Sjómannadagsblaðið - 01.06.1989, Blaðsíða 45

SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ
43
ina og 1881 eru Frakkar hér viö land
með 230 skip, og mun svo hafa verið
fram eftir 19. öldinni, að þeir sóttu til
Islands á 2-300 skipum, og mann-
skapur 4-5 þúsund manns.
Síðasta áratug 19. aldar hljóp mik-
ill vöxtur í sóknina og árið 1900 hefur
verið giskað á að Frakkar hafi verið
hér við land á 500 skipum, með um 10
þúsund mönnum og hafi sókn
Frakka þá orðið mest, en farið að
dala úr því. Frakkar tóku um alda-
mótin að færa sig í togaraútgerð, en
jafnframt juku þeir skútusóknina á
Nýfundnalandsmið um leið og þeir
drógu hana saman á íslandsmiðum.
Þess er áður getið að á Nýfundna-
landsmiðum 1911 segir Vilhjálmur þá
hafa verið með 232 skip, þegar þau
eru ekki nema 91 á Islandsmiðum og
þar af voru Gravelines-menn með 40
skútur og á þeim 520 menn. Gravel-
ines-menn höguðu útgerð sinni líkt
og Dunkirkarar, sóttu á 100 tonna
skipum með 12-13 manna áhöfnum.
Þetta hélst svo áfram næstu árin í
sömu áttina, að frönsku skútunum
og skonnortunum fór sífækkandi, og
þeirri sókn með öllu lokið þegar síð-
ari heimsstyrjöldin skall á. Gravelin-
es-skúta var síðust franskra skúta til
að sigla af íslandsmiðum. Það var
árið 1939. Síðasta skonnorta
Pompólanna hafði kvatt íslandsmið
1936 og Dunkirkarar 1930.
íslandsfar við bryggju með öil segl uppi. Það sýnist vanta annan klýfinn í forseglin. Það
má sjá aðrar með níu segi.
Mu»
■l«n* lc Cii
í kirkjugarðinum eru minningartöflur um sjómenn sem fórust á íslandsmiðum.
Sókn og aflabrögð
Frakkar voru sem fyrr segir ein
af þremur stærstu fiskveiði-
þjóðum heims um margar
aldir, og sagt er að þeir hafi átt 25
þúsund þilskip í lok 19. aldar.
Miðað við skýrslugerð þessa tíma
eru heldur litlar líkur til þess að
Frakkar hafi haft nokkrar reiður á
allri sókn sinni á norðurslóðir og fyrir
eigin ströndum, en þeir veiddu í
Biskayflóa og þar út af og suður um.
Einnig fiskuðu þeir í Norðursjó og
við Hjaltland og Færeyjar, en stór-
sókn þeirra var við Island og Ný-
fundnaland, og þar mest. Þær tölur,
sem við Islendingar höfum um sókn
Frakkanna hér við land eru ágiskað-
ar tölur eða áætlaðar, en eflaust ekki
alveg út í bláinn, og það getur verið
rétt að mannfjöldi þeirra á íslands-
miðum hafi náð allt að 10 þúsundum
á 500 skipum.Vilhjálmur Þ. Gísla-
son, sem lifði þann tíma, sem Frakk-
ar voru hér fjölmennastir, myndi
ekki nota þessa tölu ef hann hefði
ekki talið hana koma til álita. Frakk-
ar höfðu nægan skipakost til þessarar
sóknar og geta hafa orðið hér fjöl-
mennir í sókninni, ef svo hefur árað
að floti þeirra hefur leitað það árið
meira á íslandsmið en til dæmis Ný-
fundnalandsmið eða skip, sem al-
mennt stunduðu veiðarnar við
Hjaltland eða í Norðursjó, leitað
norður eftir.
Margir frönsku bæjanna voru með
gífurlega mikla útgerð að því er virð-
ist á seinni hluta 19. aldar og fyrsta
áratug þeirrar 20. Við höfum dæmi
um þann litla bæ, Gravevillenes, en
þaðan gengu 40 skip á íslandsmið
með 500 manna áhöfn svo seint sem
1911, en þá var sókn Frakkanna farin
að dragast saman, og þá sérstaklega
sókn Dunkirkara, sem ekki sóttu
orðið hingað nema á 20-30 skipum.
Islandsútgerðin hafði færst mikið til
bæjanna sunnar á ströndinni, við St.
Malóflóann, á Bretanníuskaganum
og strönd Biskayflóans.