Uppeldi og menntun - 01.01.1996, Blaðsíða 115

RAGNHILDUR BJARNADÓTTIR
- Það er kannski ekki gott að meta hvor hópurinn talar meira, strákarnir hafa pó
líklega vinninginn og umræðuefni peirra er af öðrum toga en stúlknanna, peir
tala meira um daginn og veginn en stelpurnar um pað sem snýr að námsefninu.
Þvíeru strákarnir oftar skammaðir en stelpurnar.
Verkefnið hafði greinilega áhrif á viðbrögð kennaranema:
- Ég sem kennaranemi stóð mig að pví að mér líkaði betur við strákana en stúlk-
urnar. Mér fannst strákarnir einfaldlega vera skemmtilegri persónuleikar en
stelpurnar... Að sjálfsögðu vissi ég um hvað verkefnið snerist og passaði pví
sjálfa mig sérstaklega að mismuna peim ekki. Eflaust er petta samt ekki raunhæf
mynd sem ég gef sjálfri mér, held pað væri réttast að ég tæki sjálfa mig upp á
myndband ogfylgdist með hegðunarmynstri mínu.
Margir nemanna töldu að þeir umgengjust stúlkur og drengi á mismunandi hátt,
töluvert var um að þeim fyndist misauðvelt að nálgast hópana, og virtist það
skiptast nokkuð jafnt hvor hópurinn þótti aðgengilegri. Þeir ræddu einnig oft um
hugsanlegar ástæður fyrir kynjamun í samskiptum.
ÚRVINNSLA MEÐ KENNARANEMUM
"Niðurstöður voru kynntar í bekkjartímum af þeim hópi nemenda sem hafði skrifað
ritgerð um kynferði og skólastarf, og einnig var vitnað í niðurstöðurnar í fyrir-
lestrum. Voru kynningar og umræður afar misjafnar í bekkjunum. Niðurstöður
komu nemunum yfirleitt á óvart, þeir höfðu ekki búist við svo afgerandi mun.
Annars vegar var reynt að vekja umræður um hugsanlegar orsakir þessa munar og
hins vegar hvaða þýðingu hann hefði fyrir þroska barnanna. Hér verða nefnd dæmi
um þau umræðuefni sem upp komu í bekkjunum:
- Að hve miklu leyti er hér um eðlislægan mun að ræða, og að hve miklu
leyti má rekja þennan mun til uppeldis eða félagsmótunar? Er drengjum
ekki eðlislægt að vera fyrirferðarmiklir, annaðhvort vegna meðfæddra
eiginleika eða „strákamenningar" sem á alveg eins rétt á sér eins og
„stelpnamenning"?
- Er munurinn merki um þróun kynferðisvitundar? Er munurinn sérlega
áberandi á þessu aldursskeiði þar sem börnin eru að reyna að falla inn í
„sinn" hóp, sanna að þau séu af þessu ákveðna kyni, sbr. niðurstöður
rannsókna á „kynmótun" (Maccoby 1988, Serbin o.fl.1993)?
- Eru börnin að prófa sig í þeim hlutverkum sem eru viðurkennd í sam-
félaginu og eru í mörgum tilvikum tengd stöðluðum ímyndum sem leiða
til misréttis?
- Hvaða afleiðingar getur slíkt hegðunarmynstur haft, þ.e. ef ekki er unnið
á móti því? Getur verið að það ýti undir tilfinningu drengjanna fyrir því
að þeir eigi að vera „fyrirferðarmiklir", láta í sér heyra, og að stúlkurnar
telji sig eiga að vera prúðar og láta lítið á sér bera til að vera „dæmi-
gerðar stelpur".
- Misrétti felst í þessu hegðunarmynstri, einkum af því að stúlkurnar fá
ekki nægilegt svigrúm og tími kennarans fer aðallega í að sinna drengj-
113