Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1930, Side 80

46
TÍMARIT ÞJÖÐRÆKNISFÉLAGS ÍSLENDINGA
lega þroskað ættjarðarást margra
Vestur-íslendinga. Hömlur kær-
leikans kynda bezt eld ástarinnar.
Sögurnar og ættjarðarkvæðin bera
hér vitni: “Út vil ek”, og “Flyt mik
til frænda minna’’, eru þar við-
kvæðin. Örvar-Oddur vann sigur
hvar sem hann fór, ríkti einvaldur
suður í heimi við of fjár og ýmsa
hagsæld En kvöld eitt mælir hann
til drotningar sinnar: “Ek ætla
norður til Hrafnistu, ok vil ek vita,
liver eyna hefir at varðveita, því
at ek á at hafa hana ok mínir ætt-
menn — ok mun ekki stoða at letja
mik, því ek er ráðinn í at fara.’’
Hinn norræni kappi fer heimleiðis
og ber þar beinin.
En þetta er þá einnig sagan af
sálarlífi Vestur-íslendingsins, sem
ekki virðir föðurleifð sína að vett,-
ugi.
Fráskilinn og fjarlægur föðurlandi
og frændum, átthögum og æsku-
stöðvum, eygir hann heima, vonar-
tinda lífsins, ofar þoku, þröngsýni
og dægurþrasi. Hver hóll og klett-
ur bygður ósýnilegum hollvættum.
Hver Iækur að lífsins lind. Kulda-
stakkur lífsins og landsins verður
að sumarhjúp. Þjóðin, afklædd
göllum sínum, er sparibúin í þing-
reið eða kirkjuferð. Málið, laust
við þrátt hversdagslífsins, veröur
að mjúkum móðurorðum. Slíkum
hugsunum gaf heimförin nýtt gildi.
“Við sátum hjá Angantýs eldi
Við Eddu og tungunnar mátt.’’
Hið bezta í arfi og eðli íslendings
ins hélt oss öðru fremur andlega vak
andi í mannös og mammonshyggju,
mannlífs þjarki og meinlætum
frumbýlingsáranna erlendis. Vér
sofnuðum frá íslenzkum sögum og
sálmum, með Ijóð og rímur undir
koddanum, oss dreymdi um barns-
eðlið, æskuna og ísland, og vökn-
uðum til að gerast farþegi miðnæt-
'ursólarinnar um lieiðskírt háloftið,
ofar öllu láglendi lífsins, í vonar-
land íslenzkra barna, — heim, til
ættjarðarinnar fögru og frægu og
hinna frábæru frænda vorra.
Verður nokkurt mannsbarn veik-
ara eða vansælla fyrir að dreyma
daglega siíkar myndir?
En Vestur-íslendingurinn lætur
sér engan veginn nægja frægð eða
sigur líðandi stundar. Hann elsk-
ar sína vonardrauma, hvort sem
þeir vitja hans í Betel eða á Þing-
völlum, í Winnipeg eða í Reykja-
vík. Hann ýtir út takmörkum sjón-
deildarhringsins. Hann kýs að
mæta sólroði dagsins. Hann vill
lifa sonur morgunsins í þeirri von,
að komast lijá valdi næturinnar.
En inn í hvern geisla í sálarlífi
hans, er ísland ofið. —
Vér frá útlandinu, er höfum feng-
ið að lifa þessa ógleymanlegu sig-
urhátíð í skauti íslands, á helgasta
stað hins helga lands, augliti til
auglitis við sögu þúsund ára, á sam-
fundi ættbræðra, er efalítið verður
vor síöasti, vér hugsum ósjálfrátt
til samfunda feðga, er unnust heitt,
en atvikin skildu. Kunnasta forn-
aldarsagan segir frá samfundum
þeirra þannig: “Jósef — fór á
móti ísrael föður sínum — og er
fundum þeirra bar saman, féll hann
um háls honum og grét lengi . . .
Og ísrael sagði við Jósef: Nú vil
eg glaður deyja, fyrst eg hefi séð
auglit þitt, og þú ert enn á lífi.”