Uppeldi og menntun - 01.01.1996, Síða 95
TRAUSTI ÞORSTEINSSON
SÉRKENNSLA
OG UMBÆTUR í SKÓLASTARFI
Þversagnir í lögum,
viðhorfum og framkvæmd
í greininni er því haldið fram að þversagnir i lögum og reglugerðum hafi unnið gegn virkri
blöndun í skólastarfi. Því er hafnað að sérkennsla sé sérstök „hagnýt fræðigrein. 1 eðli sfnu
sé hugtakið aðgreinandi og framkvæmdin lírræði i anda þeirrar flokkunar sem enn eimir
eftir af í íslensku skólastarfi. í raun lúti sérkennsla sömu lögmálum kennarafræða og öll góð
almenn kennsla og þvi sé engin ástæða til að efast um að almennir kennarar geti annast
kennslu allra barna með fullnægjandi hætti.
Mikið umrót á sér stað í íslenskum grunnskólum. Ný lög hafa verið sett og ýmsar
breytingar, sem þar hafa verið gerðar, kalla á að fagfólk innan skólanna endurmeti
stöðu sína og starf. Ymsum finnst að breytingar í nýjum lögum snerti lítt innra starf
skólanna heldur snúi fyrst og síðast að ytri umgjörð, hinum hörðu gildum, þ.e.
rekstri skólanna. Ef betur er að gáð má sjá að í lögunum felast ýmsar áherslu-
breytingar, sem kennarar þekkja raunar úr faglegri umræðu. Hér er um að ræða at-
riði er varða markmiðssetningu, mat, samskipti heimilis og skóla, eftirlit, fjölgun
kennsludaga og vikulegra kennslustunda o.fl. sem menn geta haft ólíkar skoðanir á.
Flutningurinn til sveitarfélaga getur vitaskuld einnig haft fjölþættari áhrif á starf
skóla, allt eftir því hvernig á verður haldið af hálfu sveitarfélaga, kennara og
foreldra.
Þrátt fyrir þessar áherslubreytingar stendur markmiðsgrein grunnskólalaganna
óbreytt og hefur haldist svo síðan 1974, er fyrstu grunnskólalögin voru sett. Það
gefur til kynna að ekki er ágreiningur um þetta meginmarkmið meðal landsmanxia
þótt menn greini á um leiðir að því og hversu vel lögin tryggja jafnan rétt allra
barna. í lögunum var kveðið á um skólagöngu barna með sérþarfir og að sett skyldi
reglugerð um sérkennslu. Skyldu sérmenntaðir kennarar annast þá kennslu eftir
því sem við yrði komið. Sérkennsla hefur allt til þessa skipað ákveðinn sess í skóla-
starfi og um hana staðið nokkurr styrr, oftar fjárhagslegur en faglegur.
í nýjum lögum um grunnskóla bregður svo við að hvergi er rninnst á sér-
kennslu. Þó er í 37. og 38. gr. fjallað um rétt nemenda, sem erfitt eiga með nám, til
sérstaks stuðnings í námi og kveðið á um að sett skuli reglugerð um framkvæmd-
ina. Nýverið gaf menntamálaráðuneytið út þessa reglugerð og nefnir hana „reglu-
gerð um sérkennslu, en hún er nánast óbreytt frá þeirri er áður gilti. En þá má
spyrja hvort þörf sé sérstakrar reglugerðar um kennslu nemenda með sérþarfir í
Uppeldi og menntun - Tímarit Kennaraháskóla íslands 5. árg. 1996
93