19. júní - 19.06.1998, Page 61

liðið fyrir þetta. Þarfir sem ekki síður
skilgreina okkur sem manneskjur.
Er líf eftir launavinnuna? Er líf eftir þann
tíma sem samfélagið segir að núna og ekki
seinna sé rétti tíminn til að setjast í helgan
stein, slappa af og njóta lífsins? Eins og við
höfum aldrei notið þess áður. Við þurfum á
vinnunni að halda til að samfélagið virki en
sé verðmæti einstaklinga metið út frá
launavinnuframlagi þeirra, í krónum og
aurum, þá eru ýmsir annmarkar á slíku mati
því vinna í okkar samfélagi er ekki
einvörðungu launuð heldur líka af öðrum
toga sem er þó ekki síður mikilvægur.
Og svo er vinnan líka vettvangur fyrir
félagsleg tengsl. Hvað verður um þau tengsl
þegar vinnunni sleppir? Verður innihald
félagslegra tengsla eftir að eftirlaunaaldri er
náð mælt í fjölda þeirra sem þú fylgir til
grafar? Og vissulega gerist það oftar með
árunum. Slíkt er í samræmi við gang lífsins.
Einu sinni, þegar ég bjó í Bandaríkjunum,
rakst ég á auglýsingu frá fyrirtæki sem
einstaklingar, sem allir voru komnir á
eftirlaun, ráku. „Við framkvæmum hlutina
betur því við höfum tíma."
Lífið er ævintýri
Ævintýrin fjalla oft á ýktan hátt um
veruleikann eins og við skiljum hann. En oft
er lífið sjálft ótrúlegra en ævintýrið. Þyrnirós
þurfti á prinsinum að halda til að losna úr
álögum. Prinsinn þurfti á Þyrnirósu að halda
því hún var konan sem hann hafði leitað að
og fundið. Lífið er ævintýri sem við verðum
vonandi aldrei of gömul til að njóta.
Einu sinni voru karl og kerling í koti sínu. Þau
áttu einn draum: Að afla börnum sínum
menntunar og betri lífskjara en þau höfðu
notið. Með mikilli vinnu tókst þetta. Þegar
þau síðan voru komin á elliheimili og sátu í
ruggustólunum sínum eitt kvöldið og horfðu
á sólsetrið, þá sagði karlinn við kerlinguna:
„Mér finnst ég aldrei hafa séð svona fallegt
sólsetur." „Nei", sagði kerling „þú varst
alltaf að vinna." „Sást þú sólsetrið?" spurði
karlinn þá. „Já", svaraði kerling „ég horfði
alltaf á það með börnunum á meðan ég
sagði þeim sögur og sagði þeim frá
draumnum okkar." „Já, draumurinn rættist,"
sagði karlinn, „Guði sé lof fyrir það." Og nýr
morgunn fæddist og þau lifði hamingjusöm
upp frá því.
I aldarspegli
Barnsmóður biskupsbróður
drekkt
Stúlku frá Þórisdal í Lóni, Helgu Magnús-
dóttur, var drekkt á alþingi á dögunum
fyrir þær sakir, að hún hafi alið barn í dul.
Ekki var þess getið í dómsskjölum, hver
átt hefði þetta barn með henni, þótt nafn
barnsföðurins sé raunar á allra vörum.
Það er nefnilega Þórður Þorkelsson
Vídalín í Þórisdal, fyrrverandi rektor í
Skálholti, bróðir Jóns Skálholtsbiskups,
og munu valdsmennirnir hafa kveinkað
sér við að nefna nafn hans, eins og á
stóð, vegna þess skyldleika og annarrar
frændsemi við fremstu menn. Júlí 1709,
Öldin átjánda 1701-1760.
Lyndiseinkunnir og venjur
íslendinga
Úr íslandsbók Andersons borg-
meistara
Matargerð þeirra er viðbjóðsleg, því að
þeir bragða ekki annað en það, sem úldið
er og skemmt. Brennivín er kjördrykkur
þeirra, bæði karla og kvenna, og oft fara
prestarnir drukknir í stólinn, og stundum
er allur söfnuðurinn svo fullur, að messu-
fall verður. Hjátrú er mikil, og margir eru
svo léttúðugir í svardögum, að þá gildir
einu, þótt þeir sverji ranga eiða gegn
nánustu ættingjum. Saurlífi er magnað,
deilur miklar og tíðar, svik og prettir vaða
uppi og óhófsemi einkennir þetta fólk.
1747 Öldin átjánda 1701-1760.
Drykkjusiðir íslendinga
Það hef ég oft séð sjálfur, að kvenfólk sem
kemur í kaupstað, vill ekki brennivín, þótt
kaupmaðurinn bjóði því það, en biður þess
í stað um messuvín og þó að maður gefi
barni sínu, sem svo vill til, að farið hefur
með honum í kaupstaðinn, ofurlítið af
brennivíni, sem eftir er í pelanum, er hann
hefur sjálfur fengið, þá er það af því, að
hann vill, að barnið fái líka eitthvað gott að
bragða. Og brennivín er hinn mætasti
drykkur, sem hann þekkir, næst frönsku
víni. Börn bragða mjög sjaldan brennivín
að því undanskildu, er þau koma stöku
sinnum í kaupstað með foreldrum sínum.
1751 Níels Horrebow Öldin átjánda 1701-
1760.
Lærð nærkona í Reykjavík
Dönsk nærkona, fyrsta lærða yfirsetukona,
sem nokkurn tíma hefur verið hér á landi, -
er komin að starfi í Reykjavík og hefur þeg-
ar tekið á móti fyrsta barninu. Þessi yfir-
setukona er dönsk, heitir Margrét ICatrín
og er gift íslenzkum manni, Benedikt
Magnússyni frá Bassastöðum í Steingríms-
firði, sem numið hefur járnsmíði í Kaup-
mannahöfn. Laun nærkonunnar verða
sextán dalir á ári. Nærkonan lauk prófi í
fræðum sínum í ár, og að því búnu sigldu
þau til íslands. Það var hinn nýi landlækn-
ir, Bjarni Pálsson, sem kom þessu til leið-
ar. Október 1761 Öldin átjánda 1761-1800.
Látra-Björg dáin á vergangi
Nafnkunn kona, Björg Einarsdóttir, and-
aðist á vergangi í Svarfaðardal í gær, ná-
lega 77 ára gömul. Láta-Björg var skáld-
mælt vel, og er það margra trú, að hún
væri ákvæðaskáld. Faðir hennar var prest-
ur í Stærra-Árskógi, en sjálf fór hún um öll
sín efri ár og átti hvergi samastað, nema
hvað hún var tíma og tíma á milli ferða í
sjálfsmennsku á Látrum á Látraströnd.
Hún var kvenna ferlegust ásýndum, afar
hálslöng, hávaxin og sérlega há til hnés-
ins. Hún var forn í skapi, stygglynd og
einræn, atferli hennar harla ókvenlegt, og
skraut allt og sundurgerð hataði hún. Á
ferðum sínum bjóst hún sauðsvartri
hempu og hafði mórauða hettu á höfði.
27. september 1784 Öldin átjánda
1761-1800.
61