Læknablaðið : fylgirit - 01.12.2004, Page 31

AGRIP ERINDA / XII. VISINDARAÐSTEFNA Hl
Inngangur: Með þessari rannsókn var ætlun að prófa þá tilgátu
að tengsl séu milli líkamsvaxtar fólks, það er hæðar og þyngdar,
annars vegar og hins vegar lengdar og þykktar hinna ýmsu hluta
augans, eins og til dæmis forhólfs, augnhlaups og augasteins.
Efniviður og aðferðir: Tekið var handahófsúrtak úr þjóðskrá yfir
Reykvíkinga, 50 ára og eldri. Heildarfjöldi þátttakenda var 846.
Scheimpflug myndir voru teknar til að mæla forhólfsdýpt, boglínu
hornhimnu, og til að flokka skýmyndun á augasteini. Sónar var
notaður til að mæla öxullengd augans, þykkt augasteins og dýpt
augnhlaupshólfs. Sjálfvirkur sjónlagsmælir (autorefracto-kerato-
meter) var notaður til að mæla sjónlag og lögun hornhimnu.
Þrívíddar augnbotnamyndir voru teknar af sjóntaugum og þver-
mál sjóntaugaróss mælt með viðeigandi hugbúnaði í tölvu.
Niðurstöður: Meðalöxullengd augans reyndist marktækt meiri
(p<.001) meðal karla (23,68±1,12 mm) en kvenna (23,17± 1,07
mm). Öxullengd augans almennt sýnir marktæka fylgni við
bæði líkamshæð (r=.291; p <.001) og þyngd r=.152; p<.001).
Forhólfsdýpt hefur marktæka fylgni við hæð (r=.200; p<.001)
og þyngd (r=.180; p<,001). Sama gildir um fylgni milli dýptar
augnhlaupshólfs og hæðar (r=.240; p<.0001) og þyngdar (r=.123;
p<.0001). Það reyndist marktæk neikvæð fylgni milli þykktar
augasteins og forhólfsdýptar (r=-.472; p<.000). Boglína horn-
himnu er marktækt flatari (p=.0004) hjá körlum (7,79±0,60 mm)
en konum (7,63±0,58 mnt), og sýnir marktæka fylgni almennt við
bæði líkamshæð (r=.175; p<.001) og þyngd (r=.121; p<.001).
Ályktanir: Niðurstöður benda til að það séu marktæk tengsl á
milli líkamsvaxtar og lengdar og þykktar hinna ýmsu hluta augans
í því þýði sem var skoðað.
E 21 Sjónskerðing í týpu 2 sykursýki
Eydís Ólafsdóttir1. Dan Andersson’, Einar Stefánsson1-2
'Augndeild Landspítala, 2læknadeild HÍ, 3Háskólinn í Uppsölum
eydiso@lcmdspitati. is
Inngangur: Sykursýki er algeng orsök sjónskerðingar og blindu í
hinum vestræna heimi. Þar sem algengi sykursýki vex stöðugt er
sjóndepra vaxandi vandamál. Með því að greina og meðhöndla
sykursýki snemma má draga úr fylgikvillum. Einnig er vel þekkt
að algengi blindu af völdum sykursýki er minna þar sem skimað
er fyrir sykursýkisbreytingum í sjónhimnu. Þetta gildir alla vega
fyrir týpu 1. En hvernig er þessu varið fyrir týpu 2 sykursýki?
Er hægt að koma alveg í veg fyrir sjónskerðingu og blindu með
snemmgreiningu augnsjúkdóma og skimun?
Efniviður og aðferðir: Við skoðuðum algengi sjónskerðingar
og blindu hjá einstaklingum með týpu 2 sykursýki, frá Laxá í
Svíþjóð og bárum niðurstöðurnar saman við samanburðarhóp
frá sama svæði. Allt frá 1983 hefur verið leitað skipulega að týpu
2 sykursýki með skimun í Laxá. Regluleg skimun fyrir sjónhimn-
ubreytingum við sykursýki er einnig vel skipulögð. Öllum ein-
staklingum með týpu 2 sykursýki (n=276) og samanburðarhópi
(n=259) með sörnu aldurs- og kynsamsetningu var boðið að taka
þátt í rannsókninni. Sjónskerpa var mæld með bestu gleraug-
um. Augnlæknir skoðaði alla og augnbotnamyndir voru teknar.
