Læknablaðið : fylgirit - 01.12.2004, Blaðsíða 82

AGRIP VEGGSPJALDA / XII. VISINDARAÐSTEFNA Hl
svipuð áhrifum ómega-3 fitusýra í fæði á frumuboðamyndun
kviðarholsátfrumna ex vivo. Þessar niðurstöður benda til að hægt
sé að nota in vitro rannsóknir á kviðarholsfrumum úr músum til
að kanna með hvaða hætti ómega-3 fitusýrur hafa áhrif á frumu-
boðamyndun þeirra.
V 31 Tjáning kítínasa-líkra gena breytist með kítósan með-
höndlun á manna hnattkjarna átfrumulínu (THP-1)
Olafur B. Einarsson1, Jón M. Einarsson2, Jóhannes Gíslason2, Finnbogi R.
Þormóðsson'
'Rannsóknarstofan í líffærafræði HI, 2Primex ehf.
olafure@hi.is
Inngangur: Kítínasa-lík gen tjá prótein í mönnum með til-
tölulega óþekkta virkni. Þetta eru prótein eins og HCgp-39
/ YKL-40, YKL-39, TSA1902 / AMCase og Chitotriosidase.
Aðeins AMCase og Chitotriosidase hafa reynst vera með kítín
ensímvirkni (Owhashi M 2000) en virkni hinna próteinanna er
lítið þekkt. Aukin tjáning próteinanna hefur leilt í ljós tengsl
þeirra við ýmis meinferli og er hún meðal annars talin merki um
mismunandi stig eða þróun krabbameina (Morrison BW, Leder
P 1994; Jensen BV 2003; Hogdall EV 2003; Tanwar MK 2002;
Johansen JS 2003). Aukin HCgp-39 tjáning hefur verið tengd við
glioblastoma multiforme krabbamein í stórátfrumum umhverfis
æxlisvöxt (Shostak K 2002) og tjáningin því ekki endilega í æxli-
frumum krabbameina. Við könnuðum tjáningu genanna í ýmsum
vefjasöfnum og í æxlisfrumulínunni THP-1. í framhaldi af því
könnuðum við hvort hægt væri að hafa áhrif á þessa tjáningu með
kítósan meðhöndlun.
Efniviður og aðferðir: Tjáning í vefjum var skoðuð í aðkeyptum
cDNA söfnum (Clontec). THP-1 frumulína var fengin frá ATCC
og viðhaldið í rækt með RPMI-1640 æti 5% kálfasermi, 100 U
penicillín/ml og 100 pg afstreptómýcín/ml (Gibco). Frumur voru
meðhöndlaðar með 10'7 M PMA (Sigma) og 500 pg/ml kítósan
(Primex). RNA var einangrað með Triagent (Molecular probes)
aðferð og cDNA búið til með revertAid™ (Fermentas) með
oligo(dT)lg primerum. Taq DNA polymerasi (Fermentas) war
notaður fyrir hefðbundin PCR hvörf.
Niöurstööur og ályktanir: Niðurstöðurnar sýna að kítínasa-lík
gen eru tjáð í örvuðum (PMA) og óörvuðum THP-1 frumum.
Þá sýna bráðabirgðaniðurstöður að hægt er að hafa áhrif á þessa
tjáningu með kítósan meðhöndlun frumnanna í rækt.
V 32 Bólgueyðandi áhrif methotrexats (MTX) byggist ekki
á eyðingu (apoptosis) heldur á bælingu virkjunar- og viðloð-
unarsameinda T-eitilfrumna
Andrew Johnston, Jóhann Elí Guðjónsson, Hekla Sigmundsdóttir, Björn
Rúnar Lúðvíksson, Helgi Valdimarsson
Læknadeild HI, ónæmisfræðideild Landspítala
aiulrewj@Iamlspitali.is
Inngangur: Tiltölulegar litlir skammtar af MTX er algeng og
yfirleitt áhrifarík meðferð gegn sóra eða iktsýki (RA). Það er
hins vegar ekki ljóst hvernig MTX hamlar gegn þessum sjúk-
dómum. Upphaflega var talið að MTX hefði beina hamlandi
virkni á fjölgun hornfrumna í sórasjúklingum. Nú er hins vegar
vitað að offjölgun hornfrumna í sóra er drifin áfram af efnum sem
myndast við samspil T-frumna og makrófaka í sóraúlbrotum. Við
rannsökuðum því áhrif MTX á T-frumur.
