Sagnir - 01.05.1982, Page 47

„Hlutverk kvenna hefur frá fyrstu tíð verið að
vernda líf og viðhalda því. Konur ganga með börn-
in, fæða þau og ala upp. Vinnustaður þeirra hefur
verið á heimilinu eða í námunda við það og þar hafa
konur þróað sínar sérstöku vinnuaðferðir við matar-
gerð, fatasaum, ljósmóðurstörf uppeldi barna og
kennslu, þvotta og önnur þrif, hjúkrun og umönn-
um sjúkra og aldraðra. Þrátt fyrir óllk lífskjör
kvenna er þetta sameiginlegur reynsluheimur þeirra,
arfur þeirra frá kynslóð til kynslóðar, það sem hefur
mótað heimsmynd þeirra, sjálfsímynd og
menningu." (Hugmyndafræðigrundvöllur Kvenna-
framboðsins í Reykjavík. Undirstrikun er
greinarhöf.)
í stefnuskrá Kvennaframboðsins í Reykja-
vík er lögð áhersla á eftirtalin stefnumið:
,,— að reynsla og menning kvenna verði metin sér-
staklega sem stefnumótandi afl í þjóðfélaginu.
— samfélagsleg þátttaka í uppeldi barna verði auk-
in og bætt og jöfnun foreldraábyrgðar verði auð-
velduð.
— að hafa forystu um samstöðu kvenna í borgar-
stjórn í sem allra flestum málum.
— raunveruleg áhrif borgarbúa við mótun um-
hverfis síns með auknum áhrifum á stjórn og þróun
borgarmála.
— mannleg verðmæti sitji ávallt í fyrirrúmi við
ákvarðanir í borgarmálum.
— leitað verði einfaldra leiða í framkvæmdum og
að þjónusta verði sveigjanleg og komi til móts við
þarfir borgarbúa."
Ef tekið er mið af þeirri umræðu sem fram
hefur farið um kvenfrelsismál undanfarin ár,
er greinilegt að hér kveður við nýjan tón.
Fyrstu árin eftir 1970 einkenndust mjög af
því að ,,meðvitaðar“ konur afneituðu sínu
fyrra kvenhlutverki algjörlega og reyndu
hvað þær gátu til að tileinka sér karlaheim-
inn — þær börðust fyrir jafnrétti á forsend-
um karla. Nú hefur það hins vegar gerst að
hluti kvennahreyfingarinnar hefur snúið við
blaðinu, enda löngu orðið ljóst að engu var
náð með því að afneita eigin kynferði, sjálfs-
ímynd og menningu kvenna. Þróunin um
allan hinn vestræna heim hefur stefnt í sömu
átt — konur vilja öðlast sinn rétt á eigin for-
sendum, finna nýtt jafnvægi þar sem kynin
geta mæst á miðri leið:
,,Þá fyrst geta konur og karlar unnið saman, að
karlar viðurkenni og tileinki sér þennan reynsluheim
(kvenna) á sama hátt og konur tileinki sér það besta
og lífvænlegasta af viðhorfum karla“.
(Hugmyndafræðigrundvöllur Kv.fr. í Rvík).
Drama í þremur þáttum
Kemur þá næst að þeirri spurningu hvers
konar fyrirbæri kvennaframboðin nú eru.
Aður er vikið að tilgangi þeirra og markmið-
um, en hvað er þarna á ferðinni? Mörgum
hefur leikið hugur á að vita hvort í uppsigl-
ingu séu nýir flokkar. Því verður að svara
neitandi. Kvennaframboðið í Rvík a.m.k.
miðast eingöngu við þær kosningar sem fara
i hönd og kjörtímabilið sem á eftir fer. Það
hefur ekki mótað neina stefnu í landsmálum,
hefur ekki fastmótað skipulag eins og stjórn-
málaflokkar og er þar af leiðandi ekki flokk-
ur. Það er hreyfing í ætt við grasrótarhreyf-
ingar sem á undanförnum árum hafa ein-
kennt stjórnmálalíf ,,utan flokka“ úti í Ev-
rópu, s.s. umhverfisverndarsamtök, íbúa-
samtök, friðarhreyfingar o.fl. Kvennafram-
boðin spruttu upp vegna óánægju, þau eru
kvennahreyfing sem leggur megináherslu á
,,kvennamál“. Þær konur sem að þeim
standa koma úr röðun vinnandi kvenna,
þeirra sem hafa einhvern smá tíma aflögu til
félagsstarfa. Á framboðslistunum má sjá að
flest starfsheitin tengjast kvennastéttunum,
nýjum sem gömlum.
Að lokum skal vikið að þeim áhrifum sem
kvennaframboðin hafa þegar haft. Þegar
þessi orð eru rituð eru flestir framboðslistar
á landinu komnir fram. Það er áberandi hve
konum hefur fjölgað þar og er allt útlit fyrir
að konur verði mun fleiri en áður í sveita-
stjórnum á næsta kjörtímabili. Eflaust má
þakka það að miklu leyti umræðum um
kvennaframboðin og þeirri ógnun sem
flokkarnir sáu í sérstökum framboðum
kvenna. Konur í stjórnmálaflokkunum hafa
látið þá skoðun í ljós að kvennaframboðin
hafi haft mjög jákvæð áhrif á flokkana og
auðveldað konum að komast að. Annar
þáttur þess drama sem kvennaframboðin
hleyptu af stað s.l. sumar er nú hafinn, en
það eru umræður um það í hvers konar borg
og bæjum við viljum lifa. Þriðji þátturinn er
óskráður enn, hann ræðst eftir kosningar, er
úrslit liggja fyrir.
í upphafi þessarar greinar var að því vikið
að kvennaframboðið fyrr og nú væru mjög
ólík fyrirbæri. í lokin skulu dregin saman
nokkur atriði sem styðja þá skoðun.
Kvennaframboðin fyrrum voru hluti af
réttindabaráttu kvenna. Þau áttu að sýna að
konur vildu nota fengin réttindi. Þau áttu að
koma konum að í bæjarstjórnum, án þess að
nokkur stefna lægi að baki, skipulögð
samtök eða ákveðnar hugmyndir um hvað
konur ætluðu að gera þar innan veggja. Það
var skoðun kvenréttindakvenna í þá tíð að