Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1920, Blaðsíða 54

fyrir föðurland sitt, pegar hann geklc úr pjónustu
Rússlands, enda reyndi pá mjög á hæflleika hans.
Þegar stjórnarbyltingin varð í Rússlandi og Bolse-
víkar liöfðu komist til valda varð einnig uppreisn í
Finnlandi, sem kunnugt er. Par var pá fult af rúss-
nesku herliði, einkum í suðurhluta landsins. Lið
petta hlýddi engri stjórn, er byltingin var hafin, en
slóst í lið með »rauða flokknnm« svo nefnda í Finn-
landi, en pað vóru verkmannaflokkar i borgunum á
Suður-Finnlandi, sem vildu gerbreyta öllu skipulagi í
landinu og sömdu sig mjög að dæmum Bolsevíka í
Rússlandi. í pessum flokki vóru mest peir ibúanna,
sem eru af flnsku pjóðerni, en andstæðir peim vóru
flestir af sænsku pjóðerni, eru peir íhaldssamari og
gætiiari, enda betur mentir að mörgu leyti, og var
bolmagn peirra mest í norðurhluta landsins. Flokkum
pessum lenti saman í vopna-viðskifti víðsvegar um
landið. Fylgismenn »rauða flokksins« fóru með rán-
um, morðum og manndrápum um bygðir og bæi og
rússneska setuliðið lét ekki sitt eftir liggja um hryðju-
verkin. Var óöld í landinu svo sem mest mátti verða.
Pá kom Mannerheim fram. Hann tókst pað prek-
virki á hendur að friða landið, en pað var ekki
áhlaupaverk. Hann hóf liðsafnað norður í landi. Var
pað lið samtíningur af ýmsu tægi, en úr pví tókst
honum að koma upp allgóðum her á tveim mánuð-
um. Var her pessi nefndur »hvíti herinn«. Með lion-
um rak Mannerheim »rauðu hersveitirnar« og rúss-
neska liðið úr hverri borginni eftir aðra og hreins-
aði landið. Varð honum pá gott til liðs. Gengu menn
hvaðanæfa undir merki hans og jók hann liðið af
nýjum deildum á hverjum degi. Ekki komst hann í
pann vanda, að hann léti hugfallastog heflr pví verið
við brugðið, að pá hafl stilling hans verið mest, er
sem óvænlegast horfði. Var hann jafnan hinn örugg-
asti til ráðagerða, snarráður og harðskeyttur að
fylgja fram, pví er hann hafði upptekið.
(16)