Sagnir


Sagnir - 01.05.1982, Síða 91

Sagnir - 01.05.1982, Síða 91
Kaupmannahafnarháskóli við Frúartorg. ígrein sem Gísli ritaði um skólann lagði hann til að islendingar fengju inn- lenda síofnun, sem kenndi lögfrœði, guðfrœði og lceknisfrœði. Gísli tvær greinar, „íslendingar við háskól- ann í Höfn“, og ,,Frá norðurálfunnií greininni um skólann leggur hann niður rök fyrir því að íslendingar fái innlenda stofnun sem kenni lögfræði, guðfræði og læknis- fræði. Lögfræðinám við Hafnarháskóla segir hann eingöngu felast í þvi að lesa dönsk lög, sem íslendingar hafi lítið með að gera, og rökin gegn danskri læknisfræði eru þau að mjög sé sjúkdómum öðruvísi háttað á íslandi en í Danmörku. Rök Gisla í þessari grein fyrir því að lítið gagn sé í því að læra guðfræði við háskólann í Kaupmannahöfn eru nokkuð beitt: hverju ætli þeir (þ.e. guðfræðimenntaðir i Köben) sjeu færari um að uppfræða alþýðu eða börn, þó þeir hafi heyrt danska menn hafa upp heimspekileg orðatiltæki eptir Þjóðverjum, (sem þá mætti kenna á íslandi ef þörf gjörðist)?9) Sá þáttur þjóðfrelsisbaráttunnar að fá stjórn menntamála inn í landið var afar áríðandi, og Gísli leggur því efni hér lið, eins og Bald- vin, Tómas og Jón Sigurðsson höfðu gert á undan honum. í greininni Frá Norðurálfunni rekur Gísli sögulega þróun stjórnskipunar almennt, og ræðir siðan ástandið í Evrópu. Þegar menn eru skammt á veg komnir og óupplýstir, segir hann að stjórnarfar þeirra einkennist af einræði, en siðar með auknum framförum taka fleiri þátt i stjórnmálaefnum ,,fjelags- ins“, en að lokum þegar framförin hefur leitt manninn til fullkomnunar stjórna allir. Þarna fara saman söguleg rök og framfara- hyggja til að sanna gildi lýðræðis. Gísli skell- ur svo fram góðkunnugu lýðræðis máltæki: ,,... öll stjórn, hver sem hún er, hefur skap- ast fjelagsmanna vegna, en fjelagsmenn ei hennar vegna.“10) Gísli lofsamar hér Eng- lendinga fyrir stjórnarfar þeirra, eins og hann gerði i dagbókinni, og segir um frönsku stjórnarbyltinguna að aldrei hafi háleitari sannindi verið sögð hroðalegar en þá. Hann dýrkar Napóleon sem frelsishetju. Síðan fjallar hann um þjóðernisstefnuna: Nú lítur svo út sem allar þjóðir vilji skiljast frá hver annari og vera fyrir sig, en það er ei nema um stund; þær aðskiljast aðeins til að sameinast síðan aptur í stærri flokka, og binda vináttu sína sterkari og betri böndum enn þeim, sem höfðingjar nokkurn tíma geta bundið.11) Þarna tekst Gísla að gifta þjóðernishyggju og alþjóðahyggju svo úr verður glæst fram- tíðarsýn friðar og samvinnu. Sem dæmi um 89
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132

x

Sagnir

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Sagnir
https://timarit.is/publication/1025

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.