Sjómannadagsblaðið - 01.06.1989, Síða 99

SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ
97
ÞRJÁR DRAUGASÖGUR ÚR SKÚTUM
Enn vantar í þessa lesningu
draugasögur, en þær voru margar úr
skútunum, sem nær allar voru keypt-
ar gamlar utanlands frá og þeim
fylgdu oft draugar magnaðir. Hér
verða valdar þrjár úr aragrúanum af
þeim sögum, og vandað til sögu-
mannanna, sannorðra öndvegis-
manna og ekki þjáði þá taugaveikl-
unin.
Fyrstu söguna segir Theódór
Friðriksson í bók sinni í verum.
Hann var þá á skútu frá Ólafsfirði
„skozkum fiskipungi.'1
„Þessi skozki fiskipungur var orð-
inn ævagamall. Fylgdu honum ein-
hverjar óljósar sagnir, að ekki mundi
laust við, að einhver slæðingur væri í
lúkarnum, einkum í kringum eitt
rúmið. Auðvitað gripum við þetta á
lofti til þess að hrella kokkinn með
því. Ekki brá honum neitt við það að
sjá, heldur manaði hann skipsdraug-
inn að koma.
En einhvern veginn brá þó svo við,
að kokkinn tók að dreyma heldur
illa, og hafði hann að kalla engan
stundlegan frið fyrir ásókn og djöfla-
gangi, ef hann lagði sig fyrir. Gekk
þetta svo langt, að hann bað mig öll-
um góðum bænum, að hafa við sig
rúmaskipti. Ég gerði það með glöðu
geði. Var dátt okkar í milli og engu
síður, þó að ég gerði mér gaman að
því, hve duglegur kokkurinn var að
grufla í kútmögunum og leita þar að
skeiðunum, sem í sjóinn fóru vestan
við Hrísey. En í fyrsta skipti, er ég
svaf í rúmi kokksins, brá svo við, að
mig dreymdi, að dökkklæddur mað-
ur, riðvaxinn og hinn illilegasti, kem-
ur fram eftir þilfarinu. Þykir mér
hann halda utan um hálsinn á ungl-
ingspilti og draga hann þannig fram
að lúkarnum. Drengur þessi var í
bláröndóttri skyrtu, berhöfðaður,
náfölur og yfirkominn af hræðslu.
Horfði ég á þetta, eins og ég væri
vakandi, og sá þá, að mannfjandinn
hafði stóran blikandi hníf í annarri
hendinni. Skipti þetta engum togum,
að hann kæmi með piltinn ofan í
lúkarinn, og varð mér þá svo bylt, að
ég æpti upp og vaknaði. En það er af
kokknum að segja, að hann brauzt
þá um á hæl og hnakka í mínu rúmi.
Kvartaði hann undan því, er hann
vaknaði, að hann hefði dreymt skips-
drauginn, og hefði hann nú ætlað að
drepa sig. Við fórum að bera okkur
saman um þetta, og héldum þá fyrst,
að þetta mundi allt hafa stafað af
vondu lofti. En er betur var að gáð,
gat það ekki verið, því að lúkarinn
stóð opinn upp á gátt, og hafði sjó-
loftið streymt inn til okkar, þar sem
við sváfum. Eftir þetta urðu fleiri
varir þessa ljóta manns með hnífinn í
draumaförum sínum. Þótti það
þrekraun, að kokkurinn skyldi hald-
ast við í skipinu einn, meðan við hinir
vorum á sjónum.
Einu sinni skrapp ég með öðrum
manni eftir beitu yfir í Hornið. Segir
ekki af ferð okkar, fyrr en við kom-
um að skipshliðinni. Sjáum við þá
stórvaxinn mann þramma eftir þil-
farinu fram að lúkarnum. Steypti
hann sér þar niður án þess að líta við
okkur. Við gerðum fastlega ráð fyrir,
að félagar okkar væru í fasta svefni.
Héldum við því, að þetta væri ein-
hver Ólafsfirðingur. Gátum við þó
ekki skilið, hvað hann væri að snuðra
þarna. Þegar upp á skipið kom, voru
allir félagar okkar sofandi, og ekki
var þar neinn aðkomumann að finna.
Gátum við þá tæplega annað skilið
en þetta hefði verið draugurinn".
Pá kunni og Indriði Gottsveins-
son, fyrsti íslenzki togaraskipstjóri
sögu að segja af mögnuðum draug.
Indriði var engin mysa, hraustmenni
og sérlega óttalaus maður og skyn-
samur. Hann var ungur maður á
skútu, þegar sagan gerist, og er hún
hér í endursögn tekin úr bókinni
Kastað í Flóanum:
Um vertíðarlokin, þegar Indriði
Gottsveinsson kemur í land og er á
milli skipa, er hann beðinn að taka
að sér að gæta skútu, sem lá á höfn-
inni en jafnframt er honum sagt, hver
hængur sé á honum. Meir vakti það
Indriða forvitni en ugg.
Ekki var talin þörf á að vaktmaður
vekti öllum nóttum, þar sem hann
hlaut að verða þess var, ef einhverjir
kæmu að skipshlið, og lagði Indriði
sig því gjarnan og réði hending upp í
hvaða koju hann kastaði sér.
Eitt kvöldið lagðist hann fyrir í
skipstjórakojunni aftur í káettu.
Ekki var langt liðið á nóttu, þegar til
hans kom maður, vörpulegur og
gengur að kojunni og segir:
„Farðu úr kojunni. Þetta er mín
koja.“
Ekki gerði Indriði sér ljóst á hvaða
máli maðurinn mælti, enda er það
jafnan svo í draumum, að tungumál
skipta ekki máli, sem og skiljanlegt
er, að þau hljóta að falla úr sögunni
um leið og tungan hættir að hrærast
og segja þá spakir menn að samband-
ið verði beint. Indriði svarar:
„Ég sef hér til morguns."
Hann rumskaði við drauminn, en
sofnaði brátt aftur og svaf til morg-
uns.
Næstu nótt er það, að hann leggst
aftur fyrir í þessari sömu koju og er
skammt liðið nætur, þegar hinn sami
maður kemur og er nú þungbrýnn,
en þó ekki illmannlegur og segir:
„Ég vil ekki að þú sért í kojunni
minni.“
„Hér mun ég þó verða,“ segir
Indriði.
Það sér Indriði að hinum ókunna
manni fellur þetta mjög þungt og er
fremur dapur en hann sé heiftugur og
segir hann:
„Ég fer núna, en kem aftur og þá
mun ég sýna þér það, sem mun duga
til að þú rýmir kojuna mína.“