Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1936, Page 129

Þórður
111
lenzka ræðu við þetta tækifæri.
Forseti dagsins, ungur bygðarbúi
og liinn skörulegasti, lýsti því yfir
að skortur á íslenzkum ræðumönn-
um í bygðinni væri sér hrygðar-
efni. Tímabært væri það því í alla
staði, að stofna til íslenzkunáms í
bygðinni, ef bygðarmenn vildu
halda áfram að vera Islendingar.
0g þetta sagði hann á ensku!
Um það bil að forsetinn hóf mál
sitt var bíl ekið fast upp að áheyr-
endapöllunum. Úti úr bíl þeim sté
roskinn maður, vel búinn og hinn
föngulegasti. Hann leit kunnug-
lega og nærri gletnislega til áheyr-
enda. Aðkomumaður þessi tók sér
sæt.i á einum pallinum og virtist
fylgjast vel með öllu, sem fram
fór. Sást hann klappa lof í lófa
þegar “Ó, Gruð vors lands” var
sungið af söngflokk bygðarinnar.
Aðalræðumann dagsins gerði
forsetinn kunnugan með heppileg-
um formála. Yar það ungur ensk-
ur lögmaður. Ræðumaður sá hrós-
aði Islendingum á hvert reipi fyrir
þjóðrækni og þegnhollustu. Þau
hamaskifti Islendinga kvað hann
lofsverð, að nú væri þeir í tölu
fremstu þegna landsins. A eftir
honum talaði ung stúlka, sem ver-
ið hafði barnaskólakennari í bygð-
mni. Lagði hún áherzlu á námfýsi
og gáfur íslenzkra unglinga og
barna. Kvaðst hún aldrei hafa
kent efnilegri börnum og oft hefði
það hrygt sig, að hún gat eigi kent
þeim íslenzku! Forntunga sú mætti
eigi gleymast og hefði mikilvæga
þýðingu fyrir æðri og lægri stofn-
unir landsins. Hlaut hin unga
stúlka glymjandi lófaklapp — og
klöppuðu einna ákafast “aðkomu-
maðurinn” áður umræddi og for-
seti dagsins.
Þegar forsetinn var í þann veg-
inn að tilkynna að skemtiskrá
dagsins væri lokið, gekk þessi að-
komumaður til hans og hafði tal
af honum í lágum hljóðum. Við
það varð forsetinn allur að einu
brosi, sneri sér að áheyrendum og
lýsti því yfir, að til bygðarinnar
væri kominn gestur — sem segði
til nafns síns sjálfur — og ætlaði
að segja fáeins orð á íslenzku.
Hinn aldni aðkomumaður sté þá
upp á ræðupallinn og hóf mál sitt:
“Iierra forseti! Kæru íslend-
ingar! Eg heiti Þórður Kristjáns-
son og dvaldi hér í bygð í fáeinar
vikur fyrir fjörutíu árum síðan.
Eg vann mér ekkert til frægðar
hér um slóðir og tel því ólíklegt að
nokkur lifandi sála muni nafn
mitt” (lófaklapp dundi nú við frá
eldra bygðarfólki og kvenmanns-
rödd heyrðist hrópa: ‘Eg skyldi nú
segja að við munum eftir þér,
Þórður !’)• Við það glaðnaði yfir
svip ræðumaims, þó við lægi að
honum yrði orðfall. Hélt þó á-
fram: ‘ ‘ Þetta gleður mig og hress-
ir sál og sinni — því það verð eg
að játa að 'eg varð fyrir vonbrigð-
um að heyra ekki blessaða íslenzk-
una mína hljóma frá þessum ræðu-
palli!
Eg hefi dvalið í útlegð í f jörutíu
ár, ef svo má að orði lcomast. Á
því langa tímabili hefir mér þó
auðnast að lialda íslenzku kunnáttu
minni við óskertri. Eg giftist konu
af norskum ættum og kendum við
börnum okkar eftir föngum bæði
norsku og íslenzku. Sonur minn,
sem yngstur er barna minna, er nú
á Islandi, og í ráði að liann giftist