Sagnir - 01.05.1991, Side 32

Pétur Pétursson og Snorri Már Skúlason
Afbrot og sérstæð sakamál
til fróðleiks og viðvörunar
Glæpir og sérstæð sakamál hafa ætíð haft
mikið aðdráttarafl hjá fréttaþyrstri alþýðu
á öllum tímum. Pað var því viðbúið er
íslenskir fjölmiðlar hófu göngu sína
á síðustu öld, er miklar þjóðfélags-
breytingar áttu sér stað, að þeir gerðu
þessum þœtti mannlegrar tilveru skil.
Á hvern hátt þeirri umfjöllun var
háttað, hefur lítið verið kannað.
Pessari grein er ætlað að varpa
Ijósi á glæpaumfjöllun í árdaga
íslenskrar fjölmiðlunar.
Tímabilið 1849-54 og 1874-77
Fyrra tímabilið sem lagt er til
grundvallar í grein þessari er
tvískipt. Annars vegar 1849-1854,
sem eru fyrstu útgáfuár fréttablaðs-
ins Þjóðólfs, og hins vegar 1874-
1877, sem eru fyrstu útgáfuár frétta-
blaðsins ísafoldar. Hefðin fyrir
útgáfu fréttablaða var lítil hér á
landi fyrir daga Þjóðólfs, sem
ruddi þó brautina fyrir ísafold og
fleiri blöð.
Hafði jjölmiðillinn hlutverki
að gegna í dómskerfinu?
Það var um áramótin 1852-53, að
fyrst bar á áhuga ritstjóra Þjóðólfs
að birta Landsyfirréttardóma orð-
rétt í heild sinni. Ástæðurnar eru
vafalaust tvær: Kröfur lesenda, en í
júní 1853 er að finna lesendabréf í
Þjóðólfi, þar sem farið er fram á að
blaðið birti dóma Landsyfirréttar
orðrétt. Hin ástæðan er sú að refs-
Mynd af nœturverði Reykjavíkur frá 1848. Kaupstaðarferðum fylgdi gjarnan nokkur
ölvun. í Þjóðólfifrá 1853 sagði af nceturverði Reykjavíkur, sem „varðfyrir yfirfalli og
óskunda af2 borgftrzkum mönnum . . . börðu þeirhann og höfðu undirsig, og bitu eða
mörðu ftngur hans einn svo, að hann er handlama."
30 SAGNIR