Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1961, Qupperneq 33

Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1961, Qupperneq 33
ALDARMINNING HANNESAR HAFSTEINS SKÁLDS 15 Hinn 1. febrúar 1904, er Hannes Hafstein tók við embætti sínu sem fyrsti íslenzki ráðherrann, mun jafn- an verða talinn merkisdagur í ís- lenzkri stjórnmálasögu. Samtímis var ísenzka ráðuneytið í Kaup- mannhöfn afnumið og landshöfð- ingjadæmið lagt niður, en sett á stofn stjórnarráð í Reykjavík. Stjórnin var nú, með öðrum orðum, flutt inn í landið, draumurinn um heimastjórn orðinn að veruleika. Kom iþað einnig fljótt á daginn, að naeð þeirri réttarbót þjóðinni til handa hafði hið farsælasta og áhrifa- ríkasta spor stigið verið í menning- armálum hennar og verklegum framkvæmdum. Valdist einnig fyrstur íslendinga í ráðherrasessinn óvenjulegur hæfi- leika- og forustumaður, þar sem Hannes Hafstein var frábært glæsi- naenni og gæddur fágætu andans at- gervi, eitt af fremstu og vinsælustu skáldum þjóðarinnar og jafnframt langsýnn hugsjónamaður og aðsóps- niikill athafnamaður. Aldamótaárið var hann kosinn á þing fyrir ísfirðinga og sat fyrst á þingi næsta ár; hneigðist hugur kans nú stöðugt meir að stjórnmál- Um, en skáldskapurinn laut að sama skapi í lægra haldi; samt orti hann einmitt á þessum árum, meðal ann- arra ágætiskvæða, hin snjöllu og margdáðu aldamótaljóð sín, þar sem hann sér spámannlegar sýnir, en undir ólgar heitur straumur ætt- jarðarástar: Sú kemur tíð, er upp af alda hvarfi UPP ris þú, Frón, og gengur frjálst að . . arfi, oflin þín huldu geysast sterk að starfi, reinurðir skreytir aftur gróðrar farfi. Sú kemur tíð, er sárin foldar gróa, sveitirnar fyllast, akrar hylja móa, brauð veitir sonum móðurmoldin frjoa menningin vex í lundi nýrra skóga. Sé ég í anda knör og vagna knúða _ krafti, sem vannst úr fossa þinna skrúða, stritandi vélar, starfsmenn glaða og prúða, stjórnfrjálsa þjóð, með verzlun eigin búða. I fyrrnefndri ritgerð sinni túlkar Vilhj. Þ. Gíslason þetta afbragðs- kvæði skáldsins laukrétt í þessum orðum: „Það kvæði er merkissteinn í sögunni. Það er eggjun og stefnu- skrá. Það er tímamótakvæði á borð við ísland farsælda frón og Vor- hvöt. Það flytur boðskap nýs anda 0g nýrra athafna. Það ber einnig vott um nýja afstöðu Hannesar Haf- stein, nýjan tón. Frjálslyndi, frelsis- ást og framfarahugur er þar enn. En þessi einkenni hafa slípazt og þrosk- azt, orðið dýpri og rólegri en áður. Nú kemur fram nýr skilningur hans á sögu, þjóðerni og trú. En fyrst og fremst er kvæðið boðskapur nýs aldaranda, nýrrar hagnýtrar ætt- jarðarástar." Enn fremur falla Vil- hjálmi þannig orð um þessa and- ríku lögeggjan skáldsins til dáða: „Það mætti segja, að aldamótakvæð- ið væri skáldleg stefnuskrá heima- stjórnartímans." Eigi þarf nema að stikla á stærstu steinunum í margþættum fram- kvaémdum á því mikla framfara- tímabili til þess að sannfærast um það, að ofangreind staðhæfing um aldamótakvæðið hefir við rök að styðjast. Jónas Jónsson frá Hriflu, fyrrv. ráðherra, tók einnig í sama streng í hinni greinagóðu og gagn- fróðlegu yfirlitsgrein sinni „Valda- menn á íslandi 1874-1940 í Almanaki
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142

x

Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga
https://timarit.is/publication/895

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.