Hugur - 01.01.2008, Qupperneq 41

Hugur - 01.01.2008, Qupperneq 41
Vit og vitleysa 39 aðstöðu til að vænta þess að heimspeki Kants verði hluti af andlegum búnaði alls vel menntaðs fólks á sama hátt og heimspeki Descartes er hluti af andlegum bún- aði allra vel menntaðra Frakka. I þessu máli um skýrleika og skiljanleika í heimspeki virðast vera hringrásir, eða pendúlsveiflur, eins og í svo mörgu öðru. A eftir tímabili þar sem óskýrleiki er í tísku kemur venjulega andóf gegn því og ný kynslóð heimspekinga gerir vísvitandi tilraun til að skrifa skýrar. En eftir það mun skýrleikinn með tímanum enn einu sinni úrættast í óskýrleika þar til næsta andóf kemur. Eg hef lifað mestan hluta af einni slíkri hringrás á fullorðinsárum mínum. Ég veit að Bretland er lítið eyland og að dæmi tekið frá þessu landi einu hefur takmarkað gildi, en einmitt þetta þrönga sjónarhorn kann að skerpa á þessu atriði. Þegar ég byrjaði háskólanám árið 1949 lásu allir sem höfðu áhuga á greininni verk þálifandi heimspekinga í Bret- landi sem voru Bertrand Russell, G.E. Moore, Wittgenstein, Karl Popper, Isaiah Berlin, J.L. Austin, Gilbert Ryle og A.J. Ayer. Allir þessir heimspekingar nema Wittgenstein og Austin skrifuðu með þeim hætti sem vakti áhuga gáfaðs fólks, og flestir þeirra voru lesnir meira utan háskólaheimsins en innan hans. Einkum hafði Russell gífúrleg áhrif á frjálslyndar skoðanir og á seinni árum sínum varð hann átrúnaðargoð róttækra ungliða. Hann og Ayer skrifúðu báðir mikið í dagblöð og urðu frægir sem útvarpsmenn, ekki aðeins fyrir að láta í ljós skoðanir sínar á almennum málefnum samtímans heldur einnig fyrir að vera talsmenn tiltekinnar aðferðar við að taka á málum. Af einstökum menntamönnum hafði Moore senni- lega mest áhrif á Bloomsbury-hópinn.' Popper hafði mikil áhrif á hverja kynslóð stjórnmálamanna á eftir annarri og einnig á marga starfandi vísindamenn, en nokkrir þeirra hlutu Nóbelsverðlaun. Nú leika eftirmenn þessara heimspekinga, sem gegna sömu prófessors- og rann- sóknastöðum, ekki nándar nærri eins yfirgripsmikil hlutverk. Yfirleitt eru skrif þeirra ekki aðlaðandi eða jafnvel aðgengileg þeim sem eru ekki heimspekingar. Svo sanngirni sé gætt verður að hafa í huga að hin margþætta útþensla æðri menntunar sem hefúr átt sér stað á síðustu fimmtíu árum um gervallan hinn þró- aða heim hefur fært þeim nokkrum sinnum stærri hóp sérmenntaðra lesenda en áður. En eftir stendur sú staðreynd að þeir virðast ekki búast við, og virðast jafnvel ekki vilja, að skrif þeirra séu lesin af neinum öðrum en félögum þeirra í faginu og nemendum í fúllu námi. Það sem meira er, þau okkar sem geta skilið það sem þeir skrifa myndu gera árangurslausa leit í ritum þeirra að stílseinkennum höfiinda á borð við Platon eða Hume. Sannleikurinn er sá að margir af fremstu heimspek- ingum nú á dögum eru gagnrýndir undir fjögur augu af félögum sínum í faginu fyrir það hve skrif þeirra eru fráhrindandi. Samkvæmt orðabók í heimspeki eftir Daniel Dennett1 2 sem er ekki gefin út opinberlega en dreift víða, hefúr nafn eins 1 [Bloomsbury-hópurinn (7he Bloomsbury Group) var hópur breskra rithöfunda, listamanna og hugsuða sem komu saman frá árinu 1905 til loka fjórða áratugarins í Bloomsbury í London.] 2 [Daniel Dennett (f. 1942) er bandarískur heimspekingur. Hann er einkum þekktur fyrir verk sín um heimspeki hugans. Bækur eftir hann eru m.a. Vje Intentional Stance (1987) og Consciousness Explained (1991).]
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158
Qupperneq 159
Qupperneq 160
Qupperneq 161
Qupperneq 162
Qupperneq 163
Qupperneq 164
Qupperneq 165
Qupperneq 166
Qupperneq 167
Qupperneq 168
Qupperneq 169
Qupperneq 170
Qupperneq 171
Qupperneq 172
Qupperneq 173
Qupperneq 174
Qupperneq 175
Qupperneq 176
Qupperneq 177
Qupperneq 178
Qupperneq 179
Qupperneq 180
Qupperneq 181
Qupperneq 182
Qupperneq 183
Qupperneq 184
Qupperneq 185
Qupperneq 186
Qupperneq 187
Qupperneq 188
Qupperneq 189
Qupperneq 190
Qupperneq 191
Qupperneq 192
Qupperneq 193
Qupperneq 194
Qupperneq 195
Qupperneq 196

x

Hugur

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Hugur
https://timarit.is/publication/603

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.