Læknablaðið : fylgirit - 01.12.2004, Page 75

AGRIP VEGGSPJALDA / XII.
VÍSINDARÁÐSTEFNA
H
í ■
Ályktanir: Framköllun stökkbreytinga í BAC klónum með þess-
um hætti hefur reynst bæði fljótlegt og ódýrt í framkvæmd. Mýs
sem bera óvirk SUMO-set í Mitf munu hjálpa okkur að ákvarða
þýðingu sumoyleringu á Mitf í lifandi lífveru. í kjölfarið verða
gerðar in vitro og in vivo tilraunir til sjá hvort Mitf sé sumoylerað
og skoða áhrif þess á lífefnafræðilega eiginleika Mitf.
V 11 Stökkbreytingar í hylkispróteini og Vif próteini mæði-
visnuveiru hafa áhrif á víxlritun veirunnar
Stefán Ragnar Jónsson. Sigríður Rut Franzdóttir, Sigríður Matthíasdóttir,
Ólafur S. Andrésson, Valgerður Andrésdóttir
Tilraunastöð HI í meinafræði að Keldum
stefanjo@hi.is
Inngangur: Lentiveirur eru flokkur retróveira sem valda lang-
vinnum sjúkdómum í spendýrum. Meðal lentiveira eru alnæmis-
veiran (HIV-1) í mönnum og mæði-visnuveiran (MVV) í kind-
um. Tvö klón af mæði-visnuveirunni hafa afar ólíka svipgerð
í frumuræktum og in vivo þrátt fyrir að aðeins sé 1% munur á
amínósýruröð þeirra. Klónaða veiran KV1772 er mjög sýkingar-
hæf og fjölgar sér vel í æðaflækjufrumum og fósturliðþelsfrumum,
en klónaða veiran KSl vex aðeins í æðaflækjufrumum en ekki í
öðrum frumugerðum. Við höfum rakið þennan svipgerðarmun til
tveggja stökkbreytinga, annarrar í hylkispróteini og hinnar í Vif
próteini, og hefur hvorug stökkbreytingin þessi áhrif ein og sér.
í þessari rannsókn voru áhrif þessara stökkbreytinga á víxlritun
könnuð.
Efniviður og aðferðir: Liðþelsfrumur úr kindafóstri og æðaflækju-
frumur voru sýktar með mæði-visnuveirustofnum sem voru með
hylkisbreytinguna eina og sér, stökkbreytinguna í Vif eina og sér,
og báðar stökkbreytingarnar saman. DNA var einangrað með
ákveðnu millibili fyrstu 36 tímana eftir sýkingu. Magn veiru-
DNAs var ákvarðað með rauntíma PCR tækni. Tvö vísapör voru
notuð, annað mælir upphaf, en hitt lok víxlritunar.
Niðurstöður og ályktanir: Hvorki stökkbreytingin í hylki né
stökkbreytingin í Vif hafði áhrif á víxlritun í fósturliðþelsfrumum
eða í æðaflækjufrumum. Báðar stökkbreytingarnar saman drógu
hins vegar bæði úr upphafi og lokum víxlritunar í fósturliðþels-
frumum. Tilgáta okkar er sú að Vif próteinið verji hylkispróteinið
fyrir veiruhindra úr frumunni. Pcssi veiruhindri virðist virka fyrir
víxlritun eða við upphaf hennar.
V12 Rannsókn á breytileika í príongeni í heilbrigðu ís-
lensku þýði
Stefanía Þorgeirsdóttir'. Ásta Dögg Jónasdóttir. Þórður Tryggvason2. Sveinn
Guðmundsson’, Guðmundur Georgsson1
'Tilraunastöð Háskóla íslands í meinafræði að Keldum, 2læknadeild HI,
’Blóðbankinn
stef@hi.is
Inngangur: Creutzfeldt-Jakob sjúkdómur (CJD) telst til príon-
sjúkdóma sem draga nafn sitt af smitefninu príon (PrPSc) sem
er einungis prótein, það er án erfðaefnis. PrPSc er umbreytt þrí-
víddargerð eðlilegs himnupróteins (PrPc). Sýnt hefur verið fram
á 22 stökkbreytingar í príongeninu (PRNP), allmargar þöglar
en nokkrar valda ættlægum sjúkdómum. Að auki hefur fundist
breytileiki í nokkrum táknum og hefur mest athygli beinst að
tákna 129, þareð breytileiki í honum hefur áhrif á næmi fyrir sýk-
ingu og jafnframt svipfar sýkingar, svo sem lengd meðgöngutíma,
sjúkdómseinkenni og meinafræði. Markmið rannsóknarinnar var
að ákvarða tíðni mismunandi breytileika í táknum 117 og 129
í príongeni heilbrigðra íslendinga og bera saman við tíðni hjá
öðrum þjóðum. Auk þess var tíðni 24 basapara úrfellinga innan
svæðis í N-enda príongensins rannsökuð.
