
af Guði og halda henni upp fyr-
ir augum æskumanna, því aö
guðvana þjóö er glötuð þjóö,
þótt hún hafi fengið gálgafrest
um stundarsakir.
Þetta er sá þáttur uppeldis-
ins, sem’ bezt skapar hinn sann-
menntaða mann, og gildir það
auðvitað fyrir bæði kynin jafnt,
en eins og þegar hefir verið
vikið að, þarf karlmaðurinn að
fá sérstaka menntun, og konan
ekki síður, heldur miklu frem-
260
ur, og með það fyrir augum
segi ég: Meira af sérskólum.
Minna af samskólum.
Samskólarnir kunna að hafa
eitthvað til síns ágætis, en gall-
arnir eru stærri. Það þarf eng-
inn maður að telja sér trú um
slikt, að ungir sveinar og yng-
ismeyjar geti dvalið saman í yf-
irfylltum heimavistarskólum, á
því tímabili æfinnar, sem ólgan
er mest í lífi þeirra, án þess að
það trufli verulega hugsana-
gang þeirra og dragi úr nota-
gildi námsins. Ég segi ekki
þetta vegna þess, að ég vilji
fyrirmuna ungri stúlku eða
ungum sveini það yndi, er þau
hafa vanalega hvort af öðru.
Síður en svo. Ég vil þeim miklu
betur. Tími er til alls, og líka
sérstakur tími til náms, og er
þá bezt að hafa nokkurn veginn
ótruflað gagn þess tíma.
Það er 'ekki skoðun mín, að
stía eigi kynjunum sundur að
neinum verulegum mun, og hefi
ég látið álit mitt í ljós á þeim
málum í bók minni Ástalíf, og
mun enginn, er hana les, bera
mér þröngsýni á brýn. En —•
ef ungir menn vilja eyða 2—-3
vetrum alveg sérstaklega við
nám í alþýðuskólum — heima-
vistarskólum — þá er það þeim
fyrir beztu, að þeir geti haft
sem fullkomnust not af þeim
tíma. Oft er áhrifavaldið mis-
jafnlega sterkt í þessum skól-
um, og allur agi verður nú að
jönn