Sjómannadagsblaðið - 01.06.1989, Blaðsíða 72

70
SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ
„Kaldur mánuður, mikil veiði“; Þess
vegna var það sem menn fóru frá
Pompól í síðasta lagi fyrir miðjan
febrúar. Þá komu þeir á miðin í miðj-
um fengitímanum, þegar þorskurinn
var mjög gráðugur og beit betur á
færin, því hann var banhungraður á
þessum tíma þegar hann fór frá
djúpsvæðum sínum í Norðuríshafinu
og leitaði á grynnri og hlýrri svæði á
landgrunninu kringum Island. Þar
hélt hann sig fram að hrygningartím-
anum og dreifði sér um grunnin sem
eðlisávísunin benti honum að væru
hentugust til hrygningar. Þannig
höfðu menn góðar horfur á að fiska
vel og það sem meira var, þeir gátu
selt fiskinn án tafar, sem sé á góðu
verði, þegar þeir komu heim í sept-
ember. Og þar sem þénustan fór eftir
þessu verði, var ómaksins vert að
taka á sig nokkra auka áhættu. Auð-
vitað mundi þetta árið sem endranær
vanta tvær eða þrjár skútur sem ekki
kæmu heim aftur, hefðu týnst með
allri áhöfn. Það var skatturinn sem
varð að gjalda á hverri vertíð. Allir
vissu það, örlögin réðu . . .
Nú vissi hann þetta, messadreng-
urinn Yves Le Roux. Heima í þorp-
inu Plouhézec unnu menn á ökrun-
um. Nágranni hans, trésmiðurinn,
vann á verkstæði sínu sem ilmaði af
trjákvoðu, sagaði, heflaði og setti
saman fjalirnar. Drengir á hans aldri
voru við kúagæslu. A heiðinni suð-
uðu vinnusöm skordýrin sem sólin
skreytti málmlitum glömpum. Og
sóknarpresturinn kenndi fermingar-
börnunum, að Góður Guð ætlaði
hinum snauðu meðal jarðarbúa besta
staðinn í sinni paradís. Þegar Is-
landsmið voru höfð í huga, hlaut
þetta að vera mikill staður.
Þar sem hér er um að ræða land og
þjóð sem lesandinn þekkir jafnvel og
sá sem hér ritar, gerir hann engar
athugasemdir, nema strikar undir
fleygustu orðin um land og þjóð.
Lesandinn getur að öðru leyti dæmt
þessa íslandslýsingu.
En þótt okkur íslendingum falli
ekki lýsingin, er hún fróðleg og sönn
af sjónarhóli þess manns sem liðið
hefur þær píslir hér við land, sem
Yves frændi. íslandssjómaður segist
hafa liðið.
Pompólskonnortur í höfn.
Mannlífsspjall
Fiskveiðar hafa um aldirnar
verið annar aðalatvinnuveg-
ur okkar þjóðar, og þjóðin
mat þetta starf mikils, þótt aldrei
væri sem skyldi af forráðamönnum
hennar á fyrri tíð. En þegar þeim
tíma lauk, á 19. öld, að fiskimennsk-
an væri undirgrein landbúnaðar,
gáfu fiskveiðarnar betri tekjur en sú
vinna, sem kostur var á í landi, sem
var annaðhvort verkamannavinna
eða kotbúskapur, og sóttust þá dug-
legir menn eftir sjómannsstarfinu.
Af þessu leiddi að þegar kom fram á
skútutíma 19. aldar, voru skútur okk-
ar vel mannaðar sjómönnum, sem
höfðu alist upp á árabátunum og
voru ólseigustu og þrekmestu fiski-
menn sem um getur, trúlega í öllum
heiminum, algerlega ódrepandi
menn að vinnuþreki. Fyrir þessum
mönnum var skútumennskan fram-
för í sjómannsstarfinu. Tekjur jukust
vegna aukinna aflamöguleika með
sókn á víðari fiskislóð. íslandsmið
með allri sinni ónáttúru voru okkar
skútumönnum runnin í merg og
blóð. Þeir höfðu alist upp við þau og
þekktu ekki annað og betra veður-