Eimreiðin - 01.12.1922, Page 121

EIMREIÐIN R1TS]Á 377
efniÖ, sem er alveg nauösynleg, ef þjóösögur eiga að ná tilgangi
sínum.
Ytri frágangur er góður. Kápumynd eftir Ríkarð Jónsson með mörg-
um kynjaverum uppdregnum. Letur stórt og skýrt. En líklega spillir það
talsvert fyrir útbreiðslu bókarinnar, að hún er ekki seld hjá bóksölum.
Það er ekki hlaupið að því að fara í því efni út fyrir venjuna.
M. 7-
Henrik Ibsen: PETUR QAUTUR. Leikrit í ljóðum. Einar Benedikts-
aon þýddi. Sig. Kristjánsson, Rvík MCMXXII.
Árið 1901 kom út þýðing Einars Benedikíssonar á þessu höfuðskáld-
verki Ibsens, en var þá gefin út með þeim hætti, að ekki komst nema
í fárra manna hendur. Það má því heita svo, að hér sé um nýja bók að
ræða fyrir allan almenning. Getur og verið að þýðingin sé eitthvað end-
urskoðuð.
Pétur Gautur er vafalaust með því allra fremsta, sem ritað hefir verið
á Norðurlöndum, enda náð mikilli frægð úti um heim. Pétur Gautur er
nokkurskonar norskur Faust. Hann er ekki persóna heldur ímynd, „fypus“
og sama er að segja um aðrar persónur leiksins. Þær eru ímyndir ýmsra
stefna og strauma í þjóðlífinu. Það má því ekki láta sér bregða þó að
sitt af hverju komi þar, sem ekki hendir hversdagslega. Þó gætir þessa
ekki jafnt allstaðar. í þrem fyrstu þáttunum kemur þetta ekki jafn berlega
fram, og í þeim er Iíka margt það, sem mönnum þykir fegurst fyrst í
stað. En í síðari þáttunum fer að draga meira af gamanið, og skáldið að
verða óhlífnara þó nokkuð reyui á lesandann. Leiðir hann Pétur Gaut
þar gegnum margfaldan hreinsunareld þar til honum loks skilar heim I
höfn, og trú, von og kærleikur Solveigar „hreinsa hann af allri synd“. En
einmitt í þessum síðari þáttum er margt af því, sem menn munu seinast
þreytast að lesa.
Pétur Gautur er bók sem menn þurfa að eiga. Það er ekki til neins
að fá hann lánaðan í lestrafélagi og gleypa hann eins og reyfara.
Þýðinguna hefi eg ekki borið saman við frummálið og get því ekki
dæmt hana frá því sjónarmiði. Eg efast ekki um að hana skortir eitthvað
á við það, því að svo er ávalt um þýðingar á besfu erlendum skáldverk-
um, hversu sem menn gaspra um þýðingar, sem eiga að vera betri en
frumritið. Liggja margar eðlilegar orsakir til þess, að ritið verður best
hjá skáldinu sjálfu — ef hann er í fremstu skálda röð. Þar fæðist svo að
segja efni og form í einu og mótast hvað af öðru undir sömu hrifn-
ingunni, en þýðandinn finnur verkið fyrir sér í ákveðnu formi, sem hann
á að skila trúlega á öðru máli, sem að ýmsu leyti er óskylt. Og mætti
margt um það efni segja.
Á hitt er fremur að líta, að fyrir snild og atorku eins af okkar bestu
skáldum eigum við nú Pétur Gaut ágætlega þýddan og getum notið þessa
snildarverks á okkar eigin máli. Á köflum eru afbragðs tilþrif, og all-
staðar er þýðingin svo góð, að jafnvel fjöldi þeirra sem „kunna" norsku