Læknablaðið : fylgirit - 01.12.2004, Blaðsíða 32

AGRIP ERINDA / XII. VISINDARAÐSTEFNA Hl
í meltingarvegi sem er drifið áfram af stökkbreytingu í týrósín
kínasa viðtökum (c-kit eða PDGFRA). Rannsókn þessi á stökk-
breytingarmynstri í týrósínkínasa genum er hluti af fyrstu rann-
sókn sem gerð hefur verið í þessum æxlum hjá heilli þjóð.
Efniviður og aðferðir: Bandvefskímsæxli sem greinst hafa á land-
inu á árunum 1990 til 2003 voru rannsökuð. DNA var einangrað
úr paraffín vef og fjórar útraðir (útraðir 9, 11, 13,17) úr c-kit og
tvær útraðir (útraðir 12, 18) úr PDGFRA voru magnaðar upp
með PCR. Öll sýni voru raðgreind beint og einnig rafdregin
með conformation-sensitive gel electrophoresis (CSGE). Stökk-
breytigerðir voru bornar saman við aðrar breytur hjá þessum
sjúklingum.
Niðurstöður: Af 57 æxlum sem voru skilgreind sem GIST á tíma-
bilinu fékkst leyfi fyrir stökkbreytigreiningu hjá 53 (93%). Lokið
hefur verið við stökkbreytigreiningu hjá 49 sjúklingum. í tveimur
æxlum af 49 (4%) fundust engar stökkbreytingar í ofangreindum
útröðum. Flestar stökkbreytingar voru í útröð 11 í c-kit viðtak-
anum, 41 af 49 (83,7%). Af þeim æxlum sem voru með stökk-
breytingu í útröð 11 þá voru 26 með 3-45 basapara úrfellingar, 14
voru með punktbreytingu í einu basapari og 1 var með tvöföldun
á 15 basapararöð. Fjögur æxli af 49 (8,2%) voru með stökkbreyt-
ingu í útröð 9 og 2 (4,1%) voru með stökkbreytingu í útröð 18 í
PDGFRA. CSGE reyndist mun næmara við stökkbreytigrein-
ingu en hefðbundin bein raðgreining. Pegar bornar voru saman
stökkbreytigerðir við aðrar breytur hjá sjúklingum þá kom í ljós
munur á mítósufjölda þar sem exon 11 reyndist hafa mun hærra
meðaltal mítósa í 50 HPF en hinar úlraðirnar.
Alyktanir: Mjög hátt hlutfall æxla hefur örvandi stökkbreytingu
í c-kit/PDGFRA (96%). CSGE er mjög næm aðferð til stökk-
breytigreiningar á þessum æxlum. Tengsl exon 11 við háan mítósu-
fjölda er áhugaverður.
E 24 Staðsetning sprouty-2 og 3 stjórnprótína í eðlilegum
brjóstkirtli
Valgarður Sigurðsson12, Silja Andradóttir', Þórhallur Halldórsson1-2,
Magnús Karl Magnússon3, Pórarinn Guðjónsson12
'Læknadeild HI,2rannsóknastofa Krabbameinsfélags Islands ísameinda- og
frumulíffræði, 3rannsóknastofa í blóðmeinafræði og erfða- og sameinda-
læknisfræðideild Landspítala
thorarinn@krabb.is
Inngangur: Greinóttur þekjuvefur brjóstkirtilsins er myndaður
úr kirtilþekjufrumum og vöðvaþekjufrumum. Boðferlar sem
taldir eru mikilvægir fyrir greinótta formgerð ýmissa vefja eru vel
varðveittir milli mismunandi líffæra og mismunandi dýrategunda.
Boð gegnum týrósín kínasa viðtaka eru dæmi um slíka boðferla.
Nýlegar rannsóknir sýna að innanfrumustjórnprótín sem tilheyra
sprouty fjölskyldunni hafi áhrif á virkni nokkurra týrósín viðtaka
og hafa þannig virk áhrif á greinótta formgerð ýmissa líffæra.
Fundist hafa fjögur mismunandi sprouty gen; sprouty-1, 2, 3 og
4. Sýnt hefur verið að sprouty prótínin gegni mikilvægu hlutverki
í myndun greinóttrar formgerðar í lungum, nýrum og æðakerfi
en hlutverk þeirra í brjóstkirtli manna hefur lítið verið kannað.
Markmið verkefnisins er að skilgreina tjáningu sprouty-2 og 3
próteina í brjóskirtli.
