Árbók VFÍ/TFÍ - 01.06.2010, Blaðsíða 179

e8a flókið og margþætt, með mikið flæði af mismunandi vörum og tækni. Það krefst
^enntunar, reynslu og færni á mörgum sviðum, stjórnast að hluta til af andstæðum hags-
^unum, er fjármagnsfrekt, viðkvæmt vegna flókinna samninga og er undir mikilli tíma-
Pressu.
^iðfangsefni þessarar greinar er því á engan hátt einfalt og hér verður einungis rætt í
aðalatriðum um þá vinnu sem farið hefur fram undanfarin ár á vegum umhverfis-
’aðuneytisins og miðar að því að auka gæði og hagkvæmni í mannvirkjagerð.
Fru
mvarp til laga um mannvirki
Prá 2002 hefur umfangsmikil vinna farið fram í umhverfisráðuneytinu við að skipta upp
byggingar- og skipulagslögum þannig að til verði sérstök skipulagslög og sérstök mann-
Vlrkjalög. Nýtt frumvarp til laga um mannvirki [1] hefur verið lagt fram og frumvarp til
*kipulagslaga [2] hefur þegar fengið samþykki Alþingis og taka þau lög gildi 1. janúar
~0ll. Mannvirkjalög skulu varða tæknilega gerð mannvirkja, einkum varðandi öryggi,
beilnæmi og aðgengi. Ákvæði er fremst varða staðsetningu mannvirkja tilheyri hins
Vegar skipulagslögum. Þannig verði til ný stofnun, Mannvirkjastofnun, sem taki til
starfa við gildistöku laganna 1. janúar 2011. Á sama tíma yrði Brunamálastofnun lögð
'úður, verkefni hennar færð undir Mannvirkjastofnun og ábyrgð á framkvæmd byggingar-
■íiála færð frá Skipulagsstofnun til Mannvirkjastofnunar. Einnig er gert ráð fyrir að við-
skipti með byggingarvörur færist frá viðskiptaráðuneyti til umhverfisráðuneytis og er
§ert ráð fyrir að framkvæmd þess málaflokks verði í höndum Mannvirkjastofnunar. Þá
htun Mannvirkjastofnun annast aðgengismál sem vistuð hafa verið hjá félagsmálaráðuneyti.
^annig yrði til stofnun sem væri umhverfisráðherra til aðstoðar hvað varðar brunamál,
'íiftnagnsöryggismál og byggingarmál. Mannvirkjastofnun verði stjórnsýslustofnun sem
stuðli að samræmdu byggingareftirliti um allt land, m.a. með gerð leiðbeininga, skoð-
L|na rhandbóka og með beinum íhlutunarrétti ef byggingareftirlit sveitarfélaganna er ekki
! samræmi við ákvæði laganna. Enn fremur er gert ráð fyrir að stofnunin annist löggild-
!ngu hönnuða og iðnmeistara í stað umhverfisráðherra og gefi út starfsleyfi fyrir bygg-
'ngarstjóra og faggiltar skoðunarstofur á byggingarsviði. Stofnunin skal einnig sinna
niarkaðseftirliti með byggingarvörum og taka þátt í gerð íslenskra og evrópskra staðla á
Syiði byggingarmála.
. ^umvarpinu er gert ráð fyrir að meginþungi byggingareftirlits í landinu verði áfram í
''öndum sveitarfélaganna sem ráða byggingarfulltrúa til að sinna útgáfu byggingarleyfa
framkvæmd byggingareftirlits. Er sveitarfélögum heimilt að fela byggingarfull-
/Uunum endanlega afgreiðslu allra byggingarmála í héraði. Þó er gert er ráð fyrir að allt
byggingareftirlit verði framkvæmt af faggiltum aðila í samræmi við ákvæði skoðunar-
uandbóka sem Mannvirkjastofnun býr til. Þetta þýðir að annaðhvort er byggingareftirlit,
°§ þá aðallega yfirferð hönnunargagna og framkvæmd úttekta, framkvæmt af faggiltum
l<oðunarstofum, líkt og tíðkast hefur um rafmagnsöryggi, eða af byggingarfulltrúum
Sem þá þurfa að hafa fengið faggildingu til að annast slíkt eftirlit. I frumvarpinu eru
’uekin þau hæfnisskilyrði sem aðilar þurfa að uppfylla til að geta öðlast faggildingu og
er gert ráð fyrir að þau séu misströng eftir umfangi mannvirkjagerðarinnar.
! athugasemdum við lagafrumvarpið [1] kemur fram að lögð er áhersla á að skýra
uutverk og ábyrgð eiganda mannvirkis, hönnuða, byggingarstjóra og iðnmeistara betur
en gert er í gildandi lögum. Tekið er fram að hin endanlega ábyrgð sé eigandans en hann
aoi til sín fagaðila sem sjái um afmarkaða þætti mannvirkjagerðarinnar og beri ábyrgð
§agnvart eiganda. Þeir sjái um innra eftirlit eigandans og beiti gæðastjórnunarkerfum við
j-'ndirbúning og stjórnun framkvæmda. Eins er leitast við að tryggja öguð vinnubrögð
Pe!rra sem að mannvirkjagerðinni koma með því að gera kröfu um að þeir hafi gæða-
tjórnunarkerfi varðandi þá þætti rekstrar þeirra sem snýr að lögum og reglum um
rr>annvirkjagerð. Á þetta jafnt við um hönnuði, byggingarstjóra og iðnmeistara.
Kynning og tæknigreinar fyrirtækja og stofnana |177