Læknablaðið : fylgirit - 01.12.2004, Blaðsíða 34

AGRIP ERINDA / XII. VISINDARAÐSTEFNA Hl
próteinsins. Stökkbreytingar hafa þegar verið útbúnar og mýs
framkallaðar. Við höfum búið til annars vegar knock-in mús þar
sem Serín 73 er breytt í Alanín en einnig mús þar sem þessi sama
breyting er búin til í BAC DNA sameind sem notuð var til að búa
til transgenískar mýs.
Niðurstöður og ályktanir: Greining á músunum er á frumstigi, en
það er þó ljóst að Mitf genið þolir illa breytingar í DNA röð og geta
þessar breytingar meðal annars valdið breytingu á splæsimynstri
Mitf mRNA sameindarinnar. Auk þess er ljóst að með síaukn-
um fjölda seta innan Mitf próteinsins sem nauðsynleg eru fyrir
mismunandi boðleiðir er hin hefðbundna knock-in tækni of tíma-
frek fyrir greiningu af því tagi sem við höfum áhuga á. Við höfum
því snúið okkur að því að notast við BAC recombineering og BAC
transgenískar mýs við þessa greiningu. Niðurstöður úr samanburði
BAC transgenískra músa við knock-in mýsnar sýna að svipgerð
músanna er mismunandi eftir því hvor aðferðin er notuð.
E 29 Greining á hlutverki og stjórnun Mitf gensins í ávaxta-
flugunni
Bcnedikta S. Hafliðadóttir'3, Jón H. Hallsson12, Chad Stivers4, Ward Oden-
wald4, Heinz Arnheiter2, Francesca Pignoni3, Eiríkur Steingrímsson1
‘Lífefna- og sameindalíffræðistofa læknadeild HÍ, 2Laboratory of Develop-
mental Neurogenetics, National Institute of Neurological Disorders
and Stroke, NIH, 3Harvard Medical School/Massachusetts Eye and Ear
Infirmary, 4Laboratory of Neurochemistry, NINDS, NIH
bsh@hi.is
Inngangur: Mitf próteinið telst til Myc fjölskyldu bHLHZip
umritunarþátta. í músum er Mitf tjáð í öllu auganu snemma í
þroskun þess en takmarkast síðar við þær frumur sem verða að lit-
frumum augans (retinal pigment epithelial, RPE). Nýlega fannst
Aí/í/genið í ávaxtaflugunni Drosophila melanogaster og er helsta
samsvörun við Mitfí mús á bHLH-Zip svæðinu. Stökkbreytingar
í Mitf hafa fundist í mörgum hryggdýrum og hafa þær áhrif á
þroskun litfrumna og augans. í verkefninu er unnið að greiningu
á hlutverki og stjórnun Mitf gensins í Drosophilu.
Efniviður og aðferðir: RNA in situ tilraunir voru notaðar til að
sýna staðsetningu á tjáningu Mitfí flugulirfunt. Með PCR grein-
ingu var leitað að úrfellingarstofni sent fellir út Mitf genið. Til
staðsetningar á varðveittum svæðum í stýrisvæði Mitf var basa-
röðin borin saman við aðrar Drosophilu tegundir og varðveitt
bindiset fundin.
Helstu niðurstöður: Tjáning Mitf er fyrst í þeim frumum sem
verða að augum og þreifurum. Síðar takmarkast tjáningin við
peripodial himnu, ofan við myndrás augnvefsins. Urfellingarstofn
án Mitf hefur fundist. Varðveitt bindiset umritunarþáttarins
broad complex, sem tjáður eru í peripodial himnunni fannst á
stýrilsvæði Mitf gensins.
Ályktanir: Rannsóknirnar sýna að ferli tjáningar Mitf er svipað
í músum og flugum. Genið er fyrst tjáð í öllum augnvefnum en
er síðan takmarkað við frumur sem liggja næst tilvonandi tauga-
frumum. Starfsemi gensins virðist því vera varðveitt í þessum
fjarskyldu lífverum. Úrfellingarstofn án MitfvcrOuv notaður við
frekari greiningar á starfsemi gensins. Unnið er að frekari skil-
greiningu á stjórnsvæði Mitfí Drosophilu. Einnig verður athugað
hvort Mitf getur stjórnað umritun frá E-box stjórnröðum en í
músum er það bindisetið sem Mitförvar umritun frá.
