Morgunn - 01.06.1962, Blaðsíða 22
18
MOKGUNN
tiltölulega rétta hugmynd um, hvað við hinum blasir?
Trúlega yrði hann nær hinu rétta en aðrir, sem aldrei
litu fjallið augum, en hættu þó jafnframt til að lýsa sinni
eigin sjón. Tæpast verður þó fjallið óraunverulegra við
það að vera séð af fleiri en einum.
Bráðnauðsynlegt er, að menn geri sér ljóst, og það
rækilega, að andlegar staðreyndir eru raunverulega ósýni-
legar með öllu. öll form í heimi sálarinnar eru tákn-
myndir, eins konar leikbúningar eða gervi, sem segðu
fátt, ef engir væru leikarar til að bera þau uppi. Hlutverk
þeirra á leiksviði sálarinnar er að vekja meðvitund um
það, sem höfundur leiksins vill vekja athygli á. Svona er
það í heimi sálarinnar. Hvort efnislíkamir mannanna eru
annað og meira en leikbúningar, sem leikararnir ganga ó-
sýnilegir innan í með andlitið fyrir grímu, hver veit það?
Og efnisheimurinn? Er svo fráleitt að hugsa sér, að hann
sé leiksvið, þar sem hverjum ber að skila sínu hlutverki
eftir getu? Menn eru misglöggir á þá fræðslu, sem þeim
stendur til boða, og leggja oft rangan skilning í táknin.
Gleggst væri sú fræðsla, sem ekki færi fram í orðum eða
öðrum táknum, en bærist beint eftir innsæisleiðum. Hver
trúir á slíkt? Ekki er öllum „leyndardómur guðsríkis“
gefinn, „en hinir, sem fyrir utan eru, fá allt í dæmisög-
um“ — í táknmáli. (Mark. 4. 11.)
2.
Heimi sálarinnar má reyna að lýsa á myndrænan hátt
til glöggvunar.
Við hugsum okkur persónuleika einstaklingsins — það,
sem við erum í daglegu lífi — sem hnöttinn. Um hnöttinn
ferðast svo meðvitund okkar á daginn. (Hvert meðvitund-
in fer á nóttunni, eða hvort hún slokknar þá, það er raun-
vísindasálfræði nútímans óráðin gáta). Við beinum at-
hyglinni að mismunandi hlutum dagvitundarinnar eftir
því hvað okkur kemur í hug og verkefnin krefjast eða
knýja fram.