Læknablaðið : fylgirit - 01.12.2004, Page 79

ÁGRIP VEGGSPJALDA / XII. VÍSINDARÁÐSTEFNA HÍ
Hlutverk Keldna í þessu verkefni eru annars vegar að tjá
yfirborðsprótein MVV sem skráð eru af env-geni. Þessi prótein
verða nýtt til að prófa ónæmisviðbrögð tilraunadýra. Tjáning
próteinanna er tæknilega flókin meðal annars vegna þess að
mRNA afrit af env-geni eru óstöðug og hafa ýmsa óæski-
lega eiginleika hvað varðar mikla tjáningu. Þar að auki eru
próteinafurðir gensins mjög óstöðugar og gríðarlega sykraðar.
Hitt hlutverkið er að annast ýmsar ónæmisprófanir.
Vonast er til að niðurstöður þessa verkefnis geti gefið upp-
lýsingar sem nýst gætu við frekari rannsóknir á eðli lentiveira
og þeim þáttum í ónæmiskerfi spendýra sem mikilvægir eru til
varnar sýkingum af þeirra völdum.
Efniviður og aðferðir: Við tjáningu á yfirborðspróteinum hafa
meðal annars eftirfarandi aðferðir verið notaðar. 1. Genaleiðsla í
spendýrafrumum, með og án hjálparþátta. 2. Tjáning í RTS kerfi
sem er in vitro tjáningarkerfi byggt á þáttum úr E. coli.
Við ónæmisprófanir er beitt ýmsum hefðbundum aðferðum á
borð við ELISA, ónæmisþrykk og hlutleysandi mótefnapróf.
Niðurstöður og ályktanir: Tjáning próteina hefur reynst mjög
flókin og hefur ekki enn verið tjáð í verulegu magni. T-frumupróf
hafa bent til örvunar af völdum bólusetningar en samanburður á
aðferðum er ekki enn tiltækur.
V 23 Stökkbreytigreining Vif próteins mæðivisnuveiru
Sigríður Rut Franzdóttir, Sigríður Matthíasdóttir, Ólafur S. Andrésson, Val-
geröur Andrésdóttir
Tilraunastöð HÍ í meinafræði að Keldum
valand@hi.is
Inngangur: Mæði-visnuveira (MVV) er af hópi lentiveira og
náskyld HIV veirunni. Allar lentiveirur nema hrossaveiran EIAV
bera vif gen og er afurð þess nauðsynleg fyrir sýkingargetu veir-
anna. Nýlega kom í ljós að Vif prótein HIV-1 veiru ver erfðaefni
hennar gegn afamíneringu cytidíns á meðan á víxlritun stend-
ur með því að koma í veg fyrir innlimun cytidín deamínasans
APOBEC3G og skyldra próteina úr myndunarfrumu í veiruagnir.
APOBEC3 virðist vera að finna í öllum spendýrum og fyrri nið-
urstöður hafa bent til þess að Vif prótein MVV verji veiruna gegn
slíkum próteinum. Rannsóknin beindist að þessu hlutverki Vif.
Efniviður og aðferðir: Stökkbreytingar voru innleiddar í vif genið
með PCR aðferð og áhrif þeirra á veiruvöxt og afamíneringu
víxlritunarafurða metin. Æðaflækjufrumur og fósturliðþelsfrum-
ur úr kindum voru sýktar með stökkbreyttum veirustofnum og
veirufjölgun metin með því að mæla veiru-RNA með rauntíma
RT-PCR. Einnig var veiru cDNA klónað og raðgreint.
Niðurstööur og ályktunir: Breytingar bæði á C- og N-helmingi
Vif próteinsins höfðu áhrif á sýkingarhæfni veiranna sem rekja
mátti til aukinnar tíðni G-A stökkbreytinga í veirunum en þær
eru vísbendingar um afamíneringu cytidíns. Ein innleidd breyting
á C-helmingi Vif hafði engin áhrif ein og sér en dró úr sýkingar-
hæfni veiranna þegar hún var klónuð í veiru með breytl hylkis-
prótein. Veirur með þessa breytingu urðu ekki fyrir afamíneringu
og benda niðurstöðurnar til þess að Vif gegni fleiri en einu hlut-
verki og að fleiri frumuþættir en cytidín deamínasar komi þar við
sögu.
