Árbók VFÍ/TFÍ - 01.06.2010, Blaðsíða 257

4% það næsta o.s.frv. Að 20 árum liðnum yrði hlutdeild rafbíla um 40% af endur-
nýjuninni samkvæmt þessari framtíðarsýn. Síðari hugmyndin (rauð lína) gerir ráð fyrir
mun hægari fjölgun í fyrstu en síðan stigvaxandi. Hér er miðað við tæplega 50% árlega
fjölgun rafbíla. í báðum tilvikum er miðað við upphafsgildið 10, þ.e. að nú, á árinu 2010,
séu alls 10 rafbílar í landinu.
I sjálfu sér er látið liggja milli hluta hversu raunsæ þessi áætlun er um fjölda rafbíla í ná-
inni framtíð enda ekki aðalatriðið hér. Markmiðið er að meta getu rafdreifikerfisins til að
þjóna rafbílaflota af tiltekinni stærð. Þegar aðferðafræðin við að framkvæma þetta mat
hefur verið þróuð og reynd er tiltölulega fljótlegt að skipta úr einni framtíðarsýn í aðra
hvað fjölda rafbíla varðar og meta að nýju áraunina á dreifikerfið.
Til eru gögn um áætlaðan meðalakstur fólksbíla á dag, m.a. hjá Umferðarstofu. Þannig
áætlar Umferðarstofa að meðalakstur bensínknúinna fólksbíla hafi verið um 32 km á dag
árið 2008 og dísilknúinna um 45 km á dag. Umferðarstofa áætlar að sama ár hafi meðal-
akstur bensínknúinna fólksbíla verið um 11.600 km á ári og dísilbíla um 16.400 km á ári.
Til þess að hafa vaðið fyrir neðan sig verður hér miðað við 15.000 km ársakstur eða um
41 km akstur á dag að jafnaði.
Upplýsingar um orkuþörf á ekinn km frá þremur rafbílaframleiðendum fyrir teg-
undirnar Mitsubishi iMiev, Nissan Leaf og Tesla Roadster sýna að gera má ráð fyrir að
orkunotkun sé um 150 Wh á hvern ekinn km að jafnaði fyrir lítinn til meðalstóran rafbíl
[6,7,8]. Miðað við 15.000 km meðalakstur á ári er orkuþörf hvers bíls því að jafnaði um
2.200 kWh. Það jafngildir ríflega 112 GWh á ári af raforku fyrir þessa 50.000 bíla. Þetta
svarar til um 10% af öllu forgangsorkurafmagni sem dreift var í kerfi Orkuveitu Reykja-
víkur árið 2009. Sé gert ráð fyrir að þessi aukna orkuþörf dreifist yfir 20 ára tímabil
jafngildir það innan við 0,5% árlegri orkuaukningu. Þetta er m.ö.o. það lítið orkumagn að
það mun ekki valda neinum erfiðleikum. Til samanburðar jókst forgangsorkuþörfin á
markaðssvæði Orkuveitu Reykjavíkur á þriggja ára tímabili, frá 2005 til 2008, að jafnaði
um 4,5% á ári. Á sama árabili jókst aflþörfin um 2,4% á ári.
Aflþörf 50.000 rafbíla
Töluvert flóknara er að átta sig á nauðsynlegri aflþörf. Til þess þarf m.a. að áætla
meðalakstur hvers bíls á dag, hleðsluafl og hleðslumynstur, þ.e. hversu oft er hlaðið og
hve lengi hverju sinni. Þá þarf að taka með í reikninginn áætlaðan samtímastuðul
hleðsluálagsins þegar margir rafbílar eru hlaðnir samtímis.
Eins og áður segir er gert ráð fyrir að orkuþörf meðalrafbíls á hvern ekinn km sé 150 Wh.
Miðað við áðurnefndar forsendur um 41 km akstur á dag að jafnaði, svarar þetta til þess
að orkuþörf hvers rafbíls á dag sé um 6 kWh.
Á mynd 2 er sýndur einn hugsanlegur hleðsluferill
fyrir hverja einstaka hleðslu rafbíls. í greiningunni
hér á eftir er gert ráð fyrir að hver rafbíll sé hlaðinn
daglega og að orkumagn hverrar rafhleðslu miðist
við að rafgeymar bílsins anni dagsþörfinni, þ.e.
6 kWh. Hleðsluferillinn sem hér er valinn er langt
frá því að vera sá eini mögulegi. Prófaðir voru
ýmsir aðrir möguleikar, t.d. fast álag allan hleðslu-
h'mann og línulega fallandi álag og ýmsir fleiri
möguleikar voru skoðaðir. Niðurstaðan varð í
öllum tilvikum svipuð í grundallaratriðum. Það
sýnir að lögun ferilsins skiptir ekki máli í sjálfu sér
heldur eru það aðrir þættir sem vega þyngra eins
°g nánar mun koma í ljós hér á eftir.
Mynd 2.
Tækni- og vísindagreinar
2 5 5