Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1944, Side 110

TÍMARIT ÞJÓÐRÆKNISFÉLAGS ÍSLENDINGA
88
skylduna, og keypti lausamensku-
bréf af Sigurði Sverrisen, þá sýslu-
manni í Strandasýslu. Kostaði það 6
vættir á landsvísu að fá að vera frjáls
maður. En fastaheimili þurfti eg að
hafa, og var það á Þórustöðum I
Bitrufirði. Á sumrin vann eg í kaupa-
vinnu hjá Torfa í Ólafsdal, Eggert
Jónssyni á Kleifum og fleirum, á
haustin við fiskirí, og á vetrum við
vefnað. Aldrei þurfti eg að vera iðju-
laus — var það ekki heldur. 1875
gjörðist eg vinnumaður hjá Þorsteini
Jónssyni á Broddanesi við Kolla-
fjörð. Um vorið 1876 flutti Þorsteinn
og Guðrún kona hans að Skriðunes-
enni, ytsta bæ norðvestan við Bitru-
fjörð. Haustið eftir, 1. des. 1877, vildi
það slys til að eg lenti í skipreika á
leið frá Broddanesi til Ennis. Á því
skipi voru og húsbændur mínir, Þor-
steinn og Guðrún, Matthías Jónsson,
bróðir Guðrúnar, ung stúlka, sem hét
Anna og unglingspiltur, Bjarni að
nafni. Alt þetta fólk druknaði nema
eg og Anna, henni gat eg bjargað, því
örskamt var til lands. Skamt var heim
til bæjar að Enni, en sorgleg var
heimkoman. Þar voru tvær ungar
dætur Þorsteins og Guðrúnar, og
ekkja Matthíasar og tvö þeirra börn.
Eg ætla ekki að skýra frá tilraunum
mínum við að bjarga fleirum, sem
þarna voru að berjast við dauðann.
En svo mikið fékk það á mig, að eg
lá veikur í marga daga á eftir. . . . Eg
sá um búið á Enni til vorsins. Þá var
á ferð vesturfara agent, Guðm. Guð-
mundsson frá Tjaldanesi, og var að
sækja foreldra sína. Eg var þá óráð-
inn í hvaða átt eg ætti að leggja land
undir fót á þessum alvöruþrungnu
vegamótum. Réðu þá örlögin úr-
slitunum um það, svo eg ákvað, að
flytja til Vesturheims í byrjun júlí
1878. Var ákveðið að skip kæmi til
Borðeyrar við Hrútafjörð fyrir vest-
urfarana. En þá vildi það til, að
skipið laskaðist á grynningum á leið-
inni inn ITrútafjörð, og var ekki álit-
ið hættulaust að flytja fólkið á því
Fólkið varð því að bíða í 10 daga
eftir öðru skipi. , . .
Ferðin vestur yfir hafið gekk vel.
Þegar til Toronto kom, skiftist fólk-
ið; sumt fór til Bandaríkjanna, sumt
til Manitoba. Eg ætlaði með fólkinu
sem til Minnesota fór. En þar sann-
aðist máltækið: “Kongur vill sigla.
en byr hlýtur að ráða.” Eg átti þá
aðeins 60 cent í buddunni. f Toronto
var íslenskur maður, sem Hjálmar
hét, leiðsögumaður vesturfara. Hann
réð mig hjá bónda skamt frá Toronto,
sem Robert hét. Kaupið var 25$ á
dag og fæði. Þá stóð yfir sem hæst
uppskera, og höfðu alvanir menn við
það verk aðeins dollar á dag. Verkið
var, að binda kornið með stráinu '
smábindi, eftir að búið var að slá það
með vélum. Þá voru engir sjálfbind-
arar þar. Tíu manns voru hjá Robert
meðan á kornslættinum stóð. Eftir
fyrstu vikuna bætti hann við mig
öðrum 25 centum, án þess eg beidd'
hann um það. Eg var þá ,farinn a'-
geta mætt hinum í því verki, en oft
varð eg að vinna ýmislegt á kvöldin'
eftir að hætt var á akrinum, við að
gefa fuglum og svínum, sem mikið
var af, svo þurfti eg að læra að mjólka
kýr — það hafði eg ekki lært á ís
landi — og eg varð hissa, þegar e=
fyrst sá gamla Robert sitja á stól
mjólka eina kúna sína. Vænt þótt1
mér um að geta lært vinnubrögð, etl
vænna þó um hvert orð, sem eg £at
lært í ensku máli. Fyrir þá sem hing