Efniviður og aðferðir: Við rannsóknina voru notuð sýni úr 208
heilbrigðum íslenskum blóðgjöfum, 104 af hvoru kyni. Erfðaefni
var einangrað, príongenið fjölfaldað og skerðibútagreining notuð
til að kanna breytileika í táknum 117 og 129. Við könnun á úrfell-
ingum var samanburður gerður á stærð PCR-afurða og ef grunur
lék á úrfellingu var skerðibútagreining framkvæmd.
Niðurstöður og ályktanir: 4,7% reyndust vera arfblendin um breyti-
leikann í tákna 117, enginn var arfhreinn og 95,3% höfðu ekki
breytileikann. Breytileikinn hefur ekki verið kannaður víða en
þetta er sambærileg tíðni og fundist hefur í Tyrklandi. Af íslenska
úrtakinu voru 46,6% M/M í tákna 129, M/V voru 44,7% og 8,7%
voru V/V. Niðurstöður rannsóknarinnar á tákna 129 sýndu að tíðni
mismunandi breytileika hérlendis var áþekk því sem lýst er með
nágrönnum okkar í Evrópu. Þess væri því að vænta að tíðni spCJD
væri svipuð hér. Árleg dánartíðni hérlendis er hins vegar 0,4-0,5 á
milljón íbúa, en víðast hvar í grannlöndum okkar um 1 á milljón
íbúa. Urfelling á 24 basapörum fannst ekki innan úrtaksins en tíðni
þessa breytileika í heilbrigðu þýði er talin vera mjög lág.
V 13 Áhrif erfðabreytileika í MCP-1 og CCR2 á kransæða-
sjúkdóma. Reykjavíkurrannsókn Hjartaverndar
Kristjana Bjarnadóttir'. Guöný Eiríksdóttir1. Thor Aspelund', Vilmundur
Guðnason1-2
'Rannsóknastöö Hjartaverndar, 2læknadeild HÍ
kristjana@hjarla.is
Inngangur: Rannsóknir á músalíkönum hafa sýnt að skortur á
geni fyrir MCP-1 (monocyte chemotactic protein-1) eða geni fyrir
CCR2, viðtaka MCP-1, hindrar myndun æðakölkunar og gætu
þessar sameindir spilað stórt hlutverk í þróun kransæðasjúkdóms.
Tilgangur þessarar rannsóknar var að rannsaka áhrif erfðabreyti-
leika í MCP-1 geninu í stöðu -2518 og -2076 og erfðabreytileika í
stöðu 190 í CCR2 geninu á æðakölkun í íslensku þýði.
Efniviður og aðferðir: Gerð var viðmiðatilfella rannsókn úr
Reykjavíkurrannsókn Hjartaverndar á 279 einstaklingum. Tilfelli
(93) voru skilgreind sem þeir sem höfðu fengið hjartaáfall, geng-
ist undir PTCA eða CABG fyrir 70 ára aldur. Tvö sjúkdómslaus
viðmið (186) fyrir hvert tilfelli voru pöruð með tilliti lil aldurs og
kyns. Arfgerðagreining var gerð með PCR, skerðiensímum og
rafdrætti á MADGE gelum. Tíðni samsæta milli tilfella og við-
miða var borin saman með kí-kvaðrat prófi og samverkun milli
erfðabreytileika og helstu áhættuþátta kransæðasjúkdóma (kóle-
steról, þríglyseríð, ESR, BMI, blóðþrýstingur og reykingar) var
metin með logistic regression.
Læknablaðið/fylgirit 50 2004/90 75