Efniviður og aðferðir: Hnattkjarna hvítfrumur voru einangraðar
úr blóði og örvaðar með streptókokka antigenum, ofurvökum (sup-
erantigen) eða PHA. Áhrif MTX upp í lOpM þéttni á tjáningu
viðloðunar- og ræsisameinda T-frumna voru könnuð í flæðifrumu-
sjá. Einnig var kannað hvort MTX örvar apoptosis T-frumna, þá
voru könnuð áhrif MTX á adenosinháð innanfrumuboðferli.
Niðurstöður: MTX hindraði ræsingu T-frumna og tjáningu þeirra
á viðloðunarsameindum. Þessi bæling tengdist ekki apoptosu.
Bæling á viðloðunarsameindinni ICAM-1 var háð adenosini, en
bæling á húðsæknisameindinni cutaneous lymphocyte antigen
(CLA) var óháð adenosini. MTX þurfti að vera til staðar allan
ræktunartímann (3-5 daga) til þess að viðhalda bælingu á CLA,
en bæling á ICAM-1 hélt áfram eftir að MTX var fjarlægt úr
ræktunum.
Alyktanir: Það er ólíklegt að bólguhamlandi áhrif MTX bygg-
ist á því að lyfið drepi T-frumur. Hins vegar bælir MTX ræsingu
T-frumna og tjáningu viðloðurnarsameinda. Þessi bælivirkni er
sumpart háð uppsöfnun á adenosini og sumpart ekki.
Þakkir: Styrkt af Evrópusambandinu.
V 33 Viðbótarræsing í gegn um CD28 upphefur bæliáhrif
TGF-B1 á eitilfrumur
Brynja Gunnlaugsdóttir1-3, Sólrún Melkorka Maggadóttir2-3, Björn Rúnar
Lúðvíksson1'23
‘Rannsóknastofa í gigtsjúkdómum, 2læknadeild HÍ, 3ónæmisfræðideild
rannsóknastofnunar Landspítala
brynja@landspitaii.is
Inngangur: Transforming growth factor betal (TGF-þl) er eitil-
frumuboðefni (cytokín) sem hefur umfangsmikil áhrif á T-frumu-
starfsemi og er forsenda T-frumujafnvægis. Ekki er ljóst hvort
áhrif TGF-þl á T-frumur ráðast af svipgerð (CD4 vs. CD8) eða
ræsingarstyrk (lágur vs. hár styrkur anti-CD3 +/- anti-CD28).
Markmið rannsóknarinnar var að svara þessari spurningu.
Eftiiviður og aðferðir: Oþroskaðar T-frumur voru einangraðar úr
naflastrengsblóði og ræstar með aCD3 (0,1 og 10 pg/mL) með og án
aCD28 með eða án TGF-þl (10 ng/mL) í fjóra daga. Frumufjölgun
(3H-Thymidín innlimun) og styrkur cytokína í rækt vont mæld.
Niðurstöður: Niðurstöður sýndu að áhrif TGF-þl mótast að veru-
legu leyti af hvoru tveggja svipgerð markfrumna og ræsingarstyrk.
Þannig reyndust CD8+ frumur næmari fyrir bæliáhrifum TGF-þl
en CD4+. Eitilfrumuboðefnamælingar á frumuræktarflotum
sýndu að óþroskaðar T-frumur seyttu Thl tengdum boðefnum
í meirihluta. TGF-þl bældi seytingu IL-2 (ThO), IFNy (Thl) og
IL-5 (Th2) en örvaði seytingu Th2 og Thl boðefnanna IL-10 og
TNFa. Bæliáhrif TGF-þl á IL-2 og IFNy (en ekki IL-5) reyndust
háð ræsingarstyrk og féllu að miklu leyti niður við hámarksræs-
ingu (aCD3=10 +aCD28). Bæliáhrif TGF-þl á fjölgun T-frumna
sýndu sama mynstur.
82 Læknablaðið/fylgirit 50 2004/90