Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1938, Page 60

Eftir Guðmund Friðjónsson
Tileinkuð Magnúsi Hinrikssyni að Churchbridge, Sask., í Canada
Magrnús gaf Háskóla Islands fjárfúlgu, og fleirum gaf hann fé. Höf þessa kvæðis
fréttd lát Magnúsar um vetrarsólhvörf og kvað kvæðið um jólin 1937.
I ljósaskiptunum legg eg af stað
í landkönnun handan við fjörð.
A víðáttu þedrni eg viðra minn hug,
er vísunda fóstraði hjörð—
sé landnema frónskan, er leggur á heð
hin litverpa, haustklædda jörð.
Þó minjum eg hampi um Magnús, eg veit,
að margur fór vestur um sæ
er harmþrunginn yfirgaf hérað og land,
með hjartslætti frændur og bæ—
og arfi, sem komið varð ekki í fé,
með eftirsjá kastaði á glæ.
En heitstrenging öðrum að hjálpræði varð;
með harðfengi ruddu sér braut,
er fangbrögðin þreyttu við frumskóga-bol
og fyrirmenn reyndust I þraut,
og létu ei bugast af lúa né gigt
unz lögðust í fóstrunnar skaut.
Eg fæ ekki kveðið þau landnemaljóð,
sem lýst geti frumherja-dáð.
Og því síður get eg um þegnskapinn ort,
er þar hefir takmarki náð..
Svo öreigi hefir í efnamann breyzt
og akami í víðiendi sáð.
Um eitt er eg fær; eg get ánægju-bros
með auga og vörunum fætt,
er landnemi æfinni lýkur með því:
að list hefir á honum grætt,
og ljósin þau tendrað, sem loguðu dauft,
og lífið í kringum sig bætt.
Um húsfreyju landans er hávaði neinn.
En hulan er gegnum-sæ þó,
er dylur í fjarskanum drotningu þá,
er djarfhuga skjólfötum bjó,
sem veiðiskap stundaði í veðráttu grimd
á vatni — eða langt út í skóg.
Sú hliðskjálf er bygði ’ann, er hnipin af
því,
að höfðingi er farinn á braut;
á langfeðga vísu hafði lifað við það:
að leggja ei hendur í skaut
og beita kröftum við búanda störf,
unz birtu, að náttmálum, þraut.
Hve hamingja Þorfinns og heppnin ’ans
Leifs
var handgengin Magnúsi æ.
Og guðinn, sem heyrði, er gróðumál spratt,
lætur glansa í hilling ’ans bæ —
og einnig hann sjálfan, er ekki gat fleygt
sinni arfleifð, að heiman, á glæ.
Hans vakandi áhugi á vaðbergi stóð
og vék eigi bókment á snið.
—A Háva ’inum norræna hafði þá trú:
að hann veitti manndómi lið.
Og sæmdin, hans unnusta og síðarmeir frú,
á sæti við Magnúsar hlið.
* * *
Um Vínland hið góða eg flugleiðis fór;
það flýgildi amsúginn dró,
og Ijósgeislum varpaði á landnema kumbl,
sem lifði eins og stórmenni og dó,
og brosandi kveldfegurð birtist mér þar,
er blæju af ásjónu dró.
I skáldfáki reyndi eg skeiðið í nótt;
hef’ skeggrætt við Mey og við Svein.
Og svefns milli og vöku eg séð hefi það:
að sólhvarfa dýrðin er hredn
og kemur sér vel, þegar gripur oss grund,
"sem grær kringum Islendings bein.”
Ef gróandi, hvar sem er, græðir upp auðn,
og girðir um bæi með trjám—
já, þá er nú vel fyrir þjóðmenning séð,
er þrásinnis bograr á hnjám,
og sæmdinni vorri og sáluhjálp manns,
í salkynnum heiðríkju — blám.