Efniviður og aðferðir: Tjáning sprouty prótína í brjóstkirtli og
frumuræktun var metin með mótefnalitun, westem blot, og PCR.
Vefjasneiðar úr eðlilegum brjóstkirtli voru litaðar með Peroxidase
mótefnalilun og einnig með flúrljómun. Einnig voru framkvæmdar
mótefnalitanir á brjóstþekjufrumum í rækt á samsvarandi hátt.
Niðurstöður: Mótefnalitanir á vefjasneiðum sýna að sprouty-2
er mun meira tjáð í kirtilþekjufrumum brjóstkirtilsins en vöðva-
þekjufrumum. Svipaðar niðurstöður koma í ljós þegar tjáningin
er skoðuð í kirtilþekjufrumum og vöðvaþekjufrumum í rækt.
Tjáning á sprouty-3 er hins vegar bundin við vöðvaþekjufrumurn-
ar. Mun meiri tjáning fannst í stærri göngum en endastykkjum og
kirtilberjum. Verið er að kanna tjáningu þessara gena með PCR
og western blot aðferðafræði.
Ályktanir: Niðurstöður okkar sýna að sprouty 2 og 3 er tjáð
frumusértækt í brjóstkirtli, það er sprouty-2 er bundið við kirtil-
þekjufrumur en sprouty-3 við vöðvaþekjufrumur. Það að sprouty-
3 sé mun meira tjáð í stærri göngum bendir til að hlutverk þess í
brjóstkirtlinum gæti verið að hindra greinótta formgerð sem er
áberandi í endastykkjum brjóstkirtilsins.
E 25 Epigenetísk óvirkjun BRCA1 gens í brjóstaæxlum
með þekkta BRCA2 stökkbreytingu
Berglind María Jóhannsdóttir'. Valgerður Birgisdóttir1-2, Jórunn Erla
Eyfjörð1-2
'Læknadeild HI, 2rannsóknastofa Krabbameinsfélags íslands ísameinda- og
frumulíffræði
jorunn@krabb.is
Inngangur: Um 5-10% brjóstakrabbameina tengjast erfðum
stökkbreytingum og er í stórum hluta tilfella um að ræða stökk-
breytingar í æxlisbæligenunum BRCAl og BRCA2. Hér á landi
hefur fundist ein stökkbreyting í hvoru geni; 5 bp úrfelling í tákna
9 í BRCA2 og sjaldgæf breyting í splæsiseti við tákna 17 í BRCAl.
Islenska BRCA2 stökkbreytingin finnst í um 7% íslenskra kvenna
sem fá brjóstakrabbamein en BRCAl stökkbreytingin í um 0,4%
kvenna sem fá sjúkdóminn. í stökum (sporadic) tilfellum brjósta-
krabbameins er þó sjaldnast um stökkbreytingar að ræða. Ný
íslensk rannsókn hefur sýnt að í um 10% stakra tilfella brjósta-
krabbameins hefur stýrilsvæði BRCAl hins vegar verið metýler-
að og umritun gensins þannig bæld. Markmið rannsóknarinnar
var að kanna hvort stýrilsvæði BRCAl væri einnig metýlerað í
brjóstakrabbameinum með þekkta stökkbreytingu í BRCA2. Hér
er um að ræða fyrstu rannsókn sem kannar þetta sérstaklega.
Efniviður og aðferðir: 50 brjóstaæxlissýni með þekkta íslenska
999del5 stökkbreytingu í BRCA2 geni, metýleringar sérhæft PCR
og rafdráttur.
Niðurstöður: Af þeim 50 BRCA2 stökkbreyttu sýnum sem athug-
uð voru sýndu fimrn sýni, eða 10%, sterka metýleringu á BRCAl
stýrilsvæði.
Ályktanir: Niðurstöðurnar sýna að brjóstakrabbameinsæxli með
stökkbreytingu í BRCA2 geni bera svipaða tíðni metýleringar
á BRCAl stýrilsvæði og stök æxli. Okkar fyrri rannsóknir hafa
sýnt að æxli sem bera 999del5 stökkbreytinguna í BRCA2 geni
tjá ekkert BRCA2 prótein og að stór hluti stakra æxli með metýl-
eringu á BRCAl stýrilsvæði tjá ekkert BRCAl prótein. Því er
líklegt að þau 10% BRCA2 stökkbreyttra æxla sem sýna metýl-
eringu á BRCAl stýrilsvæði tjái ekkert BRCA prótein. Þar sem
32 Læknablaðið/fylgirit 50 2004/90