Frjáls verslun - 01.07.2013, Síða 83

FRJÁLS VERSLUN 7. 2013 83
Vaxa langt umfram
Tæknifyrirtæki sjávarklasans:
velta íslenskra tæknifyrirtækja í sjávarklasanum nam um 69 milljörðum á árinu 2012 og jókst
því um 12% frá 2011. með sjávarklasanum er átt við öll þau fyrirtæki sem saman styðjast við
sjávarútveginn sem grunnatvinnuveg. starfsemi fyrirtækjanna sem um ræðir nær allt frá
hönnun og framleiðslu veiðarfæra og fiskvinnsluvéla til líftæknirannsókna og þróunar nýrra
afurða úr auðlindum hafsins, en í dag tilheyra um 90 fyrirtæki þessum hópi.
þjóðarframleiðslu
Höfundar: friðriK Björnsson oG saGa Huld HelGadóTTir
T
æknigeirinn í sjávarklasanum
vex umfram sjávarútveg og
fiskeldi, umfram fisk vinnslu
og umfram þjóðar fram ­
leiðslu. Með tilliti til þess
mikla vaxtar sem tækni fyrir ­
tæki sjávarklasans hafa sýnt má ætla að
aukin fjárfesting í þessum fyrirtækjum geti
haft mjög jákvæð áhrif á íslenskan efnahag
og atvinnulíf. Velta íslenskra tæknifyrirtækja
í sjávarklasanum nam um 69 milljörðum á
árinu 2012 og jókst því um 12% frá 2011 – en
fyrirtækin sem um ræðir eru um 90 að tölu.
Tveir angar sjávarklasans á Íslandi hafa
vaxið hraðast undanfarin ár. Um er að ræða
tæknigeira sem krefjast mikill ar sér þekk ­
ing ar og nýsköpunar. Hér er ann ars vegar
átt við fyrirtæki í líftækni og hins vegar
tæknifyrirtæki í hönnun og fram leiðslu
búnaðar fyrir sjávarútveg. Fyrir tækin sem
um ræðir þjóna sjávarútveginum á ýmsan
hátt, allt frá því að hanna og framleiða tæki
fyrir veiðar og fiskverkun til þess að þróa úr
sjávarafurðum nýjar og betri vörur.
Á Íslandi eru um 90 fyrirtæki sem tilheyra
þessum hópi og eiga það flest sameiginlegt
að selja vörur sínar undir eigin vörumerki
og stunda útflutning af einhverju tagi.
Greining Íslenska sjávarklasans á umfangi
og vexti þeirra fyrirtækja sem tilheyra geir­
unum tveimur leiddi í ljós að samanlögð
heildarvelta þeirra var 69 milljarðar árið 2012,
miðað við veltu upp á 61 milljarð árið áður.
Þetta samsvarar um 12% vexti eftir að
tekið hefur verið tillit til verðbólguáhrifa,
sem er stór frétt á tímum þar sem hagvöxtur
á Íslandi er 1,6%. Þrátt fyrir takmarkaða
um fjöllun í opinberri umræðu hafa tækni ­
fyrir tæki sjávarklasans óumdeilanlega mikil
vaxtar tækifæri og starfsemi þeirra kann að
vera víðtækari en margir hafa talið.
Tæknifyrirtæki sjávarklasans í
hönnun og framleiðslu
Starfsemi flestra tæknifyrirtækja sjávarklas­
ans felst í hönnun og framleiðslu búnaðar
fyrir sjávarútveg. Fyrirtæki þessi eru um 70
talsins og hanna, þróa og framleiða tækni­
búnað og lausnir sem auka með einum
eða öðrum hætti gæði vara eða skil virkni
fyrirtækja í sjávarklasanum. Afurðir fyrir ­
tækjanna sem um ræðir eru meðal annars
veiðarfæri, vinnslutæki, upp lýs ingakerfi,
umbúðir, kælikerfi og ýmis annar vél­ og
hugbúnaður.
Velta þessara fyrirtækja nam tæpum 66
milljörðum á árinu og jókst því um 13% frá
árinu á undan. Er þá aðeins átt við þann
hluta heildarveltu fyrirtækjanna sem til
er kominn vegna viðskipta við fyrirtæki í
sjávarklasanum. Starfsmenn þessara fyrir ­
tækja eru yfir 1.000 hér á landi og samhliða
13% veltuaukningu er áætluð fjölgun
stöðu gilda a.m.k. 4% milli ára. Vöxturinn
var mestur hjá fyrirtækjum sem framleiða
búnað til fiskvinnslu og nam veltuaukning
slíkrar framleiðslu um 22% milli ára. Velta
þessara fyrirtækja var yfir 38 milljarðar árið
2012, miðað við um 31 milljarð árið áður.
Veltuaukning fyrirtækja sem hanna og
framleiða búnað fyrir skip nam tæpum 5%,
en heildarvelta þeirra fór úr 7,7 milljörðum
í rúma átta milljarða árið 2012. Vöxtur í
sölu veiðarfæra og um búða var aftur á móti
óverulegur. Segja má að þetta sýni ákveðin
umskipti í gengi fyrir tækjanna, en þegar
vöxtur þeirra frá árinu 2010 til ársins 2011 er
skoðaður sést að veltuaukning var þá mest
í þeim tækni fyrir tækjum sem sérhæfa sig í
búnaði fyrir skip.
Velta íslenskra
tækni fyrirtækja í
sjávarklas anum nam
um 69 mill jörðum á
árinu 2012 og jókst
um 12% frá árinu áður
– en fyrirtækin sem
um ræðir eru um
90 að tölu.
Friðrik björnsson og Saga huld helgadóttir,
höfundar greinarinnar.