Morgunn - 01.06.1962, Síða 26

22
MORGUNN
skuggalegar myndir í tákndraumum manna, dimm ský, ó-
hugnanlegar skepnur, menn, dýr eða hálfdýr. Næsta svið
að baki skuggans er einnig mjög tilfinningaþrungið. Það
kemur oftast fram sem mannvera af mótsettu kyni við
dreymandann. í konum er þetta maður, sem Jung nefnir
Animus, og í karlmönnum er það kona, Anima (sem
merkir sál). Mörgum er skugginn að einhverju leyti
kunnur. Hann er alltaf að þvælast fyrir, hvort heldur
menn vilja meðganga það eða ekki. Miklu færri hafa sál-
ræna þekkingu á þessu fyrirbrigði og verða því miklu
fleiri til að afneita því. Jung telur, að Anima sé konan
í manninum, sá þáttur í honum, sem gerir honum mögulegt
að skynja, hvernig sé að vera kona, eða hafa a. m. k. ein-
hverja tilfinningu fyrir því. Sá möguleiki er æði oft ónot-
aður eins og svo margir möguleikar, sem í mönnum búa.
Jafnframt er Anima sú draummynd af konunni, sem
ræður því hvaða konur vekja ástríður mannsins og ást.
Þó er engan veginn víst, að hann kjósi að kvænast slíkri
konu, því að önnur draummynd, ástríðuminni, keppir á
móti hinni, móðurmyndin. (Foreldramyndirnar eru í báð-
um kynjum.) Anima er ástin, ástríðan, ævintýrið. Móð-
urmyndin býður upp á framhald á öryggi barnsins. Það
þarf kjark og mannvit til að fara ekki flatt á ævintýrinu,
hitt er þægilegra að kvænast þeirri, sem getur gengið í
móðurstað, og láta ævintýrið vera draum, sem glingrað
er við, þegar manndómurinn er að farast úr ævintýraleysi.
Svipað má segja um konuna, dæminu aðeins snúið við.
Þar keppir öryggi föðurmyndarinnar við ferskleika ævin-
týraprinsins. Anima kemur fram í ýmsum gervum, allt
eftir því hver draumur mannsins er. Hann kemur oftast
upp um gerð sinnar eigin Animu (sálar), þegar hann
lýsir því „hvernig allar konur eru inn við beinið“. Sú
lýsing lýsir honum betur en þeim. 1 sumum er Anima
vændiskona hulin galdri kynóraþokunnar. Einnig getur
hún verið dökk og djúpfögur, umvafin töfrum kynþokk-
ans, og svo getur hún verið engilbjört vera með ljós