Þjóðlíf - 01.07.1990, Blaðsíða 58

MENNING
KYNÞOKKIOG
KLASSÍSK
TÓNUST
Hljómdiskar auka útbreiðslu á klassík og valda auk
þess breyttum söluaðferðum. Kynþokki orðinn aðal
auglýsingavopnið í heimi sígildrar tónlistar
EINAR HEIMISSON
Hljómdiskar hafa haft meiri áhrif á heim
sígildrar tónlistar en annarrar. Orðin er
meiri tíska en áður að hlusta á slíka tón-
list í heimahúsum og eiga aukin hljóm-
gæði diskanna mikinn þátt í því. Auk
þess eykst stöðugt samkeppnin í heimi
sígildrar tónlistar, verð lækkar á diskum
og auglýsingabrellur útgefenda líkjast
stöðugt meira aðferðum útgefenda
popptónlistar.
ljómdiskar komu fyrst á markað í
Evrópu árið 1983 og síðan hefur sala
þeirra aukist með hverju árinu. Allar teg-
undir tónlistar koma nú út á diskum,
popp, djass og klassík og allt annað hugs-
anlegt. Það er þó kannski helst á sviði
klassískrar tónlistar sem diskarnir hafa
valdið miklum og verulegum breytingum.
Alkunna er að klassísk tónlist gerir tíðum
meiri kröfur til tónmiðla en önnur tónlist:
andstæður í styrkleika eru meiri, hún get-
ur verið viðkvæmari og hljóðlátari en aðr-
ar tegundir tónlistar og því eru nánast suð-
lausir diskarnir mikilvægir til að koma
henni til skila í heimahúsum.
Hvort sem þetta er ein af ástæðunum
eða ekki þá hefur tilkoma hljómdiskanna
valdið söluaukningu á sígildri tónlist. Það
er orðin meiri tíska en áður að kaupa sér
slíka tónlist af ýmsum toga þótt auðvitað
standi viss verk alltaf upp úr í vinsældum
eins og Árstíðir Vivaldis, Nýjaheimssin-
fónía Dvóráks og ýmis verk Mozarts, sem
hlutu sérstakar vinsældir í tengslum við
kvikmyndina Amadeus.
Fjöldi sígildra hljómdiska, sem gefinn
er út árlega, er gífurlegur. Enginn hefur
lengur tölu á því hversu margir klassískir
diskar eru á markaði í Vestur-Þýskalandi.
Engar skrár yfir útgefna diska eru lengur
fullnægjandi. Og samhliða þessari út-
þenslu er markaðsgrimmdin auðvitað
meiri. Samkeppnin harðnar og harðnar.
Auglýsingum fjölgar stöðugt, tímarit um
sígilda tónlist eru borin uppi af gífurleg-
um fjölda skrautlegra auglýsinga með
myndum af tónlistarmönnum og eru hið
breska Gramophone, Fono Forum hið
þýska og Le Monde de la Musique hið
franska þekktust þeirra.
I fyrstu voru það aðeins þekktustu út-
gáfufyrirtækin eins og Deutsche
Grammophon, EMI og Decca, sem gáfu
út klassíska hljómdiska en nú hefur það
gerbreyst. Fjöldi smærri fyrirtækja sendir
nú frá sér diska af ýmsum toga, sem tíðum
eru ótrúlega ódýrir og kosta jafnvel ekki
nema tíundapart af því sem diskar kost-
uðu upphaflega. Yfirleitt standast ódýr-
ustu diskarnir þeim dýrari ekki snúning
hvað varðar gæði en geta þó verið ótrúlega
góðir. Flytjendurnir eru tíðum austur-
evrópskir, sem þiggja miklu lægri laun en
vestur-evrópskir og það á sinn þátt í að ná
verðinu niður.
Hin fræga Anne-Sophie Mutter hefur jöfnum höndum
verið umdeild og fræg sem kyntákn og stórkostlegur
fiðluleikari. (Grein um hana í 4. tbl.Þjóðlífs 1989).
Cecilia Bartoli gleðilegt tákn sígildrar tónlistar.
Nýir diskar frá stóru fyrirtækjunum
hafa líka lækkað verulega í verði eða um
allt að 20-30 prósent frá því sem upphaf-
lega var. Sérstaklega er verðlækkunin
mikil í Vestur-Þýskalandi þar sem klass-
ísk tónlist hefur selst meira á diskum en
öðrum tónmiðlum í mörg ár. í Bretlandi
58 ÞJÓÐLÍF