Árbók VFÍ/TFÍ - 01.06.2010, Blaðsíða 165
hrygg og háls fyrir því höggi sem myndast þegar stigið er til jarðar. Lærvöðvar koma í
veg fyrir að of mikil hnébeygja eigi sér stað.
Flest óvirk gervihné þurfa að vera í fullri réttu til að hægt sé að setja fullan þunga á þau
og gefa þar af leiðandi enga stöðubeygju né höggdeyfingu. Power knee endar fram-
sveiflu í 5° beygju líkt og raunveruleg hné. Þegar Power fCnee skynjar hælsnertingu við
jörðu, og þar með upphaf stöðufasans, er mótornum læst til að koma í veg fyrir að hnéð
kikni þegar notandinn setur fullan þunga á það. Á sama tíma fær notandinn um það bil
15° stöðubeygju og höggdeyfingu frá mekanískum gormum í hnénu.
Kerfi
Ganga á jafnsléttu, sem lýst er hér að ofan, er aðeins eitt af átta grunnkerfum Power Knee.
Þessi kerfi eru hönnuð til að gefa notandanum eðlilega og rétta aðstoð í þeirri hreyfingu
sem hann vill framkvæma hverju sinni. Þessi kerfi eru: ganga á jafnsléttu, staða, ganga
upp halla, ganga niður halla, ganga upp stiga, ganga niður stiga, setjast niður og standa
upp. Hverju kerfi má skipta niður í sveiflu og stöðu og undirfasa þeirra eins og gert var
hér að ofan en undirfasarnir gegna mismunandi hlutverkum eftir því um hvaða kerfi
ræðir.
Mótorkraftur hnésins nýtist á einn eða annan hátt í öllum átta kerfunum. Óvirkt gervi-
hné hefur ekki þann lyftivöðvakraft sem þarf til að standa upp úr stól og reiðir aflimaður
einstaklingur sig því nær eingöngu á heila fótinn (sé hann til staðar), sem og hendur og
axlir. Þessi hreyfing veldur mjög ósamhverfu álagi á líkamann og mikilli hættu á sliti.
Power Knee beitir mótorkraftinum til að rétta úr hnénu og þar með lyfta notandanum
UPP úr stól þegar þess er óskað. Með þessu móti getur notandi dreift álagi jafnt á báða
fætur. Sama á við um göngu upp stiga þar sem Power Knee nýtir mótoraflið til að rétta
Ur hnénu undir þunga notandans og gerir honum þar með kleift að ganga upp stiga skref
fyrir skref.
Til að skipta milli kerfa þurfa fyrirfram ákveðin skilyrði að vera uppfyllt en þessi skilyrði
eru skilgreind út frá almennri hreyfigreiningu, þekktum lífeðlisfræðilegum breytum og
einstaklingsbundnum stillingum notandans sem settar eru í Power Logic-hugbúnaðinum
sem fylgir hnénu. Hnéð kemur með grunnstillingum sem henta ágætlega fyrir hinn
almenna notanda en þessi PC-hugbúnaður gerir stoðtækjafræðingnum kleift að fínstilla
hnéð og laga það sem best að hverjum og einum. Líkamsþyngd, hæð, líkamsbeiting,
v,,'kni og einstaklingsbundnar óskir notandans hafa þar mest áhrif.
Skynjun - Greining - Framkvæmd
Skynjarar í Power Knee safna merkjum frá umhverfinu og notandanum sjálfum en
Urvinnsla hrárra gagna fer fram í örgjörva hnésins sem beitir gervigreind til að álykta
hvað notandinn er að gera á hverjum tímapunkti og hvað hann vill gera næst. Tölvan
Sendir skipanir til mótors sem framkvæmir umbeðna hreyfingu.
Grunnskynjarinn mælir þyngdarálag á hnéð og út frá magni álagsins og fyrirfram skil-
greindum gildum getur tölvan áætlað hvort notandi sé í stöðu eða sveiflu, þ.e. hvort
gervifóturinn hafi snertingu við jörð eða ekki. Upplýsingar frá öðrum skynjurum hnésins
eru því næst notaðar til að greina mismunandi undirfasa stöðu eða sveiflu.
hegar litið er á fótlegg í hornafræðilegu samhengi má skipta honum í þrjá línulega hluta:
*ri, sköflung og fót og afmarkast þeir hlutar af mjaðma-, hné- og ökklalið. Til að ákvarða
Uákvæma hnébeygju og -stöðu þarf að hafa upplýsingar um lengd læris og sköflungs og
hornstöðu þeirra líkamsparta; innbyrðis hornstöðu, sem og hornstöðu miðað við lóðlínu.
Kynning og tæknigreinar fyrirtækja og stofnana >163