E 30 Samskiptiámillimicrophthalmiaassociatedtranscrip-
tion factor MITF og þ-catenin og áhrif á umritun
Alcxundcr Schepsky', Katja Bruser2, Gunnar Gunnarsson', Andreas
Hecht2, Eiríkur Steingrímsson1
‘Lífefna- og sameindalíffræðistofa læknadeild HI, 2Institute for Molecular
Medicine and Cell Science, University of Freiburg, Pýskalandi
alexansc@hi.is
Inngangur: Mitf próteinið (Microphthalmia associated transcript-
ion factor) er af fjölskyldu basic-helix-loop-helix-leucine zipper
(bHLH-Zip) umritunarþátta. Mitf hefur áhrif á þroskun ýmissa
frumugerða þar á meðal litfrumna, mastfrumna, beinátfrumna og
litfrumna augans með virkjun frumusérhæfðra markgena. Með
notkun Yeast-2-Hybrid aðferðarinnar fundum við nokkur pró-
tein sem starfað geta með Mitf próteininu, þar á meðal þ-catenin.
(3-catenin hefur áhrif á cadherin-háða frumuviðloðun en er einnig
lykilsameind í Wnt háðum boðleiðum. Örvun Wnt boðleiðar-
innar hefur þau áhirf að þ-catenin flyst inn í kjarna þar sem það
myndar flóka með Lefl/Tcf umritunarþáttunum og virkjar umrit-
un markgena. Hugsanlegt er að svipað eigi við um starfsemi Mitf
gensins og að virkni þess sé háð samstarfi við (3-catenin próteinið
og Wnt boðleiðina. Bæði þessi prótein koma við sögu í þroskun
litfrumna og bæði eru tjáð í melanoma æxlum og hafa verið tengd
við myndun sjúkdómsins. Hugsanlegt er að samstarf þessara
próteina skipti máli fyrir þroskun litfrumna eða í æxlismyndun.
Markmið þessarar rannsóknar er að skilgreina prótein-prótein
samskipti Mitf og (3-catenin og meta áhrif þessara samskipta á
umritunarvirkni Mitf próteinsins.
Efniviður og aftferðir: Samskipti próteinanna voru staðfest og
skilgreind nánar með co-immunoprecipitation, GST pulldown,
Yeast- og Mammalian-2-hybrid aðferðum. Yfirtjáning Mitf
minnkar umritunarvirkni þ-catenin en yfirtjáning á þ-catenin
eykur umritunarvirkni Mitf.
Nifturstöftur og ályktanir: Við sýnum að samskipti þ-catenins
og Mitf eiga sér stað í kjarnanum og að þessi samskipti draga úr
umritunarvirkni þ-catenin frá þ-catenin/LEFl sértækum stýrlum
og auka umritun frá Mitf sértækum stýrlum.
Rannsóknir okkar veita því nýja innsýn í stjórn umritunar-
virkni Mitf próteinsins of áhrif þess á þroskun litfrumna og
æxlismyndun.
E 31 Stökkbreyting í TEAD1 erfðavísinum veldur Sveins-
son’s chorioretinal atrophy, arfgengum augnsjúkdómi í
fjölmennri íslenskri ætt
Ragnhciður Fossdal', Friðbert Jónasson2, Guðlaug Þóra Kristjánsdóttir1,
Augustine Kong', Hreinn Stefánsson1, Jeffrey R. Gulcher1, Kári Stefánsson1
Tslensk erfðagreining, 2augndeild Landspítala
ragnheidur.fossdal@decode.is
Inngangur: SCRA (Sveinsson's chorioretinal atrophy) er ríkjandi
erfðasjúkdómur, fyrst lýst af Kristjáni Sveinssyni augnlækni árið
1939. SCRA hefur áhrif í augnbotnum í báðum augum og er
greinanlegur frá fæðingu. Vefjabreytingar byrja við sjóntauga-
enda sem rof á æðu og sjónu með totulaga munstri er breiðist út
34 Læknablaðið/fylgirit 50 2004/90