Eimreiðin


Eimreiðin - 01.10.1939, Blaðsíða 91

Eimreiðin - 01.10.1939, Blaðsíða 91
eimreiðin RITSJÁ 435 næsta fróðlcgur lestur fyrir alla þá hina mörgu, sem um þjóðfélagsleg vandamál iiugsa og hafa hug á að kynnast þeim sem bezt. Þær eru fróð- legur iestur ekki sízt vegna þess hve sjónarmið höfundanna eru and- stæð og ólík, enda þótt sama takmarkið vaki fyrir báðum: aukin far- sæld og hamingja mannanna. En að lestrinum loknum er það einkum ein spurning, sem leitar í liugann: Er nokkurt þjóðfélagslegt kerfi þess niegnugt, út af fyrir sig, að færa mannkyninu varanlega og sanna ham- nigju? Höfum vér ekki séð allar þessar stefnur og þjóðfélagslegu hreyf- 'ngar risa eins og öldufalda á hafi tímans upp aftur og aftur í ótal mynd- nni, án þess að skilja eftir varanleg áhrif tii aukinnar farsældar? Geta yfirleitt ytri valdhoð og fyrirmæli gert mennina farsæla? Reynslan sýn- lst sanna hið gagnstæða. Ástandið i heiminum, eins og nú standa sakir, synist ekki gcfa mikla ástæðu fvrir stjórnmálamennina til að vera upp nieð sér af umbótunuin. Hin sanna farsæld fæst aldrei nema fvrir ianga taráttu hvers einstaklings við að sigra sjálfan sig, sitt lægra eðli, og þá baráttu hlýtur hver maður að heyja fyr eða siðar án alls tillits til ytri forma. Þeir fáu, sem eiga þá baráttu að haki sér og hafa náð hinni full- komnu farsæld hið innra með sér og öðlast þann frið, sem er æðri öllum skilningi, þeir fá að jafnaði litla áheyrn. Og af hverju? Af því að þeir 5oða aldrei fólkinu guil og græna skóga né heita þvi að gera það að vold- uSn þjóð eða flokki. Rödd hinna sönnu siðhótafrömuða er ætíð rödd ^rópandans i eyðimörkinni, og hann er ætið við þvi húinn, að verða að standa einn og yfirgcfinn. Þá fyrst reynir á manndóminn þegar standa s^al eða falla með liugsjónum sjálfs sín. Einar Benediktsson segir i kvæð- llJu Stórisandur: „Að standa einn. Já, útlaginn er rikur; hans andi er himinfær og guði líkur.“ ^*g Ibsen lætur göl'ugmennið og mannvininn standa einan og yfirgefinn, 111 ]>ó fagnandi, í lok leiksins Þjóðníðingurinn. Slíkt er hlutskifti liinna au, sem brotið hafa brautina á enda. Rrautina þá verður hver einstakl- 'ngur að brjóta einn og óstuddur, og á þeirri leið verða allir veraldarinnar ,SJnar að einskisverðum hégóma. Sv. S. Jaltob Jóh. Smári: UNDIR SÓL AÐ SJÁ,— KvœÖi,— Rvik 1939. Ljóða- safn þetta, sem kom út á fimmtugsafmæli skáldsins, hefur það sameigin- L'gt við eldri ijóð sama höfundar, að ltvæðin eru nálega undantekningar- anst ijúf 0g þýð bæði að efni og formi. Höfundurinn virðist líta svo á, að óðlistin sé fyrst og fremst tæki til að liafa áhrif á tilfinningalifið, opinbera fegurð og samræmi, kenna mönnum að koma auga á þetta og njota þess. Það er sami listarmælikvarðinn og eitthvert snjallasta ijóð- s^ald, sem uppi hefur verið, ameríska skáldið Edgar Allan Poe, lagði sJa]fur á ljóðagerð sína og annara. Og vissulega er þessi skýrgreining á Jóðlistinni sigild og sú eina rétta, að þvi er kendarljóð snertir. En það er einmitt kendarljóðgerðin, sein Jakob Jóh. Smári leggur langmest stund
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104

x

Eimreiðin

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Eimreiðin
https://timarit.is/publication/229

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.