V 24 Óvirkjun á AsaP1 úteitri fisksýkilsins Aeromonas
salmonicida undirteg. achromogenes og áhrif breytinganna
á sýkingarmátt bakteríunnar
Helga Árnadóttir', Sarah Burr2, Valgerður Andrésdóttir1, Joachim Frey2,
Bjarnheiður K. Guðmundsdóttir1
'Tilraunastöð Háskóla Islands í meinafræði að Keldum, 2Institute for
Veterinary Bacteriology, University of Bern, Sviss
bjarngud@hi.is
Inngangur: Aeromonas salmonicida undirteg. achromogenes
(Asa) er Gram neikvæð baktería sem veldur kýlaveikibróður í
laxfiskum og öðrum fisktegundum. Málmháði aspzincin peptíð-
asinn AsaPl, er úteitur margra atýpískra A. salmonicida stofna
og þar á meðal týpustofns undirtegundar achromogenes. AsaPl
er úteitur sem uppfyllir lögmál Kochs og getur eitt og sér valdið
einkennum kýlaveikibróður.
Efniviður og aðferðir: AsaPl genið var klónað úr Asa lambda-
safni. Virkniset peptíðasans var melt úr asaPl geninu og í staðinn
komið fyrir geni sem veitir þol gegn kanamycini. Óvirka genið
var flutt úr E. coli stofni S17.1 yfir í Asa 265/87 stofn með tengi-
æxlun. PCR greining var notuð til að staðfesta hvort óvirka eða
virka asaPl genið væri til staðar hjá Asa stofnum. SDS-PAGE
rafdráttur, ensímvirknilitun og ónæmisþrykk á seyti og frumum
voru notuð til að greina AsaPl ensímið. Laxaseiði voru bað-
smituð eða sýkt með sprautun í kviðarhol. Fylgst var með dauða
í mánuð og sýni tekin f bakteríuræktun og til vefjameinafræði-
skoðunar. Kannað var hvort óvirka eða virka asaPl genið væri
til staðar hjá einangruðum stofnum. Reiknaður var 50% bana-
skammtur sprautusýktu stofnanna en dauði metinn í prósentum
hjá baðsýktum fiski.
Niðurstöður: Niðurstöður sýndu að í kjölfar tengiæxlunar skipti
endurröðunarkerfi Asa bakteríunnar út villigerðargeninu fyrir
óvirka genið og AsaPL stökkbrigðið voru einangruð. Smit
beggja stofna var staðfest í sprautu- og baðsmituðum fiski.
Fimmtíuprósent banaskammtur stökkbrigðis og villigerðar var
sambærilegur. Fiskar sýktir með stökkbrigði voru lengur að deyja
en þeir sem voru sýktir með villigerð stofnsins.
Alyktun: AsaPl úteitur Aeromonas salmonicida undirteg.
achromogenes er ekki nauðsynlegt til að bakterían sýki lax sem
bendir til þess að sýkingamáttur hennar sé flókið ferli.
V 25 Tjáning á líklegum ofnæmisvakagenum úr Culicoides
mýflugum með veiruframleiðslu í skordýrafrumum
Fórunn Sólcy Björnsdóttir, Vilhjálmur Svansson, Guöhjörg Ólafsdóttir,
Lisa Harwood, Eliane Marti. Sigurbjörg Þorsteinsdóttir
Tilraunastöð Háskóla íslands í meinafræði að Keldum, Department of
Clinical Veterinary Medicine, University of Bern, Sviss
lhomnnbj@hotmail.coin
Inngangur: Sumarexem (SE) er ofnæmi í hrossum gegn próteini
sem berst við bit mýflugna af ættkvíslinni Culicoides. Ofnæmið er
vandamál í íslenskum hestum á erlendri grund en þessi ættkvísl
mýflugna lifir ekki á íslandi. Rannsóknir sýna að hestar með
sumarexem svara á sameiginlega ofnæmisvaka í mismunandi
Læknablaðið/fylgirit 50 2004/90 79