Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1961, Page 105

Fertugasta og annað ársþing
Þjóðræknisfélags íslendinga
i Vesturheimi
Fyrsli fundur
fertugasta og annars ársþings Þjóð-
raeknisfélags íslendinga í Vesturheimi
var settur af forseta félagsins, dr.
Richard Beck, í Góðtemplarahúsinu við
Sargentstræti, mánud. 20. febr. árið 1961,
kl. 10 f. h.
Ritari las áætlaða dagskrá þingsins, en
dr. Valdimar J. Eylands stjómaði guð-
ræknisstund, og sungnir voru sálmarnir
..Dagur austurloft upp ljórnar" og „Þú
Guð ríkir hátt yfir hverfleikans straum“.
Gunnar Erlendsson lék undir á slag-
hörpu. Að því búnu flutti forseti, dr.
Richard Beck, ársskýrslu sína.
Ársskýrsla forseia
Góðir tilheyrendur, heiðruðu fulltrúar
°g gestir!
Dvölin heima á fslandi síðastliðið sum-
ur yerður mér með öllu ógleymanleg.
Ættjörðin hló mér við sjónum í svip-
uúkilli fegurð sinni og sumarskarti, því
að veðrið lék við mig; og viðtökurnar,
sem _ég átti að fagna um land allt, voru
svo ástúðlegar, að ég fæ þær aldrei full-
þakkaðar. Það var þess vegna í engu
ofmælt, er ég sagði í jólakveðju til
frænda og vina heima á ættjörðinni:
Mér syngja minningar sólarljóð
frá sumrinu á ættargrundu,
og vinahlýjunnar hjartaglóð
mér hitar að síðustu stundu.
Mín kveðja ofin úr þáttum þeim
og þökkin fljúga til ykkar heim.
Það liggur utan takmarka þessara inn-
gangsorða hinnar formlegu forseta-
skyrslu minnar að fara að lýsa, svo að
^okkuru nemi, ógleymanlegri fslands-
terð minni, enda hefi ég leitazt við að
gera það í megindráttum í grein minni
..Svipleiftur úr sumardvöl á ísland_i“,
sem birtist í þessum árgangi Tímarifs
vors. Þar hefi ég nær málslokum að því
ytkið, hvernig slík heimsókn til ætt-
larðarinnar lætur íslendinginn utan úr
ændum finna sterkar til náinna tengsla
smna við móðurmoldina, og þá sérstak-
lega hvað snertir oss, er fædd erum þar
og uppalin. Það er djúpstæð reynsla,
nerdómsrík og mannbætandi, að dvelj-
?st um stund á ný á æskustöðvunum,
Par sem ræturnar liggja djúpt í mold og
sjálfir steinamir tala hljóðu máli minn-
inganna. Á ferðum mínum um ísland,
og eðlilega eftirminnilegast á ættarslóð-
um mínum á Austurlandi ,urðu mér
fleyg orð Stephans G. Stephanssonar að
eggjandi veruleika:
Og það er sem holtin sjálf hleypi í mann
þrótt,
þar hreystiraun einhver var 4rýgð|
og svo er sem mold sú sé manni þó
skyld,
sem mæðrum og feðrum er vígð.
Utan átthaganna verður mér sérstak-
lega minnisstæð koman til Grímseyjar
í fyrsta sinni, enda hefi ég helgað henni
allítarlegan kafla í frásögn minni um ís-
landsferðina. En ég held, að enginn, sem
þekkir eitthvað til sögu þessarar nyrztu
byggðar fslands, er liggur að miklu leyti
norður í íshafi, komi þangað, svo að
honum verði eigi ofarlega í huga sú
merkilega barátta, sem íbúar hennar
hafa háð fyrir lífi sínu og tilveru, kyn-
slóð fram af kynslóð og öld eftir öld.
Það var einmitt þetta, sem dró athygli
fslandsvinarins mikla, Daniels Willards
Fiske, að Grímsey og Grímseyingum, og
varð til þess, að hann tók við þá fágætu
ástfóstri, er lýsti sér fagurlega í höfð-
inglegum gjöfum hans í þeirra þágu, sem
orðið hafa þeim til margs konar nyt-
semdar og halda áfram að bera ávöxt
fram á þennan dag. f efnismiklu og
snjöllu erfiljóði sínum um Fiske kemst
Stephan G. Stephansson þannig að orði:
Hann mat ekki milljónir einar —
hann miðaði auðlegð hjá þjóð
við landeign í hugsjóna heimi
og hluttak í íþrótta sjóð’ —
og var um þann ættingjann annast,
sem yzt hafði og fjarlægast þrengst,
en haldið við sálarlífs sumri
um sólhvörfin döprust og lengst.
Þetta er réttilega mælt og drengilega
í garð hins ameríska öðlings og ástvin-
ar lands vors, eins og Stephan nefnir
hann einnig að verðleikum, stofanda hins
mikla og víðfræga Fiske-safns íslenzkra
rita í Comell-háskóla í íþöku í New York
ríki. En jafnframt því og Stephan hleður
Fiske verðugan lofköst í þessu svipmikla
kvæði um hann, er að finna í lokaorðum
hins tilvitnaða erindis frábærilega orð-