Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1944, Side 165

ÞINGTÍÐINDI
143
Sveinn Thorvaldson lagði til, Á. P.
Jóhannsson studdi, að skýrslunni sé
veitt móttaka. Samþykt.
Ritari, J. J. Bildfell, las eftirfylgjandi
ávarp til þingsins frá Guðm. S. Johnson,
Glenboro, Man.
Til Þjóðrœknisfélagsins á tuttugu
og fimm óra móti þess
Vegna þess, að eg er fjarri þessu 25
ára þingi þjóðrækinna íslendinga, lang-
ar mig til að senda kveðju mína ásamt
nokkrum velvildarorðum til þessa
niannamóts.
Saga vor Vestur-Islendinga sýnir að
við, flestir fátækir og fremur vankunn-
andi, flúðum frá kæra íslandi, vegna
vonlausrar og sigurvana baráttu fyrir
Rfstilveru vorri, og niðja vorra.
Við gátum ekkert betra gert, en flytja
vestur, þegar okkur var leyfð hér land-
ganga, og boðinn þegnréttur hér vestra,
lönd, gull, og grænir skógar.
Þessi gæði hafa reynst okkur hér
vestra, guðdómlega happadrjúg, og
^bikil hamingju uppspretta.
Hitt ber einnig að játa og viðurkenna,
að mörgum af vorum fyrstu landnemum
^epnaðist ekki vel að færa sér inn til
ólessunar þau gæði sem biðu hér fram-
anda fólks, — væntanlegra borgara
iandsins í Norður Ameríku. — Sem sé
innfiytjendanna.
Hyrir óhöppum þessum eru margar
eöliiegar ástæður, sem eg alveg sleppi
f*er að nefna. Á hinn bóginn, hefir allur
norri fólks vors, hér vestra, skapað sér
goðar kringumstæður, efnalega. Og
ekki svo fáir vel góðar stöður. Prýðileg
neimili og eignir í borgum og bæjum,
°8 úti á landsbygðinni — að ógleymd-
Urn öðrum verðmætum, menningu, gulli
°8 gersemum.
1 Þessu sambandi má benda á, að þessi
atæki lýður, ef á íslandi hefði setið,
efði að mestu verið nú, sem alþýðufólk
®lands, gott og göfugt fólk, vita skuld.
n Þó liklega ekki fleira fólk þar en nú
er.
Til þess að vinna nokkurn sigur hér
^ra, urðu landnámsmenn vorir að
ta óspart sitt norræna eðli, og sigra
og yfirstíga alla örðugleika, og brjóta á
bak aftur alla mótstöðu. Eins og vorar
fornaldarhetjur Norðurlanda, og kon-
ungar (Eddu konungar, síðar guðir) for-
feður vorir, urðu að gera, eða falla í
valinn að öðrum kosti og bíða ósigur.
Margir hafa fallið í valinn. Sumir far-
ist á ýmsan hátt og mist lífið. Aðrir
orðið sóttdauðir við fyrsta áfanga. En
heildin af oss hefir unnið glæsilegan sig-
ur hér vestra. Við erum nú orðnir hér
landsmenn. Eigum vorn skerf af sjálfu
landinu.
Við gerum skyldu vora í þvi að stjórna
og viðhalda landinu að vorum parti.
Með öðru fólki hér vestra, byggjum upp
landið.
Þetta sem eg hefi nú upptalið er prýði-
lega gott. — En — nú kem eg að þvi
allra dýrðlegasta, sem gáfað en fátækt
fólk vort hrepti hér í meira en fullum
mæli. — Það var sjálft guðdómlegt
frelsið. Hugsanafrelsi, málfrelsi, og
sem mestu var um vert — trúfelsi, ár.
lögskipunar saurgað, og skorið við nögl.
Þessi dýrð hefir verið vel notuð hér
vestra af þjóð vorri, og allir hafa viljað
gera bæði sér sjálfum og öðru fólki sem
mest úr því fágæta hnossi, frelsinu. Sem
við mátti búast, urðu stundum af þessu
starfi, alvarleg mistök, sem lét hjörtu
fólksins slá örara en ella hefði orðið.
Vitaskuld hefir afleiðingin af því þó
verið holl, og andlega heilsubætandi.
Svo máttugur hefir þessi sálarþróttur
landnema vorra og okkar sjálfra verið,
að ísland hefir einnig orðið hrifið og
snortið af frelsisþrá á flestum sviðum,
En sjálft frelsið notað ljúflega er hjart-
sláttur menningar og manndóms. Þegar
frelsið er ekkert nema ríkis þrælavafstur,
er lífsferill fólksins orðinn fátæklegur.
Eg flutti ungur frá Islandi. Eg tók þá
eftir því, að við burtför vora, var hjarta
okkar allra grátið, við skilnað vors
helga lands. En þjóðin og ríkið, þar þá,
leit vesturfarana óhýru auga; annars
hefði oss orðið erfitt að þola viðskilnað-
inn, ættjarðar vorrar. Kaldar kveðjur
frá máttugu landsfólki drógu úr sorg
vorri.
Með illu skal gott útreka.