Blóðsýni voru tekin og og spurningalisti útfylltur.
Niðursföður: Algengi lögblindu var 2,9% í sykursýkishópnum
og 1,2% í samanburðarhópnum. Munurinn er ekki marktækur.
Einungis einn einstaklingur í sykursýkishópnum var blindur
vegna sjónhimnubreytinga af völdum sykursýki, en flestir hinna
sjónskertu með hrörnun í augnbotnum.
Ályktanir: Ekki var marktækur munur á algengi sjónskerðingar
og blindu í hópunum. Fáir hafa misst sjón vegna sykursýki, en
hrörnun í augnbotnum er algengasta orsök blindu í þessum hópi
sjúklinga með sykursýki af tegund 2.
E 22 Leið lyfja á augndropaformi til sjónhimnu auga
Hákon Hrafn Sigurðsson', Einar Stefánsson22, Fífa Konráðsdóttir1, Þor-
stcinn Loftsson1
‘Lyfjafræðideild HÍ, 2læknadeild HÍ, 3augndeild Landspítala
estefans@hi.is
Inngangur: Augndropar eru algengt lyfjaform til að meðhöndla
augnsjúkdóma. Leið lyfja til sjónhimnu og sjóntaugar hefur
hingað til verið óljós. Vitað er að hluti augndropalyfja frásogast
í blóðrás og dreifist þaðan til allra hluta líkamans, þar með talið
aftur til augans. Þeirri spurningu er ósvarað að hve miklu leyti
lyf í augndropum fara til sjónhimnu og sjóntaugar augans beint í
gegnum augað og að hve miklu leyti með blóðrásinni. Markmið
verkefnisins var svara þessari spurningu.
Efniðviður og aðferðir: 0,5% dexamethasone augndropalausn
var útbúin með tritium merki. Þrír hópar kanína (n=6) fengu 50
pl af lyfinu eftir mismunandi leiðum; í annað augað, í nös og í
bláæð. Blóðsýni voru tekin á 30 mínúlna fresti og eftir tvo tíma
voru kanínurnar aflífaðar og augun fjarlægð og einstakir vefir
augans einangraðir. Styrkur lyfs í ýmsum vefjum beggja augna og
blóðsýnum var mældur í geislateljara.
Niðurstöður: Styrkur lyfs í sjónhimnu mældist marktækt meiri
í því auga sem fékk augndropa heldur en í sjónhimnu viðmið-
unaraugans svo og í kanínum sem fengu lyfið í æð eða í nös. Ekki
reyndist marktækur munur á styrk lyfs í sjóntaug í „lyfjaaug-
anu“ og viðmiðunarauga (í sömu kanínu) sem ekki var dreypt í.
Styrkur í sjóntaug var ekki marktækt meiri hjá þeim kanínum sem
fengu lyfið í auga og hjá þeim sem fengu lyfið í æð eða nös. Ekki
var marktækur munur á styrk lyfs í mismunandi hlutum augans
eftir því hvort lyfið var gefið í æð eða í nös.
Ályktanir: Þessi rannsókn bendir til þess að augnlyf berist til sjón-
taugar augans að mestu leyti með blóðrás. Hins vegar berst lyfið
til sjónhimnu bæði gegnum blóðrás og einnig með frásogi inn í
augað og í gegnum augað sjálft.
E 23 Stökkbreytingarítýrósínkínasagenumístromaæxlum
í meltingarvegi (GIST-æxli)
Gcir Tryggvason', Edda R. Guðmundsdóttir2, Hjörtur G. Gíslason3, Jón G.
Jónasson14-5, Magnús K. Magnússon2
'Meinafræðideild, 2blóðmeinafræði- og erfða- og sameindalæknisfræðideild
og -’skurðdeild Landspílala, 4Krabbameinsskrá Krabbameinsfélags fslands,
5læknadeild HÍ
geirt@landspitali.is
Inngangur: Stromaæxli í meltingarvegi (GIST) er bandvefsæxli
Læknablaðið/fylgirit 50 